Số 2/2023

TÓM TẮT
Đánh giá biến dị và khả năng di truyền của khối lượng riêng và mô đun đàn hồi của các gia đình Keo lá liềm ở tuổi 9 được thực hiện từ 200 cây thuộc 50 gia đình chọn ngẫu nhiên từ 81 gia đình trong khảo nghiệm hậu thế Keo lá liềm tại Nam Đàn, Nghệ An. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có sự khác biệt đáng kể ở khối lượng riêng, nhưng không có sự khác biệt ở mô đun đàn hồi giữa các xuất xứ cũng như gia đình. Xuất xứ Cape Melville và Luncida (QLD) là những xuất xứ có tiềm năng cao trong phát triển trồng rừng gỗ lớn chất lượng cao. Hệ số di truyền và hệ số biến động di truyền lũy tích đạt mức độ rất cao cho khối lượng riêng (h2 = 0,78; CVa = 16,8%), nhưng thấp cho mô đun đàn hồi (h2 = 0,17; CVa = 8,0%). Do vậy có thể khẳng định rằng khối lượng riêng là những tính trạng có tiềm năng rất cao, trong khi mô đun đàn hồi có khả năng di truyền thấp hơn trong cải thiện chất lượng gỗ ở loài Keo lá liềm tại miền Trung. Tương quan di truyền giữa tính trạng sinh trưởng với các tính chất gỗ cũng chỉ ra rằng các tính trạng sinh trưởng không có tương quan với khối lượng riêng và mô đun đàn hồi. Phát triển các vườn giống hữu tính hoặc vườn giống vô tính như quần thể nhân giống hạt nhân được đề xuất nhằm cung cấp hạt giống chất lượng cao để đem lại tăng thu di truyền đáng kể cho trồng rừng Keo lá liềm.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Mù u là một loài cây nhiệt đới được tìm thấy ở 38 quốc gia trải dài từ Đông Phi đến Đông Nam Á, châu Đại Dương và Nam Thái Bình Dương. Mù u là một trong những cây đa mục đích và có giá trị kinh tế với vùng ven biển nhiệt đới. Loài này thường được trồng làm cây ven đường để lấy bóng mát và chắn gió nhờ tán rộng; bên cạnh đó gỗ loài này còn có thể sử dụng trong đóng tàu thuyền. Một giá trị quan trọng khác của cây Mù u là cung cấp dầu ép từ quả sử dụng trong y học. Nghiên cứu nhân giống vô tính cho các kiểu gen tốt là việc làm có ý nghĩa trong việc phát triển loài cây đa mục đích này. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có nghiên cứu cụ thể nào về các phương pháp nhân giống ở nước ta. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định phương pháp ghép và thời vụ tốt nhất trong nhân giống Mù u. Với 3 phương pháp ghép nêm, áp và mắt cho thấy, phương pháp ghép mắt là phương pháp tốt nhất để ghép Mù u với tỷ lệ sống đạt 57%, tỷ lệ bật chồi đạt 54% và chiều cao chồi ghép đạt 10,8 cm sau 60 ngày ghép. Mùa vụ ghép có ảnh hưởng rõ rệt đến tỷ lệ sống và tỷ lệ bật chồi của chồi ghép Mù u (P-value < 0,001). Ghép cây vào mùa khô cho kết quả tốt hơn với tỷ lệ sống đạt 63,8%, tỷ lệ bật chồi đạt 60,5% và chiều cao chồi ghép đạt 11,2 cm.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Hiện nay, nguồn hạt giống cây Bách vàng (Xanthocyparis vietnamensis Farjon & N.T.Hiep) thu thập được rất ít, đồng thời khả năng gieo ươm thành công hạn chế. Do đó, kết quả nghiên cứu nhân giống vô tính cây Bách vàng để phục vụ trồng rừng là bước tiến lớn trong công tác bảo tồn ở Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy, hom Bách vàng có khả năng ra rễ khá tốt. Chất điều hòa sinh trưởng IBA (Indole – 3 – Butiric Acid) và NAA ở nồng độ 1.500 ppm là phù hợp nhất cho giâm hom Bách vàng (tỷ lệ ra rễ đạt từ 82,41 – 94,44%), bộ rễ khỏe. Loại hom có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng ra rễ cũng như chất lượng bộ rễ của cây hom. Hom lá hình mũi mác trên cây mẹ chưa trưởng thành cho tỷ lệ ra rễ cao nhất 94,44%; hom lá hình dải non không phù hợp để lấy cành hom; hom lá hình vảy là hom lá già nên ra rễ rất chậm, tỷ lệ ra rễ thấp (cao nhất là 34,26%). Mặt khác, mùa vụ có ảnh hưởng lớn đến khả năng ra rễ của Bách vàng, vụ Xuân và vụ Hè cho tỷ lệ ra rễ thấp hơn vụ Thu và vụ Đông.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Trong thực tiễn sản xuất hiện nay đang có 3 loại mô hình trồng rừng Re gừng là: mô hình trồng rừng thuần loài Re gừng, mô hình trồng rừng hỗn giao Re gừng với các loài cây lâm nghiệp khác và mô hình làm giàu rừng bằng cây Re gừng. Các mô hình rừng trồng Re gừng được trồng theo các phương pháp khác nhau nhưng về cơ bản các biện pháp kỹ thuật như nguồn gốc cây giống, làm đất, bón phân và chăm sóc rừng là tương đối giống nhau. Tỷ lệ sống của Re gừng trong các mô hình trồng hỗn giao thường cao hơn so với khi trồng thuần loài và trồng làm giàu rừng. Re gừng có sinh trưởng ở mức trung bình, tăng trưởng đường kính bình quân chỉ đạt từ 0,54 cm/năm đến 1,6 cm/năm. Tăng trưởng chiều cao bình quân dao động từ 0,52 m/năm đến 1,23 m/năm. Trong các mô hình trồng hỗn loài Re gừng với các loài cây bản địa, Re gừng đều cho sinh trưởng nhanh hơn các loài cây bản địa khác là Sao đen, Trầm hương, Chò chỉ, Lim xẹt, Mỡ và Sồi phảng. Năng suất của Re gừng đạt cao nhất ở mô hình hỗn giao tại Phú Thọ với lượng tăng trưởng bình quân đạt 9,14 m3/ha/năm. Khai thác gỗ Re gừng diễn ra rất ít và việc sử dụng lá Re gừng để chưng cất tinh dầu hầu như chưa được áp dụng trong thực tiễn, mà mới chỉ dừng lại ở hình thức thử nghiệm.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón và chế độ tưới nước tới sinh trưởng và năng suất mủ của rừng trồng Trôm 4 năm tuổi tại vùng khô hạn Nam Trung Bộ cho thấy, mặc dù Trôm (Sterculia foetida L.) là loài cây có biên độ sinh thái rộng, thích nghi tốt với các điều kiện khắc nghiệt như lượng mưa thấp, nhiệt độ cao, đất nghèo chất dinh dưỡng… Tuy nhiên, khi trồng rừng Trôm thâm canh lấy mủ cần thiết phải bón phân và tưới nước để rút ngắn thời kỳ kiến thiết và tăng sản lượng mủ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, khi bón lót mỗi hố 2,0 kg phân chuồng + 0,2 kg phân NPK hoặc 0,5 kg phân vi sinh sau đó tủ rơm sẽ giúp cây sinh trưởng nhanh hơn, số lượng cây đạt kích thước khai thác mủ trung bình là 24,0 cây, tổng lượng mủ thu được là 1.532,6 g, nhiều gấp 2,5 lần so với đối chứng không bón. Trong năm đầu tiên, cần tưới nước với liều lượng 40 lít nước/cây, tưới 2 tuần/lần, trong khoảng 7 tháng mùa khô sẽ giúp nâng cao tỷ lệ sống lên 96,8% so với 63,5% khi không tưới nước; số lượng cây đạt kích thước lấy mủ trung bình là 17,3 cây và tổng lượng mủ thu được là 1.506,8 g, nhiều hơn 4 và 6 lần so với đối chứng không tưới.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiến gân ba (Excentrodendron tonkinensis) đã từng bị khai thác tận diệt nên chỉ còn một số cá thể trong vườn hộ gia đình và rải rác trong rừng tự nhiên. Nghiên cứu này nhằm xác định đặc điểm phân bố và đặc điểm lâm học của cây Nghiến gân ba tại Thái Nguyên làm cơ sở cho việc bảo tồn và phát triển nguồn gen. Kết quả nghiên cứu cho thấy, cây Nghiến gân ba còn rất ít ở Thái Nguyên, tập trung ở huyện Võ Nhai. Tổ thành tầng cây gỗ nơi có loài Nghiến gân ba phân bố tự nhiên gồm có các loài cây như Chay bắc bộ, Dướng, Móc bắc sơn, Mạy tèo, Dẻ gai, Kháo lá to, Mạy puôn, Đẹn 3 lá, Thích năm thùy, Han voi, Sồi gai, Thôi ba lông. Tổ thành tầng cây tái sinh trong khu vực có cây Nghiến gân ba phân bố tự nhiên có các loài như: Dướng, Thích năm thùy, Dẻ gai, Táu muối, Lòng mang cụt, Kháo lá nhỏ, Nhãn rừng, Mạy puôn, Sồi gai, Muồng, Hương viên núi, Dâu da xoan. Độ tàn che trung bình trong các ô tiêu chuẩn có Nghiến gân ba phân bố khoảng 0,56. Cây tái sinh đều có nguồn gốc từ hạt với mật độ cây tái sinh triển vọng trung bình đạt 420 cây/ha.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu đặc điểm và phân chia lập địa vùng đất cát ven biển làm cơ sở trồng rừng phòng hộ, được thực hiện tại khu vực ven biển tỉnh Trà Vinh, nhằm xác định được các dạng lập địa chính từ đó làm cơ sở bố trí loài cây trồng phù hợp trên vùng đất cát ven biển. Khảo sát đặc điểm địa hình, đất đai, thực vật che phủ bằng phương pháp điều tra theo tuyến, mỗi xã bố trí 3 tuyến theo hướng vuông góc với đường bờ biển, chiều dài tuyến biến động từ 200 – 1.000 m. Phân chia lập địa dựa trên các yếu tố địa hình, loại đất, thực vật che phủ và chế độ ẩm. Kết quả đã xác định được (i) có 4 loại địa hình địa mạo ven biển, bao gồm bãi cát, thoát nước; bãi cát gò lư¬ợn sóng xen kẽ là các dải đất thấp ngập triều; dạng cồn đê chắn cao trung bình, hẹp như¬ng kéo dài, dốc mạnh cả hai phía và; bãi cát thấp, bán ngập, t¬ương đối rộng và bằng phẳng, ngập n¬ước vào mùa mưa; (ii) có 3 loại đất chính, đó là cát mặn, ít chua; cát mặn, trung tính và cát mặn, kiềm; (iii) thành phần thực vật gồm nhóm cây bụi, cây thân thảo bao gồm 15 loài thuộc 8 họ thực vật, độ che phủ 70 – 100%; (iv) vùng cát ven biển được phân chia thành 4 nhóm lập địa A, B, C và D với 12 dạng lập địa chính. Nhóm A gồm dạng đất cát, mặn, ít chua (I1c); dạng đất cát, mặn, trung tính (I2c); dạng đất cát, mặn, kiềm (I3c) nhóm này thuận lợi trong canh tác cây hoa màu và trồng rừng. Nhóm C gồm đụn hoặc đê cát, mặn, ít chua (III1b); cát, mặn, trung tính (III2b) và dạng cát, mặn, kiềm (III3a) là dạng cát cố định gần nh¬ư không bao giờ ngập nư¬ớc, lại có mực n¬ước ngầm sâu nên rất khó khăn cho sản xuất. Nhóm lập địa B gồm các dạng đất cát, mặn, trung tính (II2c, II2e) đến đất cát, mặn, kiềm (II3c và II3e) nhóm này thường ngập nước mặn do thủy triều nên cũng gặp khó khăn khi trồng rừng. Nhóm D gồm các dạng đất cát, mặn, ít chua (IV1d) và đất cát, mặn, trung tính (IV2d) dạng này bị ngập úng theo mùa nên cũng gây khó cho chọn loài cây trồng rừng.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Sâu ăn lá (Antheraea frithi Moore) được xác định là côn trùng gây hại nghiêm trọng đối với hai loài cây Sao đen và Dầu rái trên rừng trồng, cây đường phố tại TP. Hồ Chí Minh và vùng lân cận trong những năm qua. Đây là loài côn trùng có kiểu biến thái hoàn toàn bao gồm các pha trứng, sâu non, nhộng và trưởng thành. Trong điều kiện thí nghiệm ở nhiệt độ 25oC, độ ẩm 56%, thức ăn là lá tươi Dầu rái và Sao đen cho thấy, có sự khác biệt ý nghĩa về trọng lượng giữa kén đực và kén cái, trưởng thành đực và trưởng thành cái. Trọng lượng trung bình của kén đực là 4,13 g, kén cái là 6,28 g; Trưởng thành cái có trọng lượng là 3,79 g, lớn hơn trưởng thành đực có trọng lượng 1,61 g. Thời gian sống của trưởng thành 6 – 8 ngày. Sau khi vũ hóa 1 – 3 ngày, trưởng thành bắt cặp và đẻ trứng. Số lượng trứng đẻ trung bình là 220 trứng/cái và tỷ lệ nở sâu trung bình đạt 46,21%. Thời gian trứng nở dao động 4 – 9 ngày. Hệ số tương quan giữa trọng lượng kén cái và số lượng trứng là 0,59, cao hơn so với hệ số tương quan giữa trọng lượng trưởng thành cái và số lượng trứng (0,48).

Xem tóm tắt | Tải về

ABSTRACT
Achaea serva is a serious insect pest of Pouteria obovata trees in CoTo island, Quang Ninh province, Vietnam. Its caterpillars feed on the host foliage and sometimes heavy damage results in complete defoliation and tree mortality. Biological control is an effective approach to suppress the population of A. serva. The present study provides information on a parasitoid wasp, which was found in A. serva larvae and pupae. Based on the morphological characteristics, our study preliminarily concluded that this parasitoid wasp belongs to the genus Glyptapanteles. The parasitism was more frequently observed in pupae than larvae, and the parasitism rate was higest in Mom Quan Y, followed by Hong Hai and Nam Dong. This finding would be helpful in the biological control programs of A. serva in CoTo island and other coastal provinces of Vietnam.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Việt Nam là nước có ngành công nghiệp chế biến gỗ có tốc độ tăng trưởng cao. Sản phẩm gỗ của Việt Nam xuất khẩu đến trên 160 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng đầu khu vực Đông Nam Á, thứ 2 châu Á và thứ 5 trên thế giới và chiếm khoảng 6% thị phần sản phẩm gỗ toàn cầu. Mặc dù đạt được những thành tựu quan trọng, nhưng ngành chế biến gỗ đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức về truy xuất nguồn gốc và quản lý gỗ hợp pháp cho toàn bộ chuỗi cung, chất lượng nguyên liệu. Hiện nay, phương pháp giám định gỗ tại Việt Nam căn cứ vào so sánh cấu tạo gỗ của mẫu gỗ giám định và mẫu gỗ tham chiếu, tài liệu, cơ sở dữ liệu về các loài gỗ. Phương pháp này cần nhiều thời gian để thực hiện và đòi hỏi cán bộ chuyên gia. Bên cạnh đó, một số loài gỗ nhập khẩu vào Việt Nam nhưng phòng thí nghiệm chưa trao đổi được mẫu gỗ chuẩn nên chỉ sử dụng cơ sở dữ liệu cũng tiềm ẩn những rủi ro. Cục Lâm nghiệp Hoa Kỳ đã hỗ trợ Viện Khoa học Lâm nghiệp triển khai thực hiện dự án “Tăng cường năng lực giám định gỗ cho Việt Nam” nhằm tăng cường kiểm soát gỗ bất hợp pháp ở trong nước và thương mại gỗ quốc tế. Trong khuôn khổ dự án, Cục Lâm nghiệp Hoa Kỳ đã cung cấp và lắp đặt hệ thống phân tích giám định chủng loại gỗ AccuTOF tại Viện Nghiên cứu Công nghiệp rừng, đào tạo cán bộ kỹ thuật, hiện tại đã hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu cho 460 loài cây,… Có thể nói Dự án đã và đang được thực hiện tốt, đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng.

Xem tóm tắt | Tải về

Vật liệu composite gỗ – nhựa (WPC) là loại vật liệu composite được tổ hợp chủ yếu từ các loại nhựa nhiệt dẻo PE, HDPE, PP, PVC…, có thể từ nhựa tái sinh hoặc nguyên sinh cùng với cốt là các loại bột gỗ, sợi gỗ hay các loại sợi thực vật khác. Sản phẩm WPC có thể sản xuất bằng công nghệ ép đùn, ép phun hay ép phẳng sử dụng khuôn ép định hình. Ngoài ra, có thể có thêm một số chất phụ gia trợ liên kết khác. Bột gỗ được lấy từ phế phụ phẩm sau chế biến gỗ kết hợp với rác thải nhựa HDPE từ sinh hoạt. Kết quả thực nghiệm cho thấy: (1) Khi áp suất ép tăng từ 0,8 MPa lên 1,2 MPa thì độ bền uốn tĩnh tăng từ 6,82 MPa lên 11,54 MPa, cũng tương tự đối với độ bền kéo tăng từ 8,83 MPa lên 10,91 MPa. (2) Thời gian tăng 20 phút lên 25 phút thì độ bền uốn tĩnh và độ bền kéo tăng, tăng tiếp thời gian lên 30 phút thì độ bền uốn và đồ bền kéo đều giảm. (3) Điều này cũng tương tự đối với nhiệt độ ép, khi nhiệt độ ép tăng từ 160 – 180oC thì độ bền kéo, độ bền uốn, đều tăng. Ngược lại, khi nhiệt độ tăng lên 200oC thì độ bền có xu hướng giảm. Kết quả nghiên cứu đã xác định được thông số chế độ ép phù hợp để tạo ra vật liệu composite gỗ – nhựa từ phế phụ phẩm gỗ sau chế biến kết hợp với rác thải nhựa có nguồn gốc HDPE với phương pháp ép phẳng có khuôn là: Áp suất ép: 1,2 MPa; Thời gian ép: 25 phút; Nhiệt độ ép: 180oC.

Xem tóm tắt | Tải về