Số 2/2013

Chọn giống nhờ sự trợ giúp của chỉ thị phân tử đang ngày càng được quan tâm vì có thể rút ngắn thời gian chọn lọc, thậm chí có thể chọn lọc sớm ở giai đoạn cây non. Các chỉ thị phân tử liên kết với tính trạng mong muốn sẽ được dùng để đánh giá nhằm chọn ra những dòng ưu việt. Tuy nhiên, việc sử dụng các chỉ thị trong đánh giá gặp một số trở ngại khi áp dụng cho các loài khác nhau. Trong nghiên cứu này, 14 cặp mồi SSR được sử dụng để nghiên cứu khả năng ứng dụng trong đánh giá sự sinh trưởng của các dòng bạch đàn lai của một số tổ hợp lai. Bước đầu đã nhận thấy có sự phù hợp giữa đánh giá về phân tử và đánh giá về sinh trưởng thông qua khảo nghiệm hậu thế dòng vô tính của các dòng bạch đàn lai trồng tại các lập địa khác nhau. Trong số 14 cặp mồi SSR sử dụng đã xác định được các cặp mồi EMBRA28, 80, 93, 111, 187, 361 có thể sử dụng để phân biệt giữa các dòng sinh trưởng nhanh và sinh trưởng chậm. Tuy nhiên, với số lượng mồi SSR sử dụng trong nghiên cứu và số dòng bạch đàn lai có hạn nên cần tiến hành thí nghiệm trên số lượng mồi và số dòng lớn hơn.

Xem tóm tắt | Tải về

Cây Báng (Ficus callosa Willd) là cây bản địa, thân gỗ lưu niên, có ngọn lá non được sử dụng làm rau đặc sản. Ở Việt Nam nhân giống cây Báng chủ yếu bằng chiết cành nên chậm, hệ số nhân giống thấp. Vì vậy, ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào để nhân giống cây Báng là rất cần thiết. Mẫu đưa vào nuôi cấy in vitro là cành bánh tẻ, thời điểm lấy mẫu vào tháng 5-6. Kết quả bước đầu nhân giống in vitro cây Báng cho thấy: Mẫu được khử trùng bằng cách tráng cồn 70 – 10% H2O2 trong 5 phút – tráng 3 lần nước cất – 0,1% HgCl2 trong 5 phút, tỉ lệ mẫu sống chỉ đạt 15%. Chồi được bóc tách bỏ lá kèm bó bên ngoài trước khi chuyển sang môi trường nhân chồi. Hệ số nhân chồi đạt 1,8 lần khi cấy chồi trên môi trường 2/3MS + 0,5mg/lBAP + 0,5mg/l K, chồi mới màu xanh nhạt, mép lá hình răng cưa. Cây tạo rễ đạt 59% hoặc 55% trên môi trường bổ sung IBA 0,3mg/l hoặc than hoạt tính 1,5g/l. Sau 2 tháng cây hoàn chỉnh được đưa ra bầu ngoài vườn ươm.

Xem tóm tắt | Tải về

Thí nghiệm sản xuất cây con keo lai (Acacia auriculiformis  Acacia mangium) và Keo tai tượng (Acacia mangium) bằng giá thể hữu cơ và phân bón được thực hiện tại vườn ươm Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam. Kết quả thí nghiệm với tám công thức giá thể hữu cơ và phân bón, sau 90 ngày cho thấy chiều cao của cây con ở các công thức có sự sai khác rõ rệt. Công thức 1 (2 xơ dừa + 1 cát sông + chế phẩm MF1), công thức 3 (2 mùn cưa mục + 1 cát sông + chế phẩm MF1) và công thức 5 (1 xơ dừa + 1 cát sông + chế phẩm MF1) là những công thức giá thể và phân bón cho kết quả tốt nhất để tạo cây con cho cả keo lai và Keo tai tượng.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu được thực hiện tại khu vực vùng đệm VQG Ba Vì. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Các công thức mật độ khác nhau chưa có ảnh hưởng rõ rệt tới tỷ lệ sống, sinh trưởng chiều cao, đẻ nhánh, ra hoa, đậu quả của Sa nhân tím ở giai đoạn 15 tháng sau khi trồng nên cần tiếp tục theo dõi. Phân bón có ảnh hưởng rõ rệt tới sinh trưởng chiều cao, đẻ nhánh, ra hoa và đậu quả của Sa nhân tím giai đoạn 15 tháng sau khi trồng nhưng chưa có ảnh hưởng rõ rệt tới tỷ lệ sống. Kết quả bước đầu khẳng định công thức thí nghiệm 4 (2kg phân chuồng + 100g NPK (5:10:3) + 200g vi sinh) là có triển vọng nhất (tỷ lệ sống đạt 96,2%, chiều cao vút ngọn 165,67cm, 47,42 nhánh/khóm, 21,0 hoa/khóm, 13,33 quả/khóm, tỷ lệ đậu quả 67,86%). Độ tàn che có ảnh hưởng rõ rệt tới sinh trưởng chiều cao vút ngọn, khả năng ra hoa, đậu quả của Sa nhân tím giai đoạn 15 tháng sau khi trồng nhưng chưa có ảnh hưởng rõ rệt tới tỷ lệ sống và khả năng đẻ nhánh. Kết quả bước đầu khẳng định công thức 2 (độ tàn che 0,3 – 0,5) là có triển vọng nhất (tỷ lệ sống 96,67%, chiều cao vút ngọn 163,67cm, 38,75 nhánh/khóm, 17,67 hoa/khóm, 8,67 quả/khóm, tỷ lệ đậu quả 49,07%).

Xem tóm tắt | Tải về

Keo lai là loài cây trồng rừng chủ yếu tại Thừa Thiên Huế. Nghiên cứu này đã được tiến hành nhằm phân tích, đánh giá sự ảnh hưởng của các nhân tố đến năng suất rừng Keo lai được trồng và khai thác tại Thừa Thiên Huế. Từ số liệu 327 ô mẫu, thuộc 38 xã của 6 huyện, thị xã có trồng rừng Keo lai trong nghiên cứu đã phân tích, đánh giá 5 yếu tố địa hình (loại đất, độ dày tầng đất, thành phần cơ giới đất, độ dốc, và độ cao), 2 yếu tố khí hậu (tổng lượng mưa, nhiệt độ trung bình năm) và 2 nhân tố kinh tế xã hội (phương thức trồng, chủ quản lý rừng). Kết quả cho thấy tất cả các nhân tố đã đề cập đều ảnh hưởng rõ đến năng suất rừng Keo lai. Tuy nhiên, nhân tố chủ quản lý là không có ảnh hưởng rõ rệt. Kết quả cho thấy người dân cần được hỗ trợ và đầu tư để trồng rừng thâm canh. Cần có nghiên cứu ảnh hưởng tổng hợp của các nhân tố và xây dựng được bản đồ cấp năng suất cho rừng Keo lai theo các phương thức trồng khác nhau để thuận lợi cho công tác quản lý và phát triển bền vững rừng Keo lai trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu này được thực hiện tại tỉnh Bình Phước bằng các phương pháp: (i) Xác lập công thức tính chỉ số sinh trưởng cho một số loại cây trồng lâm nghiệp chủ yếu; (ii) Thiết lập, phân tích phương trình hồi quy nhiều lớp phản ánh mối liên hệ giữa chỉ số sinh trưởng với các yếu tố cấu thành điều kiện lập địa (ĐKLĐ) trong môi trường STAGRAPHICS XVI; (iii) Lập trình ứng dụng để xác định giá trị chỉ số sinh trưởng của một số loại cây trồng tại mỗi điểm lập địa trong môi trường MICROSOFT VISUAL FOXPRO 9.0 (MVF9). Cơ sở dữ liệu để phục vụ cho nghiên cứu này là lưới cơ sở dữ liệu lập địa tỉnh Bình Phước được tạo bởi nhóm nghiên cứu trong những nghiên cứu trước. Những kết quả chính của nghiên cứu này bao gồm: (i) Chỉ số sinh trưởng chiều cao, đường kính của cây Dầu rái trên các ĐKLĐ. (ii) Các mô hình (phương trình) hồi quy nhiều lớp phản ánh mối liên hệ giữa chỉ số sinh trưởng của cây trồng với các yếu tố lập địa.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo trình bày phương pháp xây dựng bản đồ hệ số K và tính toán lượng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) đến từng lô rừng trong lưu vực. Việc lập bản đồ hệ số K tổng hợp của lưu vực được xây dựng từ 4 bản đồ xác định hệ số K thành viên, bao gồm: (1) Bản đồ xác định hệ số K1 hiệu chỉnh mức chi trả DVMTR theo trạng thái rừng; (2) Bản đồ xác định hệ số K2 hiệu chỉnh mức chi trả DVMTR theo loại rừng; (3) Bản đồ xác định hệ số K3 hiệu chỉnh mức chi trả DVMTR theo nguồn gốc hình thành rừng; và (4) Bản đồ xác định hệ số K4 hiệu chỉnh mức chi trả DVMTR theo mức độ khó khăn trong bảo vệ rừng. Nguồn dữ liệu đầu vào sử dụng cho tính toán và xây dựng bản đồ xác định các hệ số K là bản đồ hiện trạng rừng, bản đồ quy hoạch ba loại rừng, bản đồ giao đất giao rừng, bản đồ giao thông, bản đồ phân bố dân cư, bản đồ ranh giới lưu vực và mô hình số độ cao (DEM) của lưu vực. Các kết quả cho thấy, bản đồ hệ số K là công cụ rất hữu ích để hỗ trợ việc tính toán mức chi trả và lập danh sách chi trả dịch vụ môi trường rừng cho các chủ rừng trong lưu vực.

Xem tóm tắt | Tải về

Tại một thời điểm nhất định, mức độ đóng góp chủ yếu về tăng trưởng của nhóm cây ưu trội hoặc cây có kích thước nhỏ hơn quyết định kiểu ưu thế sinh trưởng của một lâm phần. Căn cứ vào kiểu ưu thế sinh trưởng có thể đề xuất kỹ thuật chặt nuôi dưỡng rừng cho lâm phần. Trong nghiên cứu này, rừng trồng Bạch đàn lai (giữa Bạch đàn uro và Bạch đàn cự vĩ) ở tuổi 5 có đường kính trung bình đạt 12,5cm; chiều cao đạt 16,0m và trữ lượng đạt 118m3/ha. Bạch đàn lai trồng ở chân đồi và đỉnh đồi sinh trưởng mạnh hơn ở sườn đồi. Đường cong Lorenz biểu diễn kiểu ưu thế sinh trưởng các lâm phần từ tuổi 2 đến 5 ở cả 3 vị trí địa hình đều nằm trên đường cơ sở 1:1. Điều đó phản ánh các lâm phần nghiên cứu có kiểu ưu thế sinh trưởng “nghịch”, nghĩa là những cây nhỏ hơn đang đóng góp nhiều hơn vào lượng tăng trưởng của lâm phần. Kết quả này trái ngược với giả thuyết được mong đợi là ở tuổi nhỏ kiểu ưu thế sinh trưởng là “thuận”. Mật độ trồng quá thưa và kỹ thuật thâm canh rừng được xem là nguyên nhân hiện tượng này. Lâm phần có xu hướng tiếp cận trạng thái cân bằng sớm hơn. Do vậy, rừng trồng chưa cần thiết tiến hành tỉa thưa tại thời điểm này.

Xem tóm tắt | Tải về

Phương pháp đường cong định hướng (guide curve) dựa trên số liệu từ các ô tiêu chuẩn tạm thời là một trong ba phương pháp phân chia cấp năng suất theo chiều cao của lâm phần rừng trồng thuần loại đều tuổi. Từ số liệu điều tra rừng trồng Keo tai tượng (Accacia mangium) trên toàn quốc, đã thử nghiệm phương pháp đường cong định hướng vào phân chia cấp năng suất cho loài này. Kết quả cho thấy, phương pháp này phù hợp để lập biểu cấp năng suất cho rừng trồng thuần loại, đều tuổi. Ở giai đoạn phát triển đầu của rừng trồng, phương pháp đường cong định hướng còn tỏ ra phù hợp với đặc điểm của rừng hơn so với phương pháp lập biểu cấp năng suất từ số liệu cây giải tích.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu giá trị kinh tế và môi trường của rừng phòng hộ chống cát bay được thực hiện ở tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận. Nghiên cứu xác định giá trị sử dụng trực tiếp và giá trị môi trường của rừng phòng hộ chống cát bay. Các giá trị sử dụng trực tiếp và giá trị hấp thụ các bon được lượng giá bằng phương pháp giá thị trường; giá trị phòng hộ của rừng được xác định bằng phương pháp dựa vào chi phí và phương pháp chi phí du lịch được áp dụng trong ước lượng giá trị cảnh quan của rừng. Kết quả nghiên cứu cho thấy giá trị sử dụng trực tiếp của rừng phòng hộ chắn gió, cát bay tại các điểm nghiên cứu ở Ninh Thuận là rất thấp, từ 1,1 – 1,4 triệu đồng/ha/năm. Tuy nhiên giá trị sử dụng gián tiếp (phòng hộ, cảnh quan, hấp thụ các bon) của rừng phòng hộ là rất lớn, từ 7,5 – 13,0 triệu đồng/ha/năm (chiếm 87,1 – 90,3% tổng giá trị kinh tế môi trường của rừng). Trong các giá trị sử dụng gián tiếp, giá trị phòng hộ sản xuất là từ 2,9 – 5,5 triệu đồng/ha/năm (chiếm 34,2 – 38,6%); giá trị phòng hộ dân cư, tài sản là từ 1,7 – 1,8 triệu đồng/ha/năm (chiếm 12,0 – 21,6%); giá trị phòng hộ sức khỏe là từ 260.000 – 531.000 đồng/ha/năm (chiếm 3,0 – 3,8%); giá trị cảnh quan là từ 340.000 – 452.000 đồng/ha/năm (chiếm 3,1 – 3,9%) và giá trị hấp thụ các bon là từ 2,1 – 4,7 triệu đồng/ha/năm (chiếm 24,4 – 32,8%).

Xem tóm tắt | Tải về

Các dòng Keo lai được trồng thuần loài ở xã Mỹ Trinh, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định sinh trưởng trung bình, lượng tăng trưởng dao động từ 118,0 đến 130,9m3/ha/7 năm, trung bình là 124,3m3/ha, tăng trưởng trung bình năm là 17,8m3/ha, doanh thu dao động từ 86,6 – 101,8 triệu đồng/ha/7 năm. Lợi nhuận ròng dao động từ 29,4 triệu đồng đến 37,1 triệu đồng/ha/7 năm, IRR dao động từ 32% đến 35,8%, trung bình là 33,5%. Rừng trồng Keo lai lấy gỗ ở Phù Mỹ, Bình Định mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân, tạo được công ăn việc làm, nâng cao đời sống của người dân địa phương. Trồng rừng Keo lai đã tạo ra nguồn nguyên liệu phục vụ cho ngành công nghiệp giấy, ván dăm và phục vụ xuất khẩu nâng giá trị kim ngạch xuất khẩu gỗ & sản phẩm của Việt Nam. Đồng thời, rừng trồng Keo lai góp phần vào việc phủ xanh đất trống đồi trọc, cải thiện môi trường.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu tại 6 tỉnh vùng Dự án FSDP cho thấy: thị trường lâm sản gỗ rừng trồng tại các tỉnh còn mất cân đối trong cung – cầu thị trường lâm sản; chuỗi sản phẩm nguyên liệu gỗ rừng trồng tại các tỉnh đơn giản, chủ yếu là dăm gỗ xuất khẩu, mang lại giá trị thấp với giá cả ngày càng bấp bênh, lợi ích của người trồng rừng chưa được cải thiện nhiều. Những giải pháp thúc đẩy xu hướng đa dạng hóa rừng trồng nhằm mang lại lợi ích cho người trồng rừng, đảm bảo mục tiêu của Chiến lược phát triển lâm nghiệp (2006 – 2020), giảm áp lực nhập khẩu gỗ hiện nay đã được Dự án FSDP triển khai thực hiện và đạt được kết quả bước đầu trong việc tạo hành lang pháp lý, hỗ trợ tín dụng, nâng cao năng lực hợp tác trong sản xuất lâm nghiệp, cấp chứng chỉ rừng. Các hoạt động này đã tạo động lực thúc đẩy người dân tham gia trồng rừng sản xuất, phát triển sản phẩm gỗ rừng trồng ngày càng đa dạng, hướng tới thị trường lâm sản quốc tế.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu vai trò của hộ gia đình trong phát triển rừng trồng sản xuất quy mô tiểu điền được thực hiện trên địa bàn 6 tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định vùng dự án FSDP cho thấy: Hộ gia đình (HGĐ) có vai trò rất lớn trong phát triển rừng trồng sản xuất. Họ là chủ thể được giao một diện tích lớn đất lâm nghiệp vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải Nam trung bộ. Tổng diện tích rừng trồng do HGĐ gây trồng ở 2 vùng này được là 516.666,89 ha, chiếm 74,3% diện tích đất giao, nên đã tạo ra vùng nguyên liệu gỗ đủ lớn để cung cấp cho ngành công nghiệp chế biến gỗ trong vùng và lân cận, góp phần thực hiện mục tiêu của Chiến lược phát triển Lâm nghiệp giai đoạn 2006-2020. HGĐ là nhân tố trung tâm để đưa vốn và kỹ thuật trồng rừng sản xuất quy mô tiểu điền. Họ là người thực hành và bổ sung hoàn thiện các nội dung kỹ thuật trồng rừng và quản lý sử dụng rừng quy mô tiểu điền. Bên cạnh đó, mỗi HGĐ được xem là là “tế bào gốc” để hình thành phương án cấp chứng chỉ rừng (CCR) theo nhóm.

Xem tóm tắt | Tải về

Chế phẩm bảo quản gỗ XM5 khi được tẩm vào gỗ có khả năng tạo thành phức chất cố định trong gỗ tẩm, hạn chế khả năng bị rửa trôi khi gỗ được sử dụng ngoài trời. Chế phẩm XM5 đã được thử nghiệm sản xuất bằng hệ thống thiết bị với quy mô năng suất đạt 300.000kg/năm. CuSO4.5H2O và K2Cr2O7 là hóa chất thành phần của XM5 được nghiền nhỏ có kích thước hạt 0,3 – 0,5mm và phối trộn trong thiết bị trộn kiểu trống quay, tốc độ 30 vòng/phút, thời gian trộn 15 phút để tạo chế phẩm dạng bột. Cao nền được hồ hóa từ tinh bột phối trộn với XM5 dạng bột trong thiết bị khuấy, tốc độ khuấy 50 vòng/phút, thời gian khuấy 20 phút tạo chế phẩm XM5 dạng cao.

Xem tóm tắt | Tải về