Số 6/2022

TÓM TẮT
Kết quả tuyển chọn cây mẹ cho 5 loài cây (Mỡ hải nam, Dẻ đấu nứt, Trương vân, Sồi đấu to, Vàng trắng anderson) và đã chọn được 10 cây mẹ từ 27 cây dự tuyển. Sau 12 tháng trồng thử nghiệm 5 loài cây này trong các thí nghiệm cho tỷ lệ sống đạt trên 85%. Kết quả so sánh sinh trưởng về đường kính và chiều cao theo tiêu chuẩn Duncan cho thấy trong 5 loài thì Mỡ hải nam có sinh trưởng lớn nhất, tiếp theo là Trương vân và Vàng trắng anderson. Sau 12 tháng trong thí nghiệm phương thức trồng Mỡ hải nam có D00 = 1,19 cm; Hvn = 1,06 m; Trương vân có D00 = 0,84 cm; Hvn = 0,94 m; Vàng trắng anderson có D00 = 0,75 cm; Hvn = 0,83 m. Trong thí nghiệm bón phân Mỡ hải nam có D00 = 0,88 cm; Hvn = 0,94 m; Trương vân có D00 = 0,72 cm; Hvn = 0,85 m; Vàng trắng anderson có D00 = 0,61 cm; Hvn = 0,83m. Tại thí nghiệm tiêu chuẩn cây con sau 18 tháng sinh trưởng của Mỡ hải nam đạt D00 = 1,32 cm; Hvn = 1,20 m; Trương vân có D00 = 0,90 cm; Hvn = 1,08 m và Vàng trắng anderson đạt D00 = 0,82 cm; Hvn = 0,88 m. Đây là 3 loài cây có tiềm năng từ Vườn quốc gia Ba Vì nhằm bổ sung danh mục cây trồng rừng gỗ lớn.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu này xác định vùng đất phù hợp cho loài cây Huỷnh (Tarrietia javanica) nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc quy hoạch phát triển bền vững loài cây này tại tỉnh Quảng Trị. Phương pháp của nghiên cứu là tích hợp các lớp nhân tố sinh thái ảnh hưởng thông qua mô hình phối hợp tuyến tính có trọng số trong GIS để thiết lập bản đồ phù hợp cho loài cây Huỷnh ở tỉnh Quảng Trị. Nghiên cứu đã sử dụng tiến trình phân tích thứ bậc mờ FAHP (Fuzzy Analytic Hierarchy Process) để xác định trọng số của các nhân tố sinh thái cùng với kết quả phân loại tư liệu ảnh vệ tinh Landsat 8 OLI chụp tháng 2 năm 2022 và số liệu điều tra trên thực địa. Kết quả nghiên cứu cho thấy, diện tích đất được đánh giá phù hợp cho loài cây Huỷnh là 77.290 ha (chiếm 16,44% tổng diện tích tự nhiên). Diện tích đề xuất quy hoạch tiềm năng trồng rừng Huỷnh tại Quảng Trị theo mức độ ưu tiên 1 (tiếp cận mạng lưới đường ≤ 2000 m) là 48.796 ha (chiếm 10,38%); mức độ ưu tiên 2 (tiếp cận mạng lưới đường từ > 2000 m đến 4000 m) là 23.057 ha (chiếm 4,9%) và mức độ ưu tiên 3 (tiếp cận mạng lưới đường từ > 4000 m đến 6000 m) là 5.437 ha (chiếm 1,16%).

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Lignin trong dịch đen hiện nay được sử dụng làm nguyên liệu đốt cho những lò gia nhiệt trong những nhà máy bột sunphát. Tuy nhiên một phần lignin có trong dịch đen có thể được thu hồi và ứng dụng trong một số ngành công nghiệp. Trong quá trình thu hồi, axít H2SO4 được sử dụng để thay đổi pH của dịch đen từ đó làm kết tủa lignin. Lignin kết tủa tiếp tục được rửa bằng H2SO4 và nước để loại bỏ các tạp chất. Mục tiêu chính của nghiên cứu này là nghiên cứu thu hồi lignin và đánh giá hiệu suất thu hồi lignin kết tủa từ dịch đen và sau đó xác định một số tính chất của lignin thu được. Sự ảnh hưởng của một số thông số quan trọng như pH, nhiệt độ và nồng độ của axit sunphuric đến hiệu suất của lignin kết tủa được nghiên cứu. Kết quả thu được từ thực nghiệm chỉ ra rằng với pH = 2, nhiệt độ 850C và nồng độ axít sunphuric 35% cho hiệu suất thu hồi lignin từ dịch đen là 33,94%. Các phương pháp phân tích được sử dụng là máy phân tích phổ FTIR, kết quả phân tích cho thấy các nhóm chức giữa các chế độ thu hồi hoàn toàn giống nhau.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Một số đặc điểm cấu tạo thô đại và hiển vi nổi bật hai loài gỗ Bằng lăng (Lagerstroemia calyculata Kurz) và gỗ Sến mủ (Shorea roxburgii G.Don) được xác định làm căn cứ để nhận biết gỗ. Gỗ Bằng lăng có các đặc điểm đáng chú ý: Gỗ dác và gỗ lõi phân biệt; trên mặt cắt ngang có nhiều vết tủy, dễ thấy; thớ gỗ mịn, thẳng thớ; gỗ cứng, nặng; Mạch đơn và kép ngắn (2 – 4 mạch), mạch gỗ phân bố theo kiểu phân tán, mạch nửa vòng với số lượng khoảng 10 mạch/mm2; Tia gỗ nhỏ, thường tia 1 dãy tế bào; Lỗ thông ngang giữa các ống mạch là lỗ thông ngang đơn, có vách, sắp xếp theo dạng sole; có tinh thể hình lăng trụ trong sợi gỗ và trong ngăn của tế bào mô mềm, sợi gỗ có vách ngăn. Gỗ Sến mủ có đặc điểm chú ý: Gỗ dác và lõi phân biệt; Vòng năm không rõ ràng, trên mặt cắt ngang có thấy ống dẫn nhựa làm thành dải theo hướng tiếp tuyến; Mặt gỗ thô, chéo thớ; Gỗ cứng và nặng; Mạch đơn và kép ngắn, phân bố phân tán, trong mạch có chất chứa màu trắng hoặc màu nâu thẫm; Tia gỗ nhỏ, mật độ cao, tia dị hình. Có tinh thể oxalat phân tán rải rác trong tia; Tế bào mô mềm vây quanh mạch theo hình cánh và liên kết thành giải hẹp, ngắn, dài theo hướng tiếp tuyến; Lỗ thông ngang đơn, sắp xếp sole, lỗ thông ngang giữa mạch và tia lớn hơn lỗ thông ngang giữa mạch gỗ.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Mật nhân (Eurycoma longifolia Jack) là loài cây dược liệu quý, có giá trị kinh tế cao, phân bố rộng ở Việt Nam. Loài cây này đang bị khai thác mạnh trong tự nhiên dẫn đến diện tích và trữ lượng bị suy giảm mạnh. Mục tiêu của nghiên cứu là nhằm hoàn thiện kỹ thuật nhân giống Mật nhân bằng giâm hom để cung cấp nguồn cây giống có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, chất lượng tốt. Thí nghiệm được thực hiện tại Vườn ươm Trung tâm Lâm nghiệp Nhiệt đới, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai. Kết quả cho thấy, chất điều hòa sinh trưởng NAA 500 ppm, nhiệt độ nhà giâm hom đạt 30oC và mỗi lần tưới phun 6 giây, loại hom ngay sát hom ngọn và thời vụ giâm hom trước mùa mưa (tháng 3) cho kết quả các chỉ tiêu tỷ lệ hom ra rễ, số chồi/hom, chiều cao chồi, số rễ/hom và chiều dài rễ đều đạt cao nhất và có sự sai khác có ý nghĩa thống kê với các công thức còn lại. Ở giai đoạn 90 ngày, tỷ lệ sống bình quân đạt trên 80%, tỷ lệ hom ra rễ trên 78%; trung bình có từ 2 – 5 chồi/hom, với chiều cao chồi 8,2 – 10,4 cm; trung bình có 4 – 6 rễ/hom, với chiều dài rễ 9,9 – 16,5 cm.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của phương thức trồng và tỉa cành đến sinh trưởng của Sồi phảng tại Bảo Thắng, Lào Cai được bố trí theo khối đầy đủ ngẫu nhiên lặp lại 3 lần. Kết quả theo dõi sau 2 năm cho thấy, phương thức trồng và kỹ thuật tỉa cành đã có ảnh hưởng đến sinh trưởng và chất lượng thân cây Sồi phảng. Về phương thức trồng rừng Sồi phảng hỗn giao với Bồ đề cho tỷ lệ sống và sinh trưởng của Sồi phảng đạt tốt hơn so với các phương thức trồng hỗn giao với Keo tai tượng và trồng thuần loài. Sau 2 năm trồng Sồi phảng trồng hỗn giao với Bồ đề cho tỷ lệ sống đạt 88,6%, đường kính ngang ngực trung bình là 5,2 cm và chiều cao trung bình là 4,3 m. Về tỉa cành, kỹ thuật tỉa toàn bộ số cành trên 1/3 đoạn thân phía dưới và kết hợp tỉa cành so le phía trên đến 2/3 thân cây cho sinh trưởng và chất lượng thân Sồi phảng tốt hơn so với các kỹ thuật tỉa khác. Thời gian tỉa bắt đầu sau khi trồng 6 tháng và mỗi năm tỉa 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 – 6 tháng. Sau tỉa cành Sồi phảng cho sinh trưởng đường kính trung bình đạt 4,7 cm và chiều cao trung bình là 4,2 m. Thí nghiệm sau 2 năm tại Bảo Thắng, Lào Cai cho thấy Sồi phảng sinh trưởng tốt và rất có triển vọng để cung cấp gỗ lớn trong tương lai.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Dẻ cau (Quercus platycalyx Hickel & A. Camus) là loài cây bản địa có giá trị cao về kinh tế, sinh thái và môi trường, phân bố ở nhiều vùng sinh thái khác nhau ở Việt Nam. Tuy nhiên, cho tới nay gỗ Dẻ cau vẫn chưa được nghiên cứu và đánh giá các đặc tính với mục đích phục vụ cho nhu cầu gỗ xẻ. Trong nghiên cứu này đã đánh giá chất lượng gỗ Dẻ cau ở độ tuổi 30 phục vụ yêu cầu gỗ xẻ làm nguyên liệu cho sản xuất đồ mộc ở 2 nội dung: (1) Xác định một số tính chất cơ học và vật lý cơ bản; (2) Đánh giá khả năng gia công của gỗ Dẻ cau. Kết quả nghiên cứu cho thấy gỗ Dẻ cau tương đương gỗ nhóm V. Các tính chất cơ học của gỗ ở mức trung bình đến thấp, vì vậy gỗ phù hợp sử dụng trong những cấu kiện có yêu cầu chịu lực trung bình và thấp. Kết quả về khả năng gia công cho thấy chất lượng gia công của gỗ Dẻ cau đáp ứng được yêu cầu nguyên liệu trong sản xuất đồ mộc.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Mục tiêu của nghiên cứu nhằm chọn lọc được các giống Keo lá tràm có sinh trưởng nhanh, hình dạng thân đẹp phục vụ trồng rừng gỗ lớn ở vùng Đông Nam Bộ. Nghiên cứu được tiến hành trên khảo nghiệm gồm 35 dòng vô tính, 30 dòng mới chọn lọc và 5 dòng đối chứng tại Bàu Bàng, Bình Dương. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 36 tháng tuổi cho thấy có sự sai khác rõ rệt giữa các dòng vô tính về tất cả các chỉ tiêu sinh trưởng và chất lượng thân cây. Các chỉ tiêu sinh trưởng có hệ số di truyền theo nghĩa rộng (H2 = 0,24 – 0,26) và hệ số biến động di truyền (CVG = 5,5 – 18,2%) cao hơn so với các chỉ tiêu chất lượng thân cây (H2 = 0,12 – 0,15; CVG = 3,5 – 4,3). Tương quan kiểu gen giữa các chỉ tiêu sinh trưởng với chất lượng thân cây là thấp và không có ý nghĩa (Rg = 0,06 – 0,14). Tăng thu di truyền lý thuyết về các chỉ tiêu sinh trưởng đạt 7,1 – 24,7%. Căn cứ vào kết quả đánh giá đã chọn lọc được 3 dòng LT35, LT70 và LT74 đạt năng suất từ 26,6 đến 27,1 m3/ha/năm và vượt 37,2% so với trung bình khảo nghiệm đồng thời có thân thẳng, cành nhánh nhỏ phù hợp trồng rừng gỗ lớn.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Thông caribe (Pinus caribaea Morelet) được chia thành 3 biến chủng là hondurensis, bahamensis và caribaea dựa vào vị trí phân bố tự nhiên của loài ở các vùng địa lý khác nhau. Đánh giá tính đa dạng di truyền của các biến chủng bằng việc sử dụng 5 chỉ thị ISSR phân tích 93 mẫu nghiên cứu, kết quả có 58 phân đoạn DNA được nhân bản với phân đoạn đa hình chiếm 92,16%, hệ số đa dạng di truyền trung bình h = 0,329; hệ số Shannon trung bình I = 0,491 và tỷ lệ phân đoạn đa hình trung bình PPB = 92,16%. Trong đó, đa dạng di truyền cao nhất thuộc về biến chủng hondurensis (I = 0,542; h = 0,364 và PPB = 100%) và thấp nhất là biến chủng bahamensis (I = 0,453;
h = 0,308 và PPB = 79,41%). Chỉ số sai khác di truyền GST chỉ đạt 0,0932, chứng tỏ mức độ sai khác về mặt di truyền giữa các biến chủng là tương đối thấp chỉ chiếm 9,32% (<10%). Giá trị chỉ số trao đổi gen (Nm) giữa các biến chủng được tính toán đạt 4,867 cho thấy tần số trao đổi gen giữa các biến chủng là tương đối cao. Kết quả phân tích về mức độ thay đổi phân tử giữa 3 biến chủng Thông caribe cho thấy, mức độ thay đổi phân tử giữa 3 biến chủng là thấp chỉ đạt 9% và giữa các gia đình trong cùng một biến chủng là cao (đạt 91%) với giá trị p < 0,001. Khoảng cách di truyền dao động từ 0,034 đến 0,113 và mức độ tương đồng dao động từ 0,894 (84,9%) đến 0,967 (96,7%). Đối với 3 biến chủng được nghiên cứu, biến chủng hondorensis và bahanensis có mối quan hệ di truyền gần gũi với nhau hơn so với biến chủng caribaea.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu này được triển khai nhằm bổ sung các thí nghiệm về ảnh hưởng của kiểu ghép, thời điểm ghép, chiều dài cành ghép đến tỷ lệ sống và sinh trưởng của cây ghép Sơn tra. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, sau 6 tháng ghép tỷ lệ sống của cây ghép tại thời vụ ghép tháng 12 với phương pháp ghép cành, kiểu ghép nối cho tỷ lệ sống cao nhất đạt 92,7% và sinh trưởng chiều cao chồi ghép cao nhất đạt trung bình 68,1 cm. Chiều dài cành ghép 6 – 8 cm, tỷ lệ sống cành ghép đạt cao nhất 93,3%, chồi ghép đạt chiều cao trung bình 67,5 cm. Sau khi ghép, cành ghép ra chồi ghép sớm nhất sau 13 ngày ghép và muộn nhất sau 20 ngày ghép. Trên cơ sở kết quả thí nghiệm kết hợp với các kết quả nghiên cứu khác mà Trung tâm Khoa học Lâm nghiệp Tây Bắc đã triển khai trước đó để xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống Sơn tra bằng phương pháp ghép, quy trình kỹ thuật đã được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn công nhận là tiến bộ kỹ thuật.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Tràm lá dài đã được nhập nội từ Australia vào nước ta năm 1993 và đã được gây trồng phổ biến ở vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, những năm gần đây, năng suất rừng trồng bị giảm sút do nguồn giống bị thoái hóa. Vi nhân giống là một phương pháp hữu hiệu để tạo một lượng lớn cây con đồng đều về số lượng và chất lượng phục vụ cho việc chọn giống, trồng rừng và bảo tồn nguồn gen. Bài báo này giới thiệu kết quả nghiên cứu nhân giống vô tính bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào cho loài Tràm lá dài. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Khử trùng mẫu trong 10 phút bằng dung dịch Javel nồng độ 1,5% cho hiệu quả tốt nhất với tỷ lệ mẫu sạch đạt 64,8%, tỷ lệ mẫu bật chồi cao nhất (46,7%). Số lượng chồi hữu hiệu cao nhất trong môi trường MS + 1,0 mg/l BAP + 0,1 mg/l NAA với trung bình 20,4 chồi/cụm. Môi trường ½ MS + 2,0 mg/l IBA cho tỷ lệ ra rễ 100%. Kết quả này là cơ sở khoa học trong lưu giữ, nhân giống và bảo tồn nguồn gen cây Tràm lá dài.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Mục tiêu của nghiên cứu nhằm đánh giá khả năng sinh trưởng, chất lượng thân cây và chọn lọc được các dòng Bạch đàn lai mới có triển vọng phục vụ trồng rừng gỗ lớn ở vùng Tây Bắc Bộ. Nghiên cứu được tiến hành trên khảo nghiệm dòng vô tính bạch đàn lai gồm 40 dòng, trồng năm 2019 tại Thuận Châu, Sơn La. Kết quả đánh giá ở giai đoạn 36 tháng tuổi cho thấy có sự sai khác rõ rệt về các chỉ tiêu sinh trưởng, chất lượng thân cây và tỷ lệ sống giữa các dòng vô tính. Nhóm các dòng sinh trưởng tốt nhất trong khảo nghiệm là UP164, UP434, UP438, UP190, UP223, UP425, UP433, UP435, UP236 và UP432 với thể tích thân cây trung bình đạt 67,5 dm3/cây, vượt 43,9% so với trung bình chung của khảo nghiệm, vượt 115,6% so với giống đối chứng U6. Dựa vào năng suất đã chọn ra được 10 dòng bạch đàn lai bao gồm UP434, UP438, UP164, UP223, UP425, UP190, UP97, UP236, UP435 và UP433 có năng suất trung bình là 30,0 m3/ha/năm vượt 44,9% so với trung bình toàn thí nghiệm. Các dòng này đồng thời có thân thẳng, cành nhánh nhỏ với chỉ tiêu chất lượng thân cây tổng hợp tương đối cao, từ 3,7 đến 4,0 điểm. Đây là những dòng rất có triển vọng để công nhận giống mới phục vụ trồng rừng gỗ lớn tại vùng Tây Bắc Bộ.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Loài Rau sắng (Melientha suavis) phân bố ở Cù Lao Chàm có tốc độ sinh trưởng chậm, đặc biệt là ở thời kỳ cây tái sinh. Có thể nhận biết các giai đoạn phát triển của cây tái sinh của loài bằng các dấu hiệu hình thái và chỉ tiêu sinh trưởng. Ở giai đoạn đầu của thời kỳ tái sinh (giai đoạn cây mầm và cây mạ) rễ cây ngoài chức năng đồng hóa môi trường còn đóng vai trò quan trọng là dự trữ chất dinh dưỡng và đảm bảo sự sinh tồn của cây. Thân cây trong giai đoạn cây con chưa có triển vọng thường xuyên đổi ngọn để thích ứng với điều kiện bất lợi của môi trường. Có sự biến động mạnh về mật độ cây tái sinh ở giai đoạn chuyển tiếp từ cây mầm và cây mạ (cấp chiều cao cây dưới 20 cm) sang cấp chiều cao thứ nhất (20÷40 cm) của giai đoạn cây con chưa có triển vọng với tỷ lệ giảm tới 7,84 lần; ở các cấp chiều cao tiếp theo sự giảm số lượng cá thể giữa hai cấp kế tiếp ổn định trong khoảng 1,66÷1,74 lần. Nguyên nhân biến động số lượng chủ yếu do tình trạng môi trường khô hạn và thiếu ánh sáng. Chất lượng cây tái sinh và tỷ lệ nhóm cây tái sinh chồi tăng dần theo độ tuổi; Từ giai đoạn cây tái sinh chưa có triển vọng sang giai đoạn cây tái sinh có triển vọng tỷ lệ cây đạt chất lượng tốt (A) và kém (C) tương ứng giữa hai giai đoạn là 60,20% và 15,92% so với 65,49% và 5,31%; tỷ lệ cây có nguồn gốc chồi tương ứng là 0,39% và 30,09%. Cây tái sinh có phân bố cụm; Tần suất bắt gặp trong các ô mẫu và mật độ cá thể bình quân đều ở mức cao (50% và 1.266 cây/ha). Mức độ phụ thuộc về phân bố của cây tái sinh với cây trưởng thành của loài xấp xỉ 90%.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Ba la mít (Artocarpus chama Buchanan-Hamilton) thuộc họ Dâu tằm (Moraceae), là loài cây bản địa đa tác dụng có giá trị kinh tế cao, sinh trưởng nhanh. Gỗ Ba la mít nặng, cứng, bền, có đặc tính cơ lý tốt, ít bị mối mọt, gỗ dùng để đóng đồ nội thất cao cấp, đồ gia dụng. Kết quả nghiên cứu đặc điểm hình thái, vật hậu và hạt giống Ba la mít tại Lào Cai và Yên Bái cho thấy: Ba la mít là cây gỗ lớn, trong điều kiện tự nhiên cây có thể cao từ 15 – 30 m, đường kính ngang ngực đạt 40 – 50 cm (thậm chí có những cây đường kính lên đến hơn 1 m), thân cây hình trụ, thẳng, chiều cao dưới cành lớn; Ba la mít là cây rụng lá không hoàn toàn, quá trình rụng lá thường kéo dài từ 46 đến 50 ngày; Pha chồi và lá non kéo dài từ tháng 2 – tháng 4 hàng năm; Giai đoạn phát triển từ khi ra hoa đến khi quả chín thường kéo dài từ tháng 4 đến tháng 8, quả thường chín rộ từ 15/7 – 15/8, hạt có kích thước chiều rộng từ 0,2 – 0,6 cm, dài từ 0,6 – 1,1 cm, hạt khi khô có màu xám bạc. Khối lượng hạt dao động từ 582,3 – 622,7 g/1000 hạt, tỷ lệ hạt chắc đạt từ 84,3 – 86,5%, hạt đạt tỷ lệ nảy mầm cao nhất (86,3%) trên giá thể cát đen.

Xem tóm tắt | Tải về