Số 1/2020

TÓM TẮT
Bài báo trình bày một số đặc điểm phân bố, cấu trúc và tái sinh cây Đỗ quyên lá nhọn tại 3 quần thể thuộc tỉnh Lâm Đồng. Đỗ quyên lá nhọn thường mọc trong rừng tự nhiên lá rộng với cây lá kim và một số ít trong rừng lá rộng thường xanh. Nghiên cứu đã xác định được loài phân bố trên các loại đất mùn vàng đỏ, hàm lượng mùn tương đối cao, đất có pH = 5,5 – 6. Đỗ quyên lá nhọn thường mọc tập trung thành cụm ở sườn đồi từ độ cao 1.350 – 1.750 m, nhưng mọc tập trung chủ yếu ở độ cao từ 1.500 – 1.600 m, vùng phân bố tập trung của loài tại Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà (huyện Lạc Dương) và đỉnh Hòn Nga (huyện Đam Rông). Hoa thường nở từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau. Đỗ quyên lá nhọn có ý nghĩa về mặt sinh thái tại 2 quần thể Bidoup và Hòn Nga với hai chỉ số tương ứng IV = 5,16 – 5,57%. Tổ thành tầng cây gỗ tại khu vực có Đỗ quyên lá nhọn phân bố khá đa dạng gồm các loài chiếm ưu thế là Thông 2 lá dẹt là loài ưu thế cao nhất với giá trị IV = 32,76%, Dẻ gai với giá trị IV = 16,8%. Cây tái sinh Đỗ quyên lá nhọn xuất hiện tại 2 quần thể Tuyền Lâm và Bidoup dao động từ 500 – 1.062 cây/ha, trong đó 59% số cây Đỗ quyên lá nhọn tái sinh có nguồn gốc từ chồi và phần lớn đạt chất lượng tốt. Giá trị trung bình của chỉ số Shannon và Simpson lần lượt là 4,89 và 0,053.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Sử dụng cây bản địa để phát triển rừng trồng cung cấp gỗ lớn đang là hướng phát triển bền vững trong việc nâng cao giá trị gia tăng của sản xuất lâm nghiệp. Việc nghiên cứu chọn giống và định hướng sử dụng gỗ cây Thanh thất là một trong những nội dung nghiên cứu của đề tài cấp Bộ được Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam thực hiện từ năm 2014-2018 tại miền Bắc, miền Trung và Đông Nam Bộ. Mục tiêu khảo nghiệm giống tại Phú Yên là: Chọn được xuất xứ và gia đình Thanh thất có triển vọng để phát triển rừng trồng. Phương pháp chọn cây trội và khảo nghiệm giống được thực hiện theo Tiêu chuẩn ngành 04 TCN – 147 – 2006 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Kết quả khảo nghiệm cho thấy: Có 3 xuất xứ Tuyên Quang, Quảng Nam, Phú Yên và 14 gia đình trong số 42 gia đình của 8 xuất xứ có mức vượt thể tích thân cây hơn 10% so với trung bình của 42 gia đình tham gia trong khảo nghiệm. Ngoài ra, tăng trưởng trung bình về D1,3 > 1,8 cm/năm và chiều cao > 1,3 m/năm là những chỉ số khá tốt đối với loài cây bản địa. Căn cứ các chỉ tiêu chọn giống thì có thể chọn 2 xuất xứ Tuyên Quang (TQ), Quảng Nam (QN) với các gia đình TQ1, TQ2, TQ3 và QN6, QN17, QN24, QN27, QN33. Xuất xứ Phú Yên chỉ có 2 gia đình tham gia khảo nghiệm, nên cần tiếp tục theo dõi, chưa chọn lần này. Ngoài ra, còn có các gia đình của các xuất xứ khác là PT3, PT11; VP6, VP14; ĐN12; BP18 cũng đều đảm bảo các chỉ tiêu chọn giống và có thể sử dụng.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Sa nhân tím (Amomum longiligulare) là loại dược liệu quý, có giá trị kinh tế cao. Nghiên cứu này được tiến hành tại huyện Ba Vì, ngoại thành Hà Nội. kết quả nghiên cứu cho thấy mật độ trồng chưa có ảnh hưởng rõ rệt tới tỷ lệ sống nhưng có ảnh hưởng tới số nhánh, chiều cao cây, số hoa và số quả của Sa nhân tím, trong đó mật độ trồng 6.944 cây/ha là tốt nhất. Phân bón chưa có ảnh hưởng rõ rệt tới tỷ lệ sống nhưng đã có ảnh hưởng rõ rệt tới số nhánh và chiều cao cây, số hoa và số quả của Sa nhân tím, trong đó bón phân (2 kg phân chuồng + 100g NPK (5:10:3) + 200 g vi sinh Sông Gianh) là tốt nhất. Công thức tàn che 0,2 – 0,3 là tốt nhất. Bảo quản quản trong kho lạnh ở nhiệt độ từ 5 – 10oC, thời gian bảo quản lên tới trên 18 tháng hoặc đóng gói trong bao bì 2 lớp để bảo quản trong kho khô ráo, thời gian bảo quản có thể lên tới 1,5 năm đối với quả loại 1 và 12 tháng đối với quả loại 2.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu được thực hiện tại 3 huyện Chợ Đồn, Na Rì và Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn. Phương pháp nghiên cứu áp dụng là lập ô tiêu chuẩn (ÔTC), giải tích cây tiêu chuẩn và xử lý số liệu bằng toán thống kê trong sinh học. Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh khối khô cây cá lẻ Vầu đắng dao động từ 7,44 – 8,87 kg/cây và tập trung chủ yếu vào phần thân khí sinh (71,5%), cành (14,8%), thân ngầm (7,3%) và lá (6,4%). Tổng sinh khối khô Vầu đắng tính trung bình cho cấp mật độ I là 19,79 tấn/ha, cấp mật độ II là 32,12 tấn/ha và cấp mật độ III là 47,42 tấn/ha. Tổng sinh khối khô toàn lâm phần Vầu đắng dao động từ 29,69 tấn/ha đến 62,83 tấn/ha, trung bình là 45,21 tấn/ha và phụ thuộc rất lớn vào mật độ rừng cũng như địa điểm nghiên cứu. Sinh khối khô tập trung chủ yếu ở tầng cây cao Vầu đắng (71,5%) và sinh khối vật rơi rụng (21,7%), sinh khối khô cây bụi thảm tươi chỉ chiếm 6,8%.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu này được thực hiện tại 4 huyện có diện tích rừng Luồng trồng lớn nhất tỉnh Thanh Hóa là Quan Hóa, Lang Chánh, Ngọc Lặc và Bá Thước. Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh khối khô của lâm phần Luồng chủ yếu tập trung ở sinh khối của cây Luồng (chiếm từ 80,67 – 85,97%, trung bình chiếm 84,14%), trong đó sinh khối khô của rễ chiếm trung bình 7,88%, sinh khối khô trung bình của vật rơi rụng 6,56% và thấp nhất là sinh khối khô của cây bụi thảm tươi là 1,42%. Lượng sinh khối khô lấy ra khỏi rừng dao động từ 5,53 tấn/ha/năm đối với rừng ở cấp tuổi I và tăng đến 9,32 tấn/ha/năm khi rừng ở cấp tuổi V và giảm xuống 8,65 tấn/ha khi ở cấp tuổi VI. Về cấu trúc lượng sinh khối lấy ra khỏi rừng, chủ yếu tập trung ở thân khí sinh của Luồng chiếm 80%, tiếp đến là sinh khối cành (chiếm 20%). Đã xây dựng được 8 phương trình tương quan giữa sinh khối tầng cây Luồng với các nhân tố điều tra lâm phần.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Thông năm lá (Pinus dalatensis Ferré) là loài đặc hữu của dãy Trường Sơn, chỉ còn ít vùng phân bố và số lượng cá thể trên mỗi vùng là không nhiều. Nhân tố sinh thái có vai trò quan trọng và ảnh hưởng đến phân bố, sinh trưởng, phát triển và tính ổn định của cá thể cũng như quần thể. Vì vậy, xác định nhân tố sinh thái chủ đạo ảnh hưởng đến mật độ phân bố có ý nghĩa quan trọng trong quản lý bảo tồn loài, quần thể, phục hồi rừng phù hợp với các tổ hợp sinh thái. Nghiên cứu này thực hiện tại Tây Nguyên, với 19 điểm nghiên cứu, mỗi điểm có diện tích 1 km2 được lập với 173 ô mẫu, mỗi ô có diện tích 1.000 m2 được đo đếm mật độ Thông năm lá (N) và 10 nhân tố sinh thái chính trên ba vùng phân bố. Sử dụng phương pháp thiết lập mô hình đa biến tuyến tính/phi tuyến tính có trọng số để lập và thẩm định sai số của các mô hình dự đoán N theo các nhân tố sinh thái ảnh hưởng. Kết quả đã lựa chọn mô hình dự đoán N theo ba nhân tố sinh thái ảnh hưởng là độ cao so với mặt nước biển (DC), độ dày tầng đất (TDD) và lượng mưa trung bình năm (P): N = P × (0,890614 × DC-0,0451131 × TDD0,540172 × P-0,9126).

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Đặc điểm tăng trưởng chiều cao thân hàng năm của Thạch tùng răng được nghiên cứu tại 3 quần thể ở Việt Nam, bao gồm quần thể Hoàng Liên phân bố tại Vườn Quốc gia Hoàng Liên, quần thể Ngọc Linh (Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh) và quần thể Bidoup (Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà). Kết quả nghiên cứu cho thấy, hàng năm, chiều cao thân của Thạch tùng răng tăng một đoạn từ 23 – 25,5 mm và tăng trưởng chiều cao bình quân hàng năm của Thạch tùng răng thuộc 3 quần thể không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Thạch tùng răng thể hiện tính mềm dẻo kiểu hình cao trong tăng trưởng chiều cao với chỉ số mềm dẻo kiểu hình dao động trong khoảng từ 0,73 đến 0,81, tuy nhiên Bidoup là quần thể có tính mềm dẻo về tăng trưởng chiều cao thân cao nhất, tiếp đến là Hoàng Liên và Ngọc Linh.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu phân chia lập địa ngập mặn vùng ven biển miền Trung được thực hiện từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2015, tại ven biển các tỉnh từ Nghệ An đến Khánh Hòa, đại diện cho vùng ven biển miền Trung (VBMT). Kết quả khảo sát đã chỉ ra vùng VBMT có 3 dạng địa mạo chủ yếu là vũng vịnh, ven sông và đầm phá; các yếu tố lập địa chính gồm thể nền, mức độ ngập triều và độ mặn. Theo đó, thể nền có 3 dạng: cát, cát pha và bùn cát; mức độ ngập triều được phân làm 3 cấp: ngập triều thấp, ngập triều trung bình và ngập triều cao; độ mặn thay đổi rất lớn từ 0 đến 55‰ tùy theo vùng và theo mùa, được phân ra 3 cấp: mặn ít, mặn trung bình và mặn nặng; thực vật ngập mặn gồm 12 loài tại vùng Bắc Trung Bộ và 17 loài tại Nam Trung Bộ đã được ghi nhận. Trên cơ sở đó đã phân chia thành 27 dạng lập địa với 8 dạng nhóm lập địa chính, nhóm A, B, C cho vùng vũng vịnh, gồm: đất cát, ngập triều thấp – CTt; đất cát, ngập triều trung bình – CT; đất cát, ngập triều cao – CTc; đất cát pha, ngập triều thấp – CpTt; đất cát pha, ngập triều trung bình – CpT; đất cát pha, ngập triều cao – CpTc; đất bùn cát, ngập triều thấp – BcTt; đất bùn cát, ngập triều trung bình – BcT; đất bùn cát, ngập triều cao – BcTc; nhóm D, E, F cho vùng ven sông, gồm: đất mặn trung bình, ngập triều thấp – MTt; đất mặn trung bình, ngập triều trung bình – MT; đất mặn ít, ngập triều thấp – MTt; đất mặn ít, ngập triều trung bình – MiT; đất mặn trung bình, ngập triều cao – MTc; đất mặn ít, ngập triều cao – MiTc và; nhóm G, H cho vùng đầm phá, gồm; đất cát, mặn nặng – CMn; đất cát pha, mặn nặng – CpMn; đất bùn cát, mặn nặng – BcMn; đất cát, mặn ít – CMi; đất cát pha, mặn ít – CpMi và đất bùn cát, mặn ít – BcMi).

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Sử dụng bẫy pheromon ZM-80B với mồi nhử APF-I để thu bắt trưởng thành xén tóc tại rừng trồng Thông mã vĩ (SC1), Thông nhựa (SC2) và Thông ba lá (SC3) trong thời gian 1 năm (tháng 8/2017 đến tháng 7/2018) thu được 15 loài xén tóc với tổng số 5.444 cá thể thuộc 3 phân họ: Phân họ Lamiinae có số lượng loài nhiều nhất (8 loài), chiếm 53,3%; phân họ Cerambycinae có 4 loài, chiếm 26,7% và phân họ Prioninae có 3 loài, chiếm 20%; trong đó loài Monochamus alternatus Hope có số lượng cá thể nhiều nhất tại cả 3 sinh cảnh (4.943 cá thể, chiếm 90,79%). Tại SC1 thu được số lượng loài nhiều nhất (8 loài) với 4.407 cá thể ; SC2 thu được 5 loài với 375 cá thể và SC3 ghi nhận 6 loài với 662 cá thể. Chỉ số phong phú Margalef (d=7,88) và chỉ số ưu thế Simpson (λ=0,95) tại SC1 là lớn nhất, chỉ số Shannon-Weaver (H’=0,93) lớn nhất tại SC3 và chỉ số đồng đều Pielou (J’=1,28) lớn nhất tại SC2. Tháng 6 ghi nhận sự xuất hiện của loài và số lượng cá thể nhiều nhất (8 loài với 1.172 cá thể).

Xem tóm tắt | Tải về

SUMMARY
The study was carried out in six villages of Thua Thien Hue and Quang Tri provinces. Results from survey indicated that plantations have positive impacts on livelihoods and wellbeing, including financial and income benefits, social status, psychological benefits such as self-esteem and ability to influence other community members. Timber sales (25% of total HH income) and plantation wage labour (22%) were the top two income sources for local households. Due to decreased land availability, allocations to more recent migrants have been smaller. Those allocated larger land areas have higher incomes and greater human capital and social capital. While incomes have increased for those with smaller land areas (<2 ha), other dimensions of poverty are apparent, such as lower income, vulnerability, reduced agency and power. A minimum of 4-5 ha is required to ensure enough income for households to escape poverty. Human resources and capacity, especially at provincial level, to accelerate forest land allocation and to plan, implement and monitor effective land management systems should be improved. Mass organizations are important institutions with a high level of trust need to be mobilized and supported with appropriate mandates and capacity building to deal with land processes and conflict management; Support information and networks for smallholder engagement with timber markets and supply chains; and Raise awareness of the ecological impacts and benefits of plantations, implement codes of practice for plantations and encourage certification are the recommendations of the study.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Hiệu quả một số mô hình rừng trồng keo gỗ lớn tại vùng Đông Bắc được điều tra, đánh giá tại tỉnh Quảng Ninh, Phú Thọ. Kết quả tại thời điểm điều tra cho thấy, tại tỉnh Quảng Ninh các mô hình rừng trồng Keo tai tượng gỗ lớn có giá trị NPV đạt từ 8,683 đến 12,773 triệu đồng/ha/năm, trung bình đạt 10,46 triệu đồng/ha/năm và cao hơn mô hình gỗ nhỏ từ 1,3 đến 1,99 lần, trung bình gấp 1,79 lần; Tại tỉnh Phú Thọ, các mô hình rừng trồng keo lai gỗ lớn có giá trị NPV từ 9,287 đến 10,601 triệu đồng/ha/năm, trung bình là 9,944 triệu đồng/ha/năm và cao hơn mô hình gỗ nhỏ từ 1,29 đến 1,4 lần và trung bình cao gấp 1,4 lần, các mô hình rừng trồng Keo tai tượng gỗ lớn có giá trị NPV từ 9,332 đến 9,711 triệu đồng/ha/năm, trung bình là 9,522 triệu đồng/ha/năm và cao hơn mô hình gỗ nhỏ trung bình 1,30 lần.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Bời lời vàng là loài cây gỗ lớn, phân bố khá rộng rãi ở Việt Nam, đặc biệt là khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu về gỗ Bời lời vàng chủ yếu tập trung vào lĩnh vực lâm sinh. Cho tới nay, vẫn chưa có các nghiên cứu về công nghệ sấy hay chế biến gỗ Bời lời vàng với mục đích phục vụ cho nhu cầu gỗ xẻ và sản xuất ván bóc. Trong nghiên cứu này đã xác định công nghệ chế biến gỗ Bời lời vàng ở 3 nội dung: (1) Đánh giá chất lượng gỗ tròn và gỗ xẻ; (2) Ảnh hưởng của chế độ sấy đến chất lượng gỗ xẻ; và (3) Công nghệ sản xuất ván bóc. Kết quả nghiên cứu cho thấy gỗ tròn Bời lời vàng khá thẳng, tròn đều và độ thon theo chiều dài thân khúc gỗ nhỏ. Chất lượng gỗ theo phương pháp xẻ xoay tốt hơn so với phương pháp xẻ suốt. Tỷ lệ khuyết tật của gỗ khi sấy ở chế độ sấy 60-80oC cao hơn nhiều so với 2 chế độ sấy 40-60oC và 50-70oC. Đối với sản xuất ván bóc, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy gỗ Bời lời vàng rất phù hợp để làm nguyên liệu cho ván bóc. Gỗ được bóc với chiều dày 2,2mm và được xử lý thủy nhiệt trước khi bóc ở nhiệt độ 80oC trong thời gian 3 giờ cho chất lượng ván bóc dùng làm lớp mặt và lớp lõi là tốt nhất.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu xử lý bảo quản 7 loại mộc bản triều Nguyễn đã bị mủn mục bằng Paraloid B72 cho thấy tính chất của mộc bản được cải thiện đáng kể. Việc xử lý bảo quản mộc bản bằng Paraloid B72 đã cải thiện đáng kể tính chất cơ học của gỗ. Với mẫu mộc bản bị mủn mục ít, độ bền nén dọc thớ tăng trung bình 51-65% so với mẫu đối chứng, đạt 24,1-26,3 MPa. Với nhóm mộc bản bị mủn mục trung bình, giá trị này tăng trung bình 43-117% so với mẫu đối chứng, đạt 13,6-20,6 MPa. Mức độ tăng lớn nhất ở mộc bản bị mủn mục nặng (Umax=437%), độ bền nén dọc thớ tăng trung bình 110-250% so với mẫu đối chứng, đạt 6,7-11,2 MPa. Kết quả quan sát cấu trúc gỗ cho thấy Paraloid B72 thấm vào vách tế bào và một phần ruột tế bào gỗ làm cho cấu trúc gỗ được gia cường, tính chất cơ học và vật lý của mộc bản được cải thiện. Để đạt hiệu quả kinh tế và hiệu quả bảo quản, có thể sử dụng 10% Paraloid B72 để xử lý bảo quản nhóm mộc bản bị mủn mục nhẹ; 15% Paraloid B72 để xử lý bảo quản nhóm mộc bản bị mủn mục trung bình và 20% Paraloid B72 để xử lý bảo quản nhóm mộc bản bị mủn mục nặng

Xem tóm tắt | Tải về