Số 2/2018

Trôm (Sterculia foetida L.) là loài cây phân bố tự nhiên khá rộng, có nhiều chi, là giống có khả năng cho sản phẩm mủ. Mục tiêu của nghiên cứu này là chọn được giống Trôm có năng suất mủ vượt ít nhất 10% so với sản xuất hiện nay ở vùng khô hạn Nam Trung Bộ. Để đạt mục tiêu, nghiên cứu được thực hiện bằng cách chọn lọc cây trội và khảo nghiệm hậu thế của những cây trội đã chọn. Thời gian cho khảo nghiệm hậu thế là 4 năm. Các kết quả chỉ ra rằng: (i) Đã chọn được 50 cây mẹ từ 11 xuất xứ của 4 vùng sinh thái ở phía Nam, trong đó cây mẹ của xuất xứ Ninh Thuận và Bình Thuận là vượt trội hoàn toàn về chỉ tiêu lượng mủ. (ii) Xác định có 5 xuất xứ xếp hạng cao nhất, đạt trội cả về chỉ tiêu lượng mủ và các chỉ tiêu kích thước là: Gia Lai, Kiên Giang, Đồng Nai, Ninh Thuận và Bình Thuận. (iii) Xác định có 18 gia đình đạt trội về các chỉ tiêu kích thước, có 8 gia đình đạt trội về riêng chỉ tiêu lượng mủ và chỉ có 3 gia đình đạt trội cả về chỉ tiêu kích thước lẫn chỉ tiêu lượng mủ. Các gia đình được chọn cuối cùng là NT18, BT04 và BT01.

Xem tóm tắt | Tải về

Sâm lai châu (Panax vietnamensis var. fuscidiscus Komatsu, Shu & Cai) là loài cây dược liệu có giá trị cao trong việc chữa bệnh cũng như nâng cao thể trạng cho người già. Sâm lai châu được ghi nhận là loài có khu phân bố hẹp và đang bị đe dọa nghiệm trọng. Trước tiên cần phải điều tra khảo sát về các giai đoạn phát triển cần thiết làm cơ sở khoa học cho việc nhân giống và gây trồng phát triển. Qua kết quả khảo sát cho thấy có 4 giai đoạn phát triển có ý nghĩa đó là giai đoạn nảy mầm, giai đoạn ra hoa, phát triển thành quả và chín. Thời gian ra hoa bắt đầu từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 và thời gian quả chín kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9. Kết quả nghiên cứu về nảy mầm cho thấy khả năng nảy mầm tốt nhất là 70% khi xử lý GA3 700 ppm trong thời 24h, thời gian nảy mầm từ 75-90 ngày. Kết quả chỉ ra các giai đoạn phát triển của Sâm lai châu là cơ sở dữ liệu cần thiết giúp cho việc xây dựng chiến lược bảo tồn cũng như sử dụng một cách hiệu quả tài nguyên dược liệu quý hiếm ở
Việt Nam.

Xem tóm tắt | Tải về

Sa mộc dầu (Cuninghamia konishii Hayata) là một loài thực vật quý, hiếm, khả năng tái sinh tự nhiên rất kém, vì vậy ứng dụng nuôi cấy mô tế bào trong bảo tồn và nhân giống thực sự mang lại hiệu quả. Trong đó việc tạo ra những cây con sạch bệnh ban đầu là rất cần thiết. Có 3 loại môi trường nền phổ biến được dùng là: MS, B5 và WPM, kết quả cho thấy môi trường MS thích hợp nhất cho tái sinh chồi Sa mộc dầu với tỷ lệ mẫu tái sinh cao nhất đạt 77,78%, chồi mập và xanh. Cả ba chất kích thích sinh trưởng BAP, Kinetin và GA3 đều ảnh hưởng tới khả năng tái sinh chồi cây Sa mộc dầu, và đều có tác dụng làm tăng tỷ lệ tái sinh, trong đó chất BAP có tỷ lệ mẫu tái sinh cao hơn so với các môi trường tương ứng có bổ sung Kinetin hoặc GA3 ở cùng nồng độ. Nước dừa cung cấp nguồn đạm và cacbohydrat tạo nguồn dinh dưỡng hữu cơ cho chồi phát triển và với hàm lượng 150 ml/l là thích hợp cho sự tái sinh chồi Sa mộc dầu.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc và tái sinh của cây Xoan đào ở các tỉnh Hòa Bình và Sơn La cho thấy, Xoan đào có phân bố tự nhiên trong các trạng thái rừng tự nhiên từ IIA, IIB đến IIIA2 và IIIA3. Trong các trạng thái rừng này, mật độ trung bình của cây Xoan đào trưởng thành từ 1 đến 33 cây trên 1 ha (trung bình là 8,7 cây/ha), tương ứng với tiết diện ngang và trữ lượng Xoan đào trong các trạng thái rừng này dao động trong khoảng G = 0,3-1,7 m2/ha và M = 2,0-11,7 m3/ha. Xoan đào có ý nghĩa về mặt sinh thái trong các trạng thái IIB và IIIA3 ở Hòa Bình với chỉ số IVI = 6,1-7,4%. Tầng cây cao thuộc các trạng thái rừng có Xoan đào phân bố ở khu vực nghiên cứu đã hình thành 2 nhóm ưu hợp khác nhau, trong đó chỉ có 1 ưu hợp có mặt của loài Xoan đào. Cây tái sinh Xoan đào trong các trạng thái rừng ở 2 tỉnh Hòa Bình và Sơn La dao động từ 93-126 cây/ha, trong đó 100% số cây Xoan đào tái sinh có nguồn gốc từ hạt và phần lớn đạt chất lượng tốt. Cây Xoan đào tái sinh có triển vọng trong các trạng thái rừng ở 2 tỉnh nghiên cứu chỉ đạt 1,01-1,37% so với tổng số cây tái sinh trên 1 ha. Số loài cây tái sinh tham gia vào công thức tổ thành loài dao động từ 3-13 loài. Xoan đào tái sinh tham gia vào công thức tổ thành với hệ số từ 5,56-6,06%. Cây tái sinh Xoan đào ở trạng thái rừng trong khu vực nghiên cứu bị đào thải rất mạnh theo các cấp chiều cao, giảm dần từ 1296 cây/ha ở cấp chiều cao nhỏ hơn 1m xuống còn 33 cây/ha ở cấp chiều cao lớn hơn 3 m.

Xem tóm tắt | Tải về

Cây Khôi nhung là loài cây thuốc được xếp trong sách đỏ của Việt Nam (2007) với mức độ sẽ nguy cấp. Bài báo nhằm mục đích cung cấp thông tin khoa học về hiện trạng, một số đặc điểm sinh thái, tái sinh tự nhiên của cây Khôi nhung tại khu Bảo tồn thiên nhiên (KBTTN) Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng. Cây Khôi nhung phân bố ở những vùng đất ẩm ướt, dưới tán rừng độ cao từ 467-540 m, nở hoa vào tháng 3, quả từ tháng 8 đến tháng 3 năm sau. Tổ thành tầng cây cao của lâm phần có cây Khôi nhung phân bố khá đa dạng gồm các loài ưu thế là Chẹo bông (Engelhardia spicata Lesch. ex Bl. var. spicata.) là loài ưu thế cao nhất với giá trị IVI cao nhất là 38,925%, Cà đuối Ching (Cryptocarya chingii Ching) với giá trị IVI là 14,04%. Chỉ số trung bình của Shannon và Simpson lần lượt là 2,71 và 0,92. Cây Khôi nhung có khả năng tái sinh từ cả hạt và chồi với tỷ lệ 82%, tái sinh hạt chiếm tỷ lệ 18%. Chất lượng cây tái sinh hầu hết tốt với tỷ lệ 64%. Mật độ cây tái sinh chỉ từ 183,33 cây/ha, hơn nữa cây tái sinh lại phân bố không đều dẫn đến sự thiếu hụt về lượng cây Khôi nhung tái sinh. Vì thế cần có các giải pháp bảo tồn và xúc tiến tái sinh Khôi nhung ở KBTTN Sơn Trà.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo trình bày kết quả phân tích kết cấu loài cây gỗ, cấu trúc, tình trạng tái sinh và đa dạng loài cây gỗ của hai nhóm rừng giàu và rừng trung bình thuộc rừng kín thường xanh ẩm nhiệt đới ở BQLR Nam Huoai của tỉnh Lâm Đồng. Số liệu được thu thập trên 10 ô tiêu chuẩn có diện tích 2500 m2 (50 m 
50 m). Trên mỗi ô tiêu chuẩn, điều tra các chỉ tiêu: thành phần loài cây, đường kính thân cây ngang ngực, chiều cao toàn thân, chiều cao dưới cành; đường kính tán cây. Kết quả phân tích số liệu cho thấy, tổng số loài cây gỗ ở nhóm rừng trung bình và rừng giàu là 53 và 46 loài cây gỗ, trong đó kết cấu loài cây gỗ trung bình của 8 loài cây gỗ ưu thế và đồng ưu thế là 69,4% ở rừng trung bình và ở rừng giàu là 69,5%. Phân bố N/D của nhóm rừng trung bình có dạng một đỉnh lệch trái và dạng giảm theo hình chữ “J” đối với nhóm rừng giàu. Tái sinh tự nhiên của nhóm rừng trung bình và nhóm rừng giàu diễn ra liên tục theo thời gian. Không có sự khác biệt lớn về chỉ số đa dạng alpha (N, S, d, J’, H’ và Simpson) ở hai nhóm rừng.

Xem tóm tắt | Tải về

Giổi nhung là cây gỗ lớn thường xanh, cao 30 – 40 m, đường kính 40 –
70 cm. Đây là loài cây đặc hữu của Việt Nam, chỉ gặp ở các tỉnh Tây Nguyên từ Gia Lai, Đắk Lắk đến Lâm Đồng (Di Linh, Braian). Cây phân bố ở độ cao 600 – 1.000 m trong các lâm phần rừng tự nhiên lá rộng thường xanh hoặc rừng hỗn giao với cây lá kim. Trong các lâm phần điều tra tại Kon Hà Nừng, Giổi nhung xuất hiện từ 8 – 36 cây/ha, chiếm từ 1,7 – 6,2% tổng số cá thể trong các lâm phần điều tra. Đường kính bình quân từ 27,6 – 65,1 cm và chiều cao bình quân đạt từ 17,6 – 29,4 m. Tiết diện ngang loài Giổi nhung từ 1,19 – 14,72 m2, chiếm từ 2,6 – 28,8% tổng tiết diện ngang của toàn lâm phần. Trữ lượng loài Giổi nhung từ 13,1 – 304 m3/ha, chiếm từ 2,4 – 37,4% tổng trữ lượng lâm phần. Số cá thể mới xuất hiện từ lớp cây tái sinh triển vọng tham gia vào tầng cây cao dao động từ 2 – 30 cây/ha (năm 2008) và 59 – 99 cây/ha (2012). Tại thời điểm năm 2004 và 2017 không có cá thể mới nào xuất hiện từ lớp cây tái sinh kế cận. Tiết diện ngang bình quân tăng thêm của các cá thể mới tham gia vào tầng cây gỗ đạt từ 0,02 – 0,30 m2/ha và trữ lượng bình quân bổ sung vào lâm phần từ 0,26 – 4,64 m3/ha.

Xem tóm tắt | Tải về

Rừng kín thường xanh hỗn giao lá rộng, lá kim với sự tham gia tập trung của các loài Pơ mu (Fokienia hodginsii), Du sam núi đất (Keteleeria evelyniana) Thông lá dẹt (Pinus krempfii), Thông năm lá (Pinus dalatensis) tại VQG Bidoup – Núi bà có khả năng tái sinh tự nhiên tương đối tốt. Mật độ cây tái sinh từ 22.500-38.530 cây/ha, trong đó, cây tái sinh nhỏ hơn 1 m chiếm tỷ lệ cao, từ 41,1-60,9%, tỷ lệ cây tái sinh triển vọng (Hvn>2 m) chiếm 6,2-20,1% trong số đó, tương ứng với 2.000-5.740 cây/ha. Số loài tái sinh ưu thế tham gia vào công thức tổ thành, từ 2-6 loài. Lớp cây tái sinh triển vọng có số lượng loài thực vật đa dạng hơn, với 43-66 loài so với lớp cây tái sinh nhỏ từ 28-48 loài. Tỷ lệ cây tái sinh chất lượng tốt và trung bình tương đối cao (>80%). Khả năng tái sinh tại chỗ của các loài hạt trần rất thấp, tỷ lệ cây tái sinh trung bình chỉ 1,15% so với quần xã. Mạng hình phân bố cây tái sinh chủ yếu là phân bố cụm.

Xem tóm tắt | Tải về

Năng suất và độ phì đất sau rừng trồng bạch đàn có nguy cơ suy thoái cao nếu quản lý lập địa không tốt. Nghiên cứu này đánh giá ảnh hưởng đồng thời của hai nhân tố bón phân và quản lý vật liệu hữu cơ sau khai thác (VLHCSKT) đến sinh trưởng và tính chất đất rừng trồng bạch đàn lai UP 3 năm tuổi được trồng trên đất thoái hóa sau kinh doanh nhiều luân kỳ bạch đàn tại Yên Bái và Quảng Trị. Kết quả theo dõi sinh trưởng từ tuổi 1 đến 3 cho thấy, bón phân theo nhu cầu của cây có ảnh hưởng rõ rệt tới sinh trưởng rừng trồng. Công thức bón phân từ các loại phân đơn bao gồm phân hữu cơ vi sinh, đạm urê, super lân và kali có sinh trưởng tốt nhất so với các công thức bón phân NPK thường áp dụng trong thực tiễn. Bón chế phẩm sinh học có tác dụng phân giải lân và xenlulo thành các chất dễ tiêu cho cây trồng, nhưng có sinh trưởng kém hơn do thí nghiệm không bón bổ sung phân. Tuy nhiên, sinh trưởng của cây trồng chưa có sự khác biệt giữa công thức đốt và không đốt vật liệu hữu cơ sau khai thác. Mùn và một số tính chất hóa tính đất như pH, đạm và lân có thay đổi rõ rệt sau trồng rừng. Mùn và đạm tổng số tăng nhẹ sau trồng rừng do phân hủy từ VLHCSKT, nhưng sang năm thứ 2 và 3, mùn và đạm tổng số giảm mạnh. Lân giảm liên tục từ sau khi trồng lại rừng, có thể là do hiện tượng cố định lân trong đất do thay đổi hóa tính của đất sau khi trồng lại rừng. Chưa có sự sai khác rõ rệt về tính chất đất giữa công thức đốt và không đốt và giữa các công thức bón phân cho đến giai đoạn rừng 3 năm tuổi.

Xem tóm tắt | Tải về

Sinh khối sơ cấp thuần (NPP) của hệ sinh thái rừng thể hiện sự trao đổi các bon giữa hệ sinh thái và môi trường xung quanh. Trong nghiên cứu này, NPP dưới mặt đất được xác định cho rừng thứ sinh lá rộng thường xanh tại Kon Hà Nừng, Gia Lai. Số liệu được thu thập từ 3 ô tiêu chuẩn, mỗi ô có kích thước 30 m  30 m trong thời gian năm 2015 và năm 2016. Nghiên cứu sử dụng phương pháp của Osawa A, Aizawa R (2012) để xác định tăng trưởng sinh khối rễ cám (rễ có đường kính ≤2 mm) và tăng trưởng sinh khối rễ lớn (>2 mm). Kết quả cho thấy tăng trưởng sinh khối dưới mặt đất của rừng nghiên cứu đạt 1,549 ± 0,28 tấn khô/ha/năm. Trong đó, sinh khối rễ lớn là 0,91 ± 0,03 tấn khô/ha/năm và sinh khối rễ cám là 0,63 ± 0,25 tấn khô/ha/năm.

Xem tóm tắt | Tải về

Nấm Isaria tenuipes là loài nấm đông trùng hạ thảo tuyết thu thập từ rừng tự nhiên Vườn quốc gia Hoàng Liên. Hai loại giá thể nhân tạo gồm môi trường hóa chất lỏng và nhộng hoặc sâu tằm được nghiên cứu để nuôi trồng thể quả đệm. Môi trường hóa chất lỏng gồm: 40 g glucose + 10 g peptone + 0,5 g KH2PO4 + 0,5 g K2HPO4.3H2O, + 0,5 g MgSO4.7H2O + 10 g yeast extract trong 1 lít nước và môi trường gồm 30 g glucose + 3 g peptone + 0,5 g KH2PO4 + 0,5 g (NH¬¬4)2¬SO4, + 0,5 g MgSO4.7H2O + 1 g yeast extract +
0,5 mg B1 trong 1 lít nước. Khi nấm được nuôi trồng trên giá thể là nhộng tằm, tốt nhất là nhiễm nấm từ giai đoạn sâu non tuổi 5, tỷ lệ sâu nhiễm nấm 76,67%, trọng lượng tươi đạt 0,895 g/nhộng. Khi nuôi trồng trên giá thể nhộng tằm quả thể đệm nấm có màu vàng trắng sữa, hình dạng và màu sắc giống với thể quả đệm thu được ngoài tự nhiên, vườn quốc gia Hoàng Liên.

Xem tóm tắt | Tải về

Trong những năm gần đây, bệnh loét thân do nấm Pseudoplagiostoma eucalypti là một trong những loại bệnh chính trên cây bạch đàn trong giai đoạn vườn ươm. Thí nghiệm đánh giá hiệu lực ức chế nấm P. eucalypti gây bệnh loét thân của các loại thuốc hóa học và sinh học trên cây con bạch đàn 3 tháng tuổi sau 10 ngày gây bệnh nhân tạo cho thấy tỷ lệ cây bị bệnh và cấp bệnh trung bình ở các công thức thí nghiệm sau khi phun thuốc 40 ngày có sự sai khác rõ rệt. Các công thức phun thuốc hóa học Carbenzim 500FL, Tilt super 300EC và Ao’Yo 300SC đạt hiệu quả cao nhất khi trừ bệnh, tỷ lệ cây phục hồi đạt 77,8%; 88,9% và 90%; Công thức phun thuốc sinh học Sat 4SL đạt hiệu quả 24,5% tỷ lệ cây phục hồi.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu “Đánh giá hiệu quả đầu tư kinh doanh rừng trồng tại vùng U Minh Hạ, tỉnh Cà Mau” được thực hiện năm 2017 trên địa bàn 04 xã thuộc huyện U Minh. Nghiên cứu đã khảo sát, điều tra trên diện tích 527 ha rừng trồng năm 2012 với 04 mô hình chính: (1) Mô hình rừng trồng keo lai trên bờ bao (2) Mô hình rừng trồng keo lai trên líp (3) Mô hình rừng trồng Tràm lá dài trên líp và (4) Mô hình rừng trồng Tràm ta trên líp. Sử dụng phương pháp điều tra sinh trưởng rừng, thu thập chi phí đầu tư và giá thành sản phẩm cây đứng để đánh giá hiệu quả kinh tế của từng mô hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Sinh trưởng rừng trồng sau 5 năm tuổi của các mô hình đều khá tốt, cho năng suất từ 19,8 – 47,2 m3/ha/năm. Trong đó, mô hình keo lai trên bờ bao có năng suất cao nhất, ≈ 47 m3/ha/năm; kế đến là các mô hình keo lai và Tràm lá dài trên líp, đạt ≈ 34 m3/ha/năm và 32,8 m3/ha/năm; mô hình Tràm ta cho năng suất thấp nhất 19,8 m3/ha/năm. Hiệu quả đầu tư kinh doanh rừng trồng của các mô hình khá cao: Giá trị lợi nhuận ròng trước thuế của mô hình keo lai trên bờ bao đạt hiệu quả cao nhất ≈ 89,7 triệu đồng/ha, kế đến là Tràm lá dài trên líp và keo lai trên líp với các giá trị tương ứng là 69,7 triệu đồng/ha và 59 triệu đồng/ha, thấp nhất là Tràm ta trên líp là 35 triệu đồng/ha; tỷ số lợi ích và chi phí của mô hình Tràm lá dài cao nhất là 2,34 lần, keo lai trên bờ bao 2,14 lần, keo lai và Tràm ta trên líp tương đương là 1,9 lần. Phân tích độ nhạy đã chỉ ra khi sản lượng và giá bán giảm 10% thì lợi nhuận ròng trước thuế vẫn ở mức cao từ 23 triệu đồng/ha đến 61,6 triệu đồng/ha. Trong đó, hai mô hình keo lai trên bờ bao và Tràm lá dài trên líp khá an toàn tương ứng là 61,6 triệu và 48,6 triệu đồng/ha.

Xem tóm tắt | Tải về