Số 3/2023

Mục tiêu của nghiên cứu nhằm chọn lọc được các giống bạch đàn lai mới có sinh trưởng nhanh, chất lượng thân cây tốt phục vụ trồng rừng gỗ lớn ở vùng Tây Bắc. Nghiên cứu được tiến hành tại khảo nghiệm dòng vô tính bạch đàn lai gồm 40 dòng, trồng năm 2020 tại Mường Ảng, Điện Biên. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 27 tháng tuổi cho thấy có sự sai khác rõ rệt về các chỉ tiêu sinh trưởng, chất lượng thân cây và tỷ lệ sống giữa các dòng vô tính. Tương quan di truyền giữa chỉ tiêu chiều cao và đường kính ngang ngực là tương quan chặt (0,87 ± 0,05), trong khi đó tương quan giữa chỉ tiêu độ thẳng thân và đường kính ngang ngực ở mức yếu (0,34 ± 0,18). Ba dòng mới UG110, UG131 và UG134 được chọn lọc có năng suất đạt từ 20,3 đến 26,1 m3/ha/năm và vượt từ 61,1% đến 107,1% so với trung bình khảo nghiệm. Các dòng này có thân thẳng, cành nhánh nhỏ với chỉ tiêu chất lượng thân cây tổng hợp cao, từ 4,2 đến 4,5 điểm. Đây là những dòng rất có triển vọng để công nhận giống mới phục vụ trồng rừng gỗ lớn tại vùng Tây Bắc Bộ.
Từ khóa: Bạch đàn lai, chất lượng thân cây, dòng vô tính, năng suất, sinh trưởng.

Xem tóm tắt | Tải về

Mục tiêu của nghiên cứu nhằm chọn lọc được những dòng bạch đàn lai sinh trưởng nhanh cho trồng rừng sản xuất ở vùng Lương Sơn, Hòa Bình và các lập địa tương tự. Nghiên cứu được tiến hành trên khảo nghiệm dòng vô tính và mô hình trình diễn các giống bạch đàn đã được công nhận và giống triển vọng ở giai đoạn 41 tháng tuổi. Kết quả đánh giá cho thấy có sự sai khác rõ rệt về sinh trưởng nhưng không có sự sai khác về chất lượng thân cây giữa các giống đưa vào khảo nghiệm cũng như trong mô hình trình diễn. Bước đầu đã xác định được một số giống có sinh trưởng nhanh bao gồm UP54, UP72, UP95, UP97, UP99, UP164, G9 và DH32 – 29. Các giống này đều đạt từ 20 m3/ha/năm trở lên và vượt trội so với giống đối chứng U6 là giống đang được trồng đại trà. Kết quả cũng cho thấy các giống lai PB7, PB48 và H1 có sinh trưởng kém và không nên đưa vào các chương trình trồng rừng ở vùng này.
Từ khóa: Bạch đàn lai, dòng vô tính, sinh trưởng, chất lượng thân cây, năng suất

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Bình vôi nhị ngắn (Stephanie brachyandra Diels) là một loài cây dược liệu quý có tác dụng an thần, giảm đau, gây ngủ, hạ sốt, bảo vệ thần kinh, chống động kinh, hạ huyết áp. Ngoài tự nhiên, cây Bình vôi đang bị khai thác cạn kiệt, nguồn cung cây giống không đáp ứng nhu cầu phát triển diện tích trồng. Nghiên cứu nhân giống cây Bình vôi bằng phương pháp giâm hom, vì thế sẽ góp phần thực hiện mục tiêu bảo tồn và phát triển nguồn gen loài cây có giá trị này. Kết quả thí nghiệm cho thấy, xử lý hom Bình vôi nhị ngắn bằng dung dịch IAA nồng độ 500ppm cho hiệu quả giâm hom cao nhất trong các công thức thí nghiệm với tỷ lệ hom sống đạt trung bình 78,3%, tỷ lệ hom ra rễ đạt 46,7%, các chỉ số số rễ/hom, chiều dài rễ cũng cao hơn hẳn so với các công thức còn lại. Bên cạnh đó, yếu tố mùa vụ cũng có ảnh hưởng nhất định đến quá trình giâm hom cây Bình vôi nhị ngắn, khi giâm hom vào vụ Xuân – Hè tỷ lệ hom sống đạt cao nhất với 89,2%, tỷ lệ hom ra rễ đạt 57,4%. Loại giá thể giâm hom cũng là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến tỷ lệ ra rễ và phát triển của hom giâm, giá thể hỗn hợp ruột bầu (30% cát sông + 30% than trấu + 40% đất) cho tỷ lệ ra rễ cao nhất đạt trung bình 61,5%, sau 60 ngày giâm. Các kết quả này là tiền đề khoa học cho việc xây dựng quy trình nhân giống cây Bình vôi nhị ngắn làm cơ sở cho công tác bảo tồn và phát triển nguồn gen loài cây dược liệu quý này tại tỉnh Thái Nguyên.
Từ khóa: Bình vôi nhị ngắn, giâm hom, Thái Nguyên

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Cây Đa tử trà hương và Đa tử trà bidoup là 2 loại cây có giá trị cảnh quan và giá trị bảo tồn, có thể phát triển trồng đường phố, khu công viên ở những nơi có điều kiện sinh thái tương đồng. Trong nghiên cứu này, việc theo dõi đặc điểm vật hậu, đặc điểm quả và hạt giống, đánh giá ảnh hưởng của nhiệt độ nước xử lý ban đầu đến nảy mầm hạt và ảnh hưởng của thành phần ruột bầu đến sinh trưởng cây con được tiến hành nhằm xây dựng quy trình nhân giống hữu tính cho hai loài. Số lượng hạt Đa tử trà hương và hạt Đa tử trà bidoup được kiểm đếm tương ứng là 26.586 hạt/kg và 29.086 hạt/kg. Ngâm hạt ở nhiệt độ nước ban đầu là 45oC là phù hợp để xử lý nảy mầm. Tỷ lệ nảy mầm hạt Đa tử trà hương là 44,00% trong thời gian 9,33 ngày và tỷ lệ nảy mầm hạt Đa tử trà bidoup là 56,67% trong thời gian 8 ngày. Công thức phù hợp nhất cho loài Đa tử trà hương và Đa tử trà bidoup ở giai đoạn vườm ươm sau 6 tháng tuổi là công thức 60,9% đất + 26,1% xơ dừa + 8,7% phân bò hoai + 4,3% phân hữu cơ vi sinh, tương ứng tỷ lệ đất/xơ dừa là 7/3. Cây con Đa tử trà hương sinh trưởng chiều cao trung bình và đường kính gốc trung bình đạt 19,08 cm và 3,23 mm, tăng khoảng 86,33% chiều cao và 24,23% đường kính gốc. Cây con Đa tử trà bidoup sinh trưởng chiều cao trung bình và đường kính gốc trung bình đạt 19,11 cm và 3,08 mm, tăng khoảng 58,85% chiều cao và 30,51% đường kính gốc.
Từ khóa: Đa tử trà bidoup, Đa tử trà hương, nhân giống, nhiệt độ nảy mầm, thành phần ruột bầu

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Đánh giá biến dị về sinh trưởng và chất lượng thân cây của 80 gia đình Bạch đàn grandis trồng khảo nghiệm hậu thế từ tháng 7/2020 tại Thuận Châu, Sơn La phục vụ cho công tác chọn giống Bạch đàn grandis theo hướng trồng rừng gỗ lớn. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 30 tháng tuổi cho thấy có sự sai khác rõ rệt về các chỉ tiêu sinh trưởng, chất lượng thân cây nhưng chưa có sự sai khác về tỷ lệ sống giữa các gia đình trong khảo nghiệm. Nhóm các gia đình sinh trưởng tốt nhất trong khảo nghiệm mang số hiệu G11, G7, G12 và G17 với thể tích thân cây trung bình đạt 23,7 dm3/cây, vượt 163,3% so với trung bình chung của khảo nghiệm, đồng thời có thân thẳng và cành nhánh nhỏ phù hợp với trồng rừng gỗ lớn. Các chỉ tiêu sinh trưởng có hệ số di truyền theo nghĩa hẹp (h2 = 0,21 – 0,39) và hệ số biến động di truyền tích lũy (CVA = 20,69 – 21,37%) cao hơn so với các chỉ tiêu chất lượng thân cây (h2 = 0,17 – 0,18; CVA = 9,93 – 10,74%). Giữa chỉ tiêu chiều cao và đường kính ngang ngực có tương quan rất chặt (0,94 ± 0,03), trong khi chỉ tiêu độ nhỏ cành và chiều cao vút ngọn có tương quan di truyền yếu (0,22 ± 0,04).
Từ khóa: Bạch đàn grandis, chất lượng thân cây, hệ số di truyền theo nghĩa hẹp, sinh trưởng, tương quan di truyền

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu đánh giá đa dạng di truyền nguồn gen cây Mù u tại một số tỉnh Nam Bộ là cơ sở để lưu giữ và phát triển, phục vụ cho việc khai thác nguồn gen loài cây này với hiệu quả cao. Kết quả phân tích đa dạng di truyền của 80 mẫu Mù u thu thập tại Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau bằng 5 chỉ thị ISSR đã thu được 43 phân đoạn DNA, trong đó có 27 phân đoạn đa hình chiếm trung bình 63,72%. Các chỉ số đa dạng di truyền trung bình của Mù u thu được lần lượt đạt h = 0,2167, I = 0,329 và PPB = 63,72%. Trong đó, quần thể Mù u tại tỉnh Bến Tre và Trà Vinh có mức đa dạng di truyền cao hơn so với các quần thể được nghiên cứu. Có sự sai khác về di truyền giữa các quần thể Mù u tại 5 tỉnh vùng Nam Bộ với GST = 0,2490 (24,90%) và giá trị Nm = 1,5083. Khoảng cách di truyền giữa 5 quần thể Mù u được nghiên cứu nằm trong khoảng từ 0,069 đến 0,190 và mức độ tương đồng dao động trong khoảng từ 0,827 (82,70%) đến 0,934 (93,40%). Các quần thể Mù u tại tỉnh Bến Tre, Trà Vinh và Sóc Trăng có tính đa dạng di truyền cao hơn các quần thể tại tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau, do đó cần tập trung nghiên cứu và phát triển nguồn gen của các quẩn thể Mù u này.
Từ khóa: Chỉ thị phân tử ISSR, DNA, đa dạng di truyền, Mù u

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Caenorhabditis briggsae là một trong số các loài tuyến trùng lưỡng tính và tự thụ tinh trong. Loài này là mục tiêu mô tả trong chuỗi nghiên cứu đa dạng của giống Caenorhabditis ở những khu bảo tồn thiên nhiên. Nghiên cứu này trình bày kết quả phân lập, nuôi cấy và mô tả phân tử của loài C. briggsae phân bố ở Vườn Quốc gia Cát Tiên (tỉnh Đồng Nai và Lâm Đồng) và Cúc Phương (tỉnh Ninh Bình) của Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã phân lập và nuôi cấy nhân tạo được 17 chủng C. briggsae thu từ Vườn Quốc gia Cát Tiên và 10 chủng thu từ Vườn Quốc gia Cúc Phương. Độ tương đồng phân tử của trình tự 18S rDNA giữa các chủng giao động từ 99,53% đến 100% so với đối chứng C. briggsae AF16. Kết quả này cho thấy tiềm năng đa dạng cao của loài tuyến trùng C. briggsae ở Việt Nam. Tiếp theo, chúng tôi hướng tới sử dụng các chủng tuyến trùng C. briggsae từ hai Vườn để nghiên cứu mối quan hệ cấu trúc gen và tính đa hình tính trạng nói chung.
Từ khóa: Caenorhabditis briggsae, tuyến trùng, DNA barcoding, nuôi cấy, phân lập

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Mật nhân có biên độ sinh thái rộng, phân bố rải rác ở hầu hết các trạng thái rừng khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, với mật độ trung bình 18 – 26 cây/ha, đường kính trung bình đạt 7,3 – 7,9 cm, chiều cao bình quân từ 7,9 – 8,7 m, trữ lượng đạt từ 0,1 – 2,2 m3/ha. Mật nhân tham gia trong các công thức tổ thành (CTTT) tầng cây cao chiếm từ 46,7 – 80,0% các lâm phần điều tra, với hệ số tổ thành từ 5,1 – 13,9%. Trung bình có 13 loài cây tái sinh trong mỗi lâm phần điều tra, dao động từ 11,6 – 14,0 loài. Mật nhân tham gia trong các CTTT tầng cây tái sinh chiếm từ 46,7 – 66,7% các lâm phần điều tra, với hệ số tổ thành từ 0,7 – 2,4%. Các loài cây gỗ tái sinh chủ yếu là những loài có giá trị kinh tế không cao. Do đó, để hình thành các trạng thái rừng tự nhiên ở các khu vực nghiên cứu có chất lượng tốt hơn trong thời gian tới cần điều chỉnh tổ thành loài cây tái sinh để xúc tiến một số loài cây gỗ tái sinh có giá trị kinh tế cao trong CTTT loài như Dẻ đỏ, Xoan đào, Xoay, Giổi nhung, Sến mủ, Dầu rái, Dầu trà beng,…
Từ khóa: Mật nhân, cấu trúc tầng cây cao, tái sinh tự nhiên, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Số liệu của kết quả nghiên cứu được thu thập từ 12 ô đo đếm cho quần thể rừng tự nhiên ở 4 cấp độ dày than bùn khác nhau tại Vườn quốc gia U Minh Hạ, tỉnh Cà Mau: < 40 cm; 40 – 70 cm; 70 – 100 cm; 100 – 120 cm. Kết quả nghiên cứu cho thấy mật độ của các loài thực vật thân gỗ có xu hướng giảm xuống từ 2.667 cây/ha đối với khu vực có độ dày than bùn dưới 40 cm xuống 540 cây/ha đối với khu vực có độ dày than bùn từ 100 – 120 cm. Trong khi đó đường kính bình quân, chiều cao và trữ lượng trung bình của các loài thực vật thân gỗ có xu hướng tăng theo độ dày của tầng đất than bùn và tập trung cao nhất ở khu vực có độ dày than bùn từ 70 – 100 cm. Nghiên cứu cũng đã xây dựng được các dạng phân bố lý thuyết giữa phân bố số cây với đường kính và chiều cao vút ngọn ứng với mỗi độ dày than bùn khác nhau bằng hàm phân bố lý thuyết Weibull. Đường kính và chiều cao trên các cấp độ dày than bùn có mối liên hệ chặt chẽ, kết quả cho thấy hàm parabol bậc 2 phù hợp để mô tả mối quan hệ này. Kết quả nghiên cứu này là cơ sở để Vườn Quốc gia U Minh Hạ xây dựng các biện pháp lâm sinh phù hợp đảm bảo cho sự sinh trưởng và phát triển của rừng tự nhiên đang phân bố ở đây.
Từ khóa: Cà Mau, cấu trúc, than bùn, Vườn Quốc gia U Minh Hạ

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Việt Nam đang phấn đấu trở thành một trong những trung tâm chế biến gỗ xuất khẩu hàng đầu thế giới. Mục tiêu giá trị xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản đến năm 2025 đạt 18 – 20 tỷ USD, đến năm 2030 đạt 23 – 25 tỷ USD. Để đạt được mục tiêu này, cần xây dựng và vận hành Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp của Việt Nam phù hợp với các cam kết và thỏa thuận quốc tế, qua đó đảm bảo rằng 100% nguyên liệu gỗ sử dụng trong toàn bộ các chuỗi giá trị là hợp pháp. Xuất phát từ vấn đề đó, Cục Lâm nghiệp Hoa Kỳ đã đồng ý đầu tư cho Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam công nghệ giám định gỗ bằng phương pháp phân tích trực tiếp phổ khối trong thời gian thực, thời gian bay (DART-TOFMS). Công nghệ hiện đại cho kết quả nhanh với độ chính xác cao giúp các lực lượng thực thi pháp luật nhanh chóng phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp buôn bán, vận chuyển gỗ trái pháp luật và tăng cường kiểm soát gỗ bất hợp pháp ở trong nước và trong thương mại gỗ quốc tế hướng tới chuỗi cung ứng gỗ minh bạch, có trách nhiệm và bền vững. Ngoài ra, với ưu điểm vượt trội của công nghệ giám định gỗ DART-TOFMS sẽ giúp doanh nghiệp xuất nhập khẩu tiết kiệm đáng kể các chi phí liên quan đến logistic.
Từ khóa: Phổ khối, thời gian thực, thời gian bay, Logistic, giám định gỗ

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Trong nghiên cứu này chúng tôi tiến hành nghiên cứu về thành phần hóa học và những tính chất của sợi cellulose Tre gai Bambusa blumeana bằng phương pháp nấu bột sulfate. Cellulose nhận được từ quá trình nấu đem phân tích bằng kính hiển vi điện tử để xác định độ dài, độ dày, độ cong và độ nhẵn bề mặt sợi cellulose. Kết quả phân tích hóa học từ thân Tre gai cho thấy hàm lượng cellulose trong đó là 45,3%, lignin 26,8%, các chất chiết xuất với nước nóng 8,6%, các chất chiết xuất với dung môi hữu cơ 1,0% và hàm lượng tro 1,35%. Cùng với việc phân tích cấu tạo hiển vi, kết luận rằng nguyên liệu thô này có tiềm năng thu được bột giấy kỹ thuật, là nguồn nguyên liệu tiềm năng trong ngành công nghiệp sản xuất cellulose giấy.
Từ khóa: Tre gai, thành phần hóa học, cellulose, tích chất cellulose, nấu bột giấy sulfate

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Lùng (Bambusa longgissia sp. nov.) là một loài tre có đặc tính dẻo, dễ uốn, màu trắng đẹp nên từ lâu với bàn tay khéo léo của người dân đã tạo ra các mặt hàng gia dụng, sản phẩm mỹ nghệ được thị trường trong nước và thế giới ưa chuộng, mang lại giá trị kinh tế lớn. Tuy nhiên, nguyên liệu Lùng sau khai thác rất dễ bị Mọt tre và Mọt cám gây hai. Kết quả khảo nghiệm hiệu lực bảo quản của một số chế phẩm đối với nguyên liệu Lùng dạng chẻ thanh đã xác định các mẫu Lùng được ngâm trong dung dịch chế phẩm LN5 nồng độ 5% với thời gian 24h và mẫu Lùng nhúng trong chế phẩm BORAG1, BORAG2 thời gian 1 phút đều đạt hiệu lực tốt phòng chống mọt. Các chế phẩm LN5, BORAG1, BORAG2 có khả năng được ứng dụng tốt để bảo quản nguyên liệu Lùng trong sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ.
Từ khóa: Chế phẩm bảo quản lâm sản, Lùng, hàng thủ công mỹ nghệ

Xem tóm tắt | Tải về

SUMMARY
Vietnam owns nearly 10.2 million ha of natural forest, accounting for 69% of the forest land area nationwide. Natural forest plays a significant and strategic role in economic, social, and environmental development. However, for many reasons, this type of forest has been seriously degraded in both quantity and quality. The government has promulgated a system of policies on natural forest restoration, which has created a legal corridor for natural forest restoration in Vietnam. Nevertheless, the result of natural forest restoration during the past years has been very low because of Vietnam’s “logging ban” policy, in which all activities impacted on natural forest are prohibited. The policies and techniques for forest restoration are inappropriate to the situation and do not attract the participation of the different stakeholders. Therefore, boosting the natural forest restoration in Vietnam requires a new perspective with the approach of multi-direction and sustainability. It is necessary to revise a range of related policies, such as management, benefit-sharing mechanism, investment, P-FES, and the specific regulations on silvicultural techniques, as well as identify priority areas for restoration, focusing on poor and extremely poor forests.
Keywords: Natural forest, forest restoration, policies.

Xem tóm tắt | Tải về