Số 4/2014

Thông nhựa (Pinus merkisii) là cây có giá trị kinh tế cao, mặt khác Thông nhựa còn có khả năng sinh trưởng trên đất nghèo, xấu, khô hạn. Vì vậy kỹ thuật tạo phôi soma thông qua nuôi cấy phôi non được nghiên cứu và áp dụng đã tạo được khối lượng lớn cây xanh của dòng mong muốn để cung cấp cho sản xuất. Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ tạo phát sinh và nhân nhanh khối tiền phôi soma Thông nhựa đã được nghiên cứu. Tỷ lệ hình thành khối tiền phôi 25,3 – 40% của phôi soma đạt được khi chưa trưởng thành nuôi cấy trên môi trường LVM bổ sung 2,4D (2,0mg/l) và BA (1,0mg/l). Tỷ lệ này đã được cải thiện lên đến 37,6 – 58,3% khi thay thế BA (1,0mg/l) bằng 24 – epibrassinolide 1,0mg/l. Môi trường tối ưu nhất cho hệ số tăng sinh khối ở tất cả các dòng là LVM kết hợp với 2,4 – D (2,0mg/l + BA (1,0mg/l). Trọng lượng tươi tăng từ 2,58 đến 3,89 lần ở tuần đầu tiên sau cấy. Số phôi soma tạo thành dao động 40 đến 58,33 phôi/1g trọng lượng tươi tùy theo các dòng khi nuôi cấy trên môi

Xem tóm tắt | Tải về

Bạch đàn pellita (Eucalyptus pellita F. Muell) là loài cây sinh trưởng nhanh và có khả năng chống chịu sâu bệnh hại rất tốt phù hợp cho trồng rừng ở Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ. Mục tiêu của nghiên cứu nhằm đánh giá tình hình sinh trưởng và khả năng cải thiện giống Bạch đàn pellita ở miền Đông Nam Bộ. Nghiên cứu được tiến hành trên khảo nghiệm hậu thế thế hệ 1 của 9 xuất xứ gồm 105 gia đình cây trội. Kết quả cho thấy Bạch đàn pellita có sinh trưởng nhanh trên dạng lập địa tại Bàu Bàng, đặc trưng của miền Đông Nam Bộ. Các nguồn hạt đã qua cải thiện (vườn giống) có sinh trưởng vượt trội hơn so với nguồn hạt chưa cải thiện (gia đình thu hái từ rừng tự nhiên). Hệ số di truyền đường kính tăng dần từ tuổi 3 đến tuổi 10, biến động từ 0,10 – 0,25. Hệ số di truyền chiều cao ổn định theo tuổi và duy trì ở mức 0,20. Tương quan kiểu hình về chỉ tiêu đường kính giữa tuổi 3 với tuổi 6 là 0,86, tuổi 3 với 10 là 0,51 và tuổi 6 với 10 là 0,90. Tăng thu di truyền lý thuyết về thể tích thân cây đạt được 13 – 15% khi tỷ lệ chọn lọc từ 5 – 10% cá thể tốt nhất trong vườn giống.

Xem tóm tắt | Tải về

Vi nhân giống là công cụ hữu hiệu để đưa nhanh giống mới chất lượng cao, đồng đều và với số lượng lớn vào trồng rừng sản xuất cho các loại cây lâm nghiệp có giá trị thương mại như Keo lá tràm. Thí nghiệm nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào để hoàn thiện quy trình và cung cấp đủ giống với chất lượng di truyền ổn định cho rừng trồng các giống mới được chọn lọc (như Clt18, Clt7, Clt26 và Clt57) là cần thiết. Kết quả nghiên cứu nhân giống in vitro Keo lá tràm cho thấy việc khử trùng mẫu vật (là các chồi vượt hoặc chồi nách) bằng HgCl2 0,1% trong 5 phút cho tỷ lệ mẫu nhiễm 40,1% và mẫu nảy chồi 31,9%. Các cụm chồi hữu hiệu được nuôi cấy tiếp theo trong môi trường Murashige và Skoog cải tiến (MS*) bổ sung chất điều hoà sinh trưởng. Tỷ lệ nhân chồi cao nhất đạt được trong môi trường MS* + 1,0mg/l BAP + 0,5mg/l NAA là 6,0 chồi/cụm, đạt hệ số nhân chồi 2,1 lần và tỷ lệ chồi hữu hiệu 48,3%. Chồi đạt tiêu chuẩn được ra rễ trong môi trường 1/2MS* + 2,0mg/l IBA, đạt tỷ lệ ra rễ 95,3%. Tuy nhiên cũng có thể ra rễ trực tiếp bằng thuốc bột TTG (IBA 1,0%). Cây đã ra rễ in vitro được huấn luyện trong thời gian 6 – 10 ngày trước khi chuyển cây ra vườn ươm cho tỷ lệ sống lên tới 85,9%.

Xem tóm tắt | Tải về

Hệ thống tái sinh phôi soma từ cây trội được tuyển chọn cho dòng bạch đàn lai trội uro 89 đã được nghiên cứu thành công. Nguyên liệu cho nghiên cứu tái sinh được lấy từ đoạn thân và lá của chồi in vitro 18 – 22 ngày tuổi sau cấy chuyển. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ hình thành mô sẹo trên môi trường MS có bổ sung 2,4D 4mg/l và BAP 3mg/l là 87,9% và 90,5% tương ứng cho đoạn thân và lá. Cụm mô sẹo được chuyển sang môi trường cảm ứng tạo phôi có nồng độ BAP 4mg/l và NAA 0,5mg/l. Cụm phôi tiếp tục được chuyển sang môi trường nảy chồi gồm BAP 1mg/l và NAA 0,5mg/l trong 6 tuần. Môi trường này có tỷ lệ chồi là 53,2% và 62,9% cho đoạn thân và lá. Các chồi sau đó được cấy chuyển sang môi trường tạo rễ gồm 1/2 MS bổ sung thêm IBA 2mg/l và NAA 1mg/l để tạo cây hoàn chỉnh. Môi trường này cho tỷ lệ ra rễ cao nhất là 78,3%.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu này được thực hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang. Đây là khu vực có hệ sinh thái đa dạng và phong phú với nhiều loài thực vật quý hiếm. Nghiên cứu nhằm đánh giá được tính đa dạng thực vật quý hiếm tại khu vực và xây dựng được dẫn liệu nhằm phục vụ công tác bảo tồn. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng phương pháp kế thừa, phỏng vấn và điều tra theo tuyến kết hợp với lập ô tiêu chuẩn tạm thời hình tròn diện tích 400m2 để thu mẫu. Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2013 và 2014 đã thu thập bổ sung được 195 loài so với 1162 loài đã công bố của Nguyễn Nghĩa Thìn (2006) đã đưa tổng số loài đã ghi nhận được là 1357 loài thực vật bậc cao có mạch. Trong đó, 74 loài thực vật quý hiếm chiếm 5,45% số loài ghi nhận tại Na Hang, thuộc 60 chi, 40 họ của 3 ngành thực vật bậc cao có mạch. Số lượng loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam 2007 có 62 loài, 25 loài thuộc Nghị định số 32/2006 và 10 loài theo tiêu chuẩn IUCN 2014. Có 9 dạng sống được ghi nhận, nhiều nhất là nhóm cây gỗ với 43 loài, tiếp đến là nhóm cây cỏ có 26 loài, nhóm cây bụi có 3 loài và thấp nhất là nhóm dây leo có 2 loài. Về giá trị sử dụng có 38 loài có giá trị lấy gỗ, 34 loài có giá trị về mặt dược liệu, 15 loài có giá trị làm cảnh, 9 loài có giá trị làm thực phẩm, 7 loài cho tinh dầu, 3 loài cho ta nanh chất nhuộm, 1 loài có giá trị xây dựng và 1 loài có chất độc. Nghiên cứu đã chỉ ra được số loài cây quý hiếm, có giá trị, công dụng các nhóm các loài cây quý hiếm. Kết quả nghiên cứu làm dẫn liệu quan trọng phục vụ công tác nghiên cứu, quản lý nhằm bảo tồn và phát triển thực vật quý hiếm tại Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả phân lập vi sinh vật nội sinh của 45 mẫu lá Thông nhựa cho thấy phân lập được 15 chủng nấm và 19 chủng vi khuẩn. Có sự khác biệt rõ ràng về thành phần và mật độ vi sinh vật giữa cây kháng và cây mẫn cảm: Ở cây kháng thành phần, chủng loại vi sinh vật nội sinh đa dạng hơn, có 8 chủng nấm và 13 chủng khuẩn chỉ xuất hiện ở các cây kháng, ở cây mẫn cảm chỉ có 3 chủng nấm và 3 chủng khuẩn, còn lại có 4 chủng nấm và 3 chủng khuẩn xuất hiện ở cả hai loại cây. Không những vậy, mật độ vi khuẩn ở cây kháng cũng cao hơn hẳn so với cây mẫn cảm (ở cây kháng mật độ vi khuẩn cao nhất là 8,6  108 CFU/gam, thấp nhất là 3,7  105 CFU/gam, trong khi đó ở cây mẫn cảm mật độ cao nhất là 1,3  105 CFU/gam và thấp nhất là 4,3  104 CFU/gam). Kết quả nuôi sâu róm thông bằng lá được phun dung dịch chứa các chủng VSVNS (NT1, NT7, KT1, KT8, KT10, KT12) phân lập được ở lá những cây kháng cho thấy VSVNS có thể làm tăng, kích thích khả năng kháng sâu róm thông của Thông nhựa thông qua hoạt động sản sinh các thành phần hóa học độc đối với sâu hại hoặc ngăn cản sự tấn công của sâu hại, hoặc xua đuổi sâu hại.

Xem tóm tắt | Tải về

Rừng trồng Keo tai tượng 4 tuổi ở Lương Sơn, Hòa Bình bị xén tóc đục thân, chúng làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng, phát triển và làm giảm năng suất, chất lượng của cây. Loài xén tóc này được giám định là loài Chlorophorus sp., giống Chlorophus, họ Cerambycidae, bộ Coleoptera. Trưởng thành cái dài từ 10 – 15mm, đực từ 8 – 12mm, phía trên cánh trước có 2 sọc màu đen nằm ngang chia cánh thành 3 phần; trứng hình thuôn dài, màu trắng đục; sâu non xén tóc đục thân dài trung bình 12,5mm, rộng trung bình 2,5mm; nhộng màu trắng sữa sau dần chuyển sang màu trắng đục, dài trung bình 13mm, rộng trung bình 3mm. Sâu non đục và ăn vào lớp vỏ trong của cây, tuổi cuối đục vào phần gỗ giác để hóa nhộng. Loài xén tóc này được phát hiện gây hại cây Keo tai tượng ở Hòa Bình lần đầu tiên và có tiềm năng gây hại nghiêm trọng tới rừng trồng Keo tai tượng ở Việt Nam.

Xem tóm tắt | Tải về

Macrotermes annandalei, Macrotermes barneyi và Microtermes pakistanicus là các loài mối hại chính rừng mới trồng Keo tai tượng (Acacia mangium Willd) ở Hòa Bình, rừng Keo lai ở Phú Thọ. Tỷ lệ đẳng cấp trong đàn mối kiếm ăn, loại thức ăn phù hợp, độ sâu nhử 3 loài mối trên rừng trồng luân kỳ đầu và luân kỳ sau được nghiên cứu. Kết quả cho thấy mối thợ lớn giữ nhiệm vụ chính trong đàn mối kiếm ăn của các loài thuộc họ Termitidae. Tỷ lệ số lượng cá thể giữa các đẳng cấp thường không ổn định và phụ thuộc vào từng loài, vào loại rừng. Tổng số cá thể mối thợ chiếm khoảng 80%, tổng số cá thể mối lính chỉ chiếm khoảng 20%. Như vậy có thể sử dụng loại thức ăn ưa thích để hấp dẫn mối tập trung vào hố nhử. Cỏ tế (Dicranopteris linearis) kết hợp cành lá keo là thức ăn phù hợp để nhử mối, độ sâu 10 – 30cm mối tập trung đi kiếm ăn.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự chênh lệch đáng kể về mức độ yêu cầu và mức độ thực có của một số nhân tố ảnh hưởng đến kinh doanh rừng trồng đạt hiệu quả cao nhất. Cụ thể, đối với nhóm các yếu tố kỹ thuật: tỷ lệ (%) giữa mức độ thực có và mức độ yêu cầu (theo đánh giá từ người trồng rừng) ở hai tỉnh Quảng Ninh và Phú Thọ chỉ đạt từ 84,4% đến 94,4% tương ứng với từng nhân tố ảnh hưởng. Tích hợp các nhân tố lại thì chỉ đạt 59,9%, hay nói cách khác thực trạng các nhân tố kỹ thuật trồng rừng ở các địa phương chỉ đáp ứng được 59,9% so với yêu cầu. Đối với nhóm các yếu tố kinh tế – xã hội: Sự chênh lệch về mức độ yêu cầu và mức độ đáp ứng là tương đối lớn tại các điểm nghiên cứu. Cụ thể tỷ lệ (%) chênh lệch biến động từ 76,9% đến 100% tương ứng với từng nhân tố ảnh hưởng. Tích hợp các nhân tố lại thì chỉ đạt 57,9%, hay nói cách khác thực trạng các nhân tố kinh tế xã hội phục vụ trồng rừng ở các địa phương chỉ đáp ứng được 57,9% so với yêu cầu. Các giải pháp nâng cao hiệu quả rừng trồng chính là việc thực hiện các hoạt động nhằm tăng tỷ lệ từ mức hiện có lên đến mức tiệm cận 100% để đảm bảo hiệu quả rừng trồng đạt mức tối đa.

Xem tóm tắt | Tải về

Trên cơ sở điều tra 30 ô tiêu chuẩn đại diện cho các trạng thái rừng khác nhau trên địa bàn huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang, đã xác định một số đặc điểm cấu trúc của rừng phòng hộ đầu nguồn lưu vực sông Chảy. Tổ thành chính của các loài thực vật ở các trạng thái rừng phòng hộ đầu nguồn sông Chảy huyện Hoàng Su Phì chủ yếu là Trâm (Syzygium hancei Merr. & Perry), Kháo vàng (Machilus bonii Lecomte), Dẻ gai (Castanopsis armata (Roxb.) Spach), Sồi phảng (Lithocarpus fissus Champ. ex Benth), v.v… Trạng thái rừng phục hồi IIa có chiều cao trung bình thấp nhất (8,02m) và chiều cao trung bình lớn nhất ở trạng thái rừng IIIb (17,24m). Độ tàn che lớn nhất là 85% ở các trạng thái rừng IIIA2 và IIIA3 và thấp nhất là 44% ở trạng thái rừng IIa; độ che phủ lớn nhất ở trạng thái rừng IIIA1 là 90%, thấp nhất ở trạng thái rừng IV (45%). Độ che phủ bình quân của thảm khô dưới các trạng thái rừng phòng hộ đầu nguồn tại lưu vực sông Chảy đều trên 50%. Độ che phủ bình quân của thảm khô dưới trạng thái rừng IIIA2 và IIb là thấp nhất (50%) và cao nhất là ở trạng thái rừng IIIA1 (90%).

Xem tóm tắt | Tải về

Rừng tự nhiên tại xã Thu Cúc huyện Tân Sơn tỉnh Phú Thọ chủ yếu là các trạng thái rừng nghèo như Ia, Ib, IIa, IIb,IIIa1 và trạng thái rừng hỗn giao giữa gỗ và tre nứa (G – TN). Tổ thành loài cây đơn giản, chủ yếu bao gồm các loài cây tiên phong ưa sáng mọc nhanh như Ba bét (Mallotus apelta), Ba soi (Macaranga denticulatus), Bùm bụp (Mallotus barbatus), Bông bạc (Vernonia arborea) và Màng tang (Litsea cubeba). Số lượng, chất lượng cây tái sinh trong các trạng thái rừng thấp chủ yếu là các loài cây tiên phong ưa sáng. Dự án APFNet đã xây dựng các mô hình làm giàu rừng bằng các loài cây lá rộng bản địa như: Lim xanh (Erythrophleum fordii), Giổi xanh (Michelia mediocris), Mỡ (Manglietia conifera), Chò nâu (Dipterocarpus retusus) và Chò chỉ (Parashorea chinensis). Kết quả cho thấy sau 19 tháng trồng tỷ lệ sống trong các công thức thí nghiệm đều đạt từ 75 – 100%; các loài cây đều có chất lượng tương đối tốt, với tỷ lệ cây tốt đạt trên 85%. Sinh trưởng về đường kính và chiều cao của các loài cây trong các công thức thí nghiệm tương đối tốt, trong đó sinh trưởng về đường kính gốc (Doo) của Lim xanh biến động từ 1,14 – 1,19cm, chiều cao vút ngọn biến động từ 0,96 – 1,1m; sinh trưởng đường kính gốc của Chò chỉ biến động từ 1,15 – 1,2cm, chiều cao vút ngọn biến động từ 1,1 – 1,3m; Sinh trưởng đường kính gốc của Chò nâu biến động từ 2,0 – 2,1cm, chiều cao vút ngọn biến động từ 1,55 – 1,8m; sinh trưởng đường kính gốc của Giổi xanh biến động từ 2,05 – 2,17cm, chiều cao vút ngọn biến động từ 2,06 – 2,08m và đường kính gốc của Mỡ biến động từ 1,26 – 1,37cm, chiều cao vút ngọn biến động từ 1,6 – 1,65m. Tăng tưởng bình quân chung về đường kính lớn nhất là loài Chò nâu từ 1,08 – 1,2cm và thấp nhất là loài Lim xanh từ 0,34 – 0,39 cm/năm; tăng trưởng về chiều cao lớn nhất là loài Mỡ đạt 0,65 m/năm và thấp nhất là Lim xanh chỉ đạt từ 0,1 – 0,2 m/năm.

Xem tóm tắt | Tải về

Máu chó lá to có tên khoa học là Knema pierrei Warb thuộc họ Máu chó (Myristicaceae) là cây bản địa đa tác dụng. Hiện nay, loài cây này chỉ còn ít cây trong rừng tự nhiên và rừng thứ sinh và chưa được nghiên cứu gây trồng rộng rãi. Mặt khác, nhu cầu trồng rừng bằng cây bản địa ngày càng tăng, cần phải có những nghiên cứu cơ bản nhằm bổ sung hoàn thiện các biện pháp kỹ thuật phục vụ trồng rừng. Do vậy, nghiên cứu ảnh hưởng của mức độ che sáng đến sinh trưởng của cây con Máu chó lá to là thực sự cần thiết. Che sáng có tác dụng làm giảm nhiệt độ, tăng ẩm độ không khí và đất. Nhiệt độ, độ ẩm không khí, và nhiệt độ đất dưới dàn che phụ thuộc lớn vào dàn che. Mức độ che sáng khác nhau có ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của Máu chó lá to từ 0 – 4 tháng tuổi. Che sáng để cây chỉ nhận được dưới 7,85% cường độ ánh sáng thì tỷ lệ sống đạt trên 82,2%. Ánh sáng nhận được tăng lên 29,5% thì tỷ lệ sống giảm mạnh chỉ còn dưới 50% và không che sáng thì còn 5,6%. Mức độ che sáng khác nhau cũng có ảnh hưởng rõ rệt đến sinh trưởng đường kính, chiều cao của cây. Máu chó lá to từ 0 – 2 tháng tuổi cần được che bóng cao để cường độ ánh sáng cây nhận được 7,85% cho sinh trưởng đường kính gốc và chiều cao tốt nhất. Đến giai đoạn tiếp theo từ 3 – 4 tháng tuổi thì cây cần lượng ánh sáng nhiều hơn, mức ánh sáng cây nhận được 23,96% cường độ ánh sáng thì cho sinh trưởng đường kính gốc, chiều cao tốt nhất và tổng trọng lượng khô trung bình/cây đạt mức cao nhất.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu đã xác định diện tích đất ngập mặn có thể trồng rừng của tỉnh Thừa Thiên Huế là 2.765,8 ha, trong đó vùng ao nuôi thủy sản hạ triều có diện tích lớn nhất, 2.502,5ha, chiếm 90,48%; tiếp đến là vùng ven đầm phá, 206,9ha, chiếm 7,48%; vùng cửa sông có 40,4ha, chiếm 1,46% và vùng ven biển là nhỏ nhất, chỉ có 16,0ha, chiếm 0,57% diện tích. Đất ngập mặn của Thừa Thiên Huế có đặc tính chung là chua; thành phần cơ giới thuộc loại đất cát pha với tỷ lệ cát biến động trung bình từ 80 – 90%; đất giàu kali tổng số, nhưng hàm lượng lân, đạm tổng số và mùn có sự biến động khá lớn, từ mức nghèo đến khá tùy thuộc từng vùng đất. Đất ở các khu vực cửa sông, ven biển và ao nuôi thủy sản giàu dinh dưỡng hơn đất ở vùng ven đầm phá. Theo độ mặn của nước, đất ngập mặn của Thừa Thiên Huế được phân chia thành 05 vùng.

Xem tóm tắt | Tải về

Luật Bảo vệ và Phát triển rừng được ban hành vào năm 2004, đây là hành lang pháp lý quy định về việc quản lý, bảo vệ, quyền hạn và nghĩa vụ của các chủ rừng trong việc quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng. Thực tế, bởi một vài điều khoản trong luật chưa chặt chẽ, việc tổ chức thực hiện ở các địa phương chưa được tốt nên việc thực hiện Luật Bảo vệ và phát triển rừng ở các địa phương còn tồn tại một số vấn đề, chưa đi vào cuộc sống. Bài báo này đề cập đến thực trạng việc thực hiện Luật Bảo vệ và phát triển rừng trong quản lý rừng tự nhiên giao cho hộ gia đình ở tỉnh Bắc Kạn. Tác giả cũng đã phát hiện những bất cập của một số điều trong luật cụ thể như: Thuế tài nguyên rừng, điểm c khoản 2 điều 56; khoản 2 điều 60; khoản 4 điều 69; khoản 3 điều 70 của Luật Bảo vệ và Phát triển rừng và việc thực hiện luật còn bất cập. Tác giả đã

Xem tóm tắt | Tải về

Dựa trên cơ sở kiến thức bản địa và những đặc tính hóa học của chất diệp lục thực vật, một số thử nghiệm sử dụng hơi nước bão hòa để xử lý mầu diệp lục của quả hồi tươi đã được tiến hành trong phòng thí nghiệm và trên quy mô pilot. Các thang nhiệt độ của hơi bão hòa được sử dụng là: 110 ± 2oC; 115 ± 2oC; 120 ± 2oC; 125 ± 2oC và 130 ± 2oC. Kết quả thử nghiệm cho thấy: 1 – thời gian xử lý chất diệp lục trên bề mặt quả hồi tươi tỷ lệ nghịch với nhiệt độ của hơi bão hòa; 2 – nếu xử lý chưa tới nhiệt thì bề mặt quả hồi tươi sẽ có màu xanh bợt, nhưng nếu xử lý quá nhiệt thì quả hồi tươi sẽ bị biến dạng bề mặt, nhũn và có màu đen sẫm. Trong điều kiện phòng thí nghiệm, ứng với các thang nhiệt độ nói trên, thời gian xử lý chất diệp lục được xác định là 36 – 61 giây; còn trên quy mô pilot, khảo nghiệm với thiết bị có công suất 400 kg/giờ thời gian xử lýchất diệp lục được xác định là 70 – 90 giây. Lượng tinh dầu trong quả hồi tươi bị tổn thất do quá trình xử lý chất diệp lục bằng hơi nước trong phòng thí nghiệm cũng như trên quy mô pilot cũng đã được xác định. Trên quy mô phòng thí nghiệm tỷ lệ tổn thất tinh dầu bằng 3,71 – 4,02% tổng số tinh dầu chứa trong quả hồi; còn trên quy mô pilot con số này là 3,85 – 4,27%. Mặc dầu lượng tinh dầu bị tổn thất có cao hơn so với phương pháp chần qua nước sôi (2,82 – 3,22%), nhưng hàm lượng tinh dầu của sản phẩm quả hồi khô sau khi xử lý chất diệp lục bằng hơi nước vẫn còn cao hơn so với yêu cầu của thị trường xuất khẩu.

Xem tóm tắt | Tải về

Mẫu lá, cành, quả loài Hoàng mộc sai (Zanthoxylum laetum) được thu ở Vườn Quốc gia (VQG) Pù Mát vào tháng 5 năm 2013. Hàm lượng tinh dầu đạt các giá trị 0,5%: 0,4% và 1,0% tương ứng trong lá, vỏ và quả. Tinh dầu có màu vàng, nhẹ hơn nước, được phân tích bằng phương pháp sắc ký khí (GC) và sắc ký khí/khối phổ (GC/MS). 32 hợp chất được xác định từ lá chiếm 95,9% tổng lượng tinh dầu. Thành phần chính của tinh dầu là limonen (31,2%), sabinen (21,5%), β – pinen (9,0%) và α – pinen (7,9%). Ở cành đã xác định được 22 hợp chất chiếm 95,0% tổng lượng tinh dầu. Sabinen (52,9%), α – pinen (12,2%), germacren D (4,9%) và limonen (3,7%) là các hợp chất chính. Từ tinh dầu quả đã xác định được 43 hợp chất chiếm 95,3% tổng lượng tinh dầu. Các hợp chất chính là geranyl acetat (30,4%), limonen (13,3%), sabinen (11,6%) và geraniol (8,3%). Đây là loài lần đầu tiên được nghiên cứu về tinh dầu.

Xem tóm tắt | Tải về

Hiện tại, hầu như toàn bộ số lượng tinh dầu hồi (TDH) của Việt Nam đều được sản xuất bằng những lò chưng cất thủ công. Chưng cất TDH bằng hơi nước bão hòa được tiến hành dựa trên những đặc tính cơ bản của TDH là nhẹ hơn nước, không tan trong nước và rất khó bị thủy phân. Nhiệt độ hơi được sử dụng để thử nghiệm là 111 – 150oC. Kết quả thử nghiệm cho thấy thời gian chưng cất bằng hơi nước bão hòa tỷ lệ nghịch với nhiệt độ của hơi. Nếu chưng cất với nhiệt độ hơi bão hòa từ 141 – 150oC thì thời gian chưng cất rút ngắn được 4,7 lần so với thời gian chưng cất thông thường. Trong khoảng nhiệt độ hơi từ 111 – 150oC, lượng TDH cất được không phụ thuộc vào nhiệt độ của hơi. Các chỉ số hóa – lý cơ bản của TDH chưng cất bằng hơi nước bão hòa trên dây chuyền thiết bị sản xuất thử nghiệm (SXTN) không có sự khác biệt so với TDH chưng cất trong phòng thí nghiệm.

Xem tóm tắt | Tải về

Biodiesel có thể được sản xuất từ nhiều nguồn nguyên liệu, chủ yếu là dầu thực vật, mỡ động vật, dầu ăn đã qua sử dụng. Kết quả nghiên cứu cho thấy, dầu hạt cây Lai có tiềm năng trong việc sản xuất biodiesel ở Việt Nam. Để điều chế biodiesel đã sử dụng công nghệ 2 giai đoạn bao gồm: Giai đoạn I là este hoá a xít béo tự do bằng methanol với xúc tác axit sulfuric. Giai đoạn II là phản ứng chuyển hóa este từ triglyxerit thành các metyl este của axit béo tự do (FAME), chính là dầu diesel sinh học.
Kết quả phân tích cho thấy chất lượng của biodiesel thu được từ dầu hạt cây Lai đã đáp ứng cơ bản Tiêu chuẩn dầu diesel (tiêu chuẩn EN 590) và Tiêu chuẩn dầu biodiesel (tiêu chuẩn EN 14214 và ASTM D6751) và có thể sử dụng làm nhiên liệu cho động cơ diesel.
Kết quả thử nghiệm xác định hàm lượng khí thoát ra từ động cơ diesel của máy phát điện chạy bằng diesel dầu mỏ và biodiesel từ dầu hạt cây Lai cho thấy việc sử dụng biodiesel thân thiện hơn với môi trường rất nhiều: (i) Hàm lượng khí CO2 giảm 30%; (ii) Hàm lượng khí CO giảm 50% và (iii) Hợp chất hydrocacbon giảm hơn 20%.

Xem tóm tắt | Tải về

Ván mỏng gỗ Bạch đàn Eucalyptus urophylla và gỗ Keo tai tượng Acacia mangium được ngâm tẩm trong điều kiện chân không (0,3kgf/cm2 – 1,5h) và áp lực (7kgf/cm2 – 1,5h) với các hóa chất N – methylol (Dimethylol dihydroxy ethyleneurea – DMDHEU) và dầu vỏ hạt Điều (Cashew nut shell liquid). Sau đó ván ngâm tẩm DMDHEU và dầu Điều được sấy đến độ ẩm 10 – 12% và được xử lý nhiệt tương ứng ở điều kiện 120oC – 2 giờ và 103oC – 24. Mối nhà Coptotermes formosanus Shiraki được sử dụng để thí nghiệm đánh giá khả năng chống mối cho ván dán biến tính. Sau 9 tuần đặt mẫu biến tính vào tổ mối trong phòng thí nghiệm, các mẫu thử được kiểm tra và đánh giá khả năng kháng mối do mối tấn công bằng phương pháp tỷ lệ ngoại quan cho điểm (từ 10 điểm ở mẫu lành lặn đến 0 điểm khi mẫu phá hủy hoàn toàn) và độ hao hụt khối lượng. Ván mỏng gỗ bạch đàn được xử lý với DMDHEU ở các cấp độ tăng khối lượng là 9,4% và 14,7% cho kết quả độ hao hụt khối lượng tương ứng là 5,1% và 0,8% trong khi mẫu không xử lý hao hụt 9,5%. Kết quả đạt mức tương đương với Keo tai tượng biến tính DMDHEU cho thấy độ hao hụt khối lượng lần lượt là 5,5% và 1,1% tương ứng với độ tăng khối lượng là 8,3% và 13,8%, mẫu đối chứng hao hụt 12,8%. Ván mỏng gỗ Bạch đàn urophylla và Keo tai tượng biến tính với dầu vỏ hạt Điều với độ tăng khối lượng 52,2% cho kết quả độ hao hụt khối lượng 0,2%/ điểm 10 cho thấy rất bền với mối. Các kết quả đã cho thấy ván dán biến tính hóa nhiệt với DMDHEU ở độ tăng khối lượng 13,8 – 14,7% và dầu vỏ hạt Điều 52,2% có thế chống chịu mối ở cấp độ rất bền.

Xem tóm tắt | Tải về