Số 4/2013

Vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học đang được sự quan tâm của cả nhân loại, có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển bền vững. Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa – Phượng Hoàng, là một khu rừng đặc dụng nhiều tiềm năng về đa dạng sinh học. Kết quả nghiên cứu đã phân tích được một số chỉ số đa dạng sinh học: IVI, tỷ lệ hỗn loài, H’, Cd, Ha, cho thấy: Phân quần hệ rừng nhiệt đới thường xanh mưa mùa cây lá rộng phục hồi tự nhiên trên đất có nhiều đá lộ đầu ở độ cao >500m có tính đa dạng loài cao hơn các phân quần hệ khác, ngược lại thảm thực vật rừng trên núi đá vôi có tính đa dạng loài thấp. Có thể sử dụng chỉ số Ha để phân tích tính đa dạng thực vật thay cho các chỉ số khác.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu tập trung làm rõ tính đa dạng sinh học và sinh thái của các loài thực vật hoang dại sử dụng làm rau ăn tại khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm, Tp Hội An, tỉnh Quảng Nam. Trên khu vực nghiên cứu, đã tiến hành điều tra, khảo sát 20 ô tiêu chuẩn và ghi nhận được 43 loài thực vật, thuộc 30 họ, trên các sinh cảnh khác nhau: rừng kín thường xanh, rừng cây gỗ thưa rải rác, cây bụi – trảng cỏ, đất trống, đồng ruộng và ven suối. Chỉ số đa dạng H khác nhau giữa các sinh cảnh, phản ánh sự khác biệt thành phần số lượng loài và tính đồng đều phân bố. Chỉ số H thay đổi từ 0,46 đến 1,94 trung bình là 1,28; Thấp nhất là ở sinh cảnh đất trống (0,46), rừng kín thường xanh (0,69 – 1,46), rừng cây gỗ thưa rải rác (1,15 – 1,53), trảng cỏ – cây bụi (1,35) và đồng ruộng – ven suối (1,37 – 1,94). Qua phân tích đa dạng về dạng sống được người dân sử dụng chủ yếu là cây thân thảo (46,51%), môi trường sống tập trung chủ yếu ở chân núi, bìa rừng, rừng (55,81%). Đây là nghiên cứu nhằm tạo cơ sở dữ liệu cho các giải pháp bảo tồn, phát triển và kế hoạch sử dụng bền vững nguồn tài nguyên đa dạng sinh học.

Xem tóm tắt | Tải về

Keo lai là loài cây trồng rừng chủ yếu trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Nghiên cứu đã dựa vào một số nhân tố có ảnh hưởng lớn đến năng suất rừng Keo lai trồng thuần loài, đều tuổi và được khai thác tại tuổi 6 trên địa bàn Thừa Thiên Huế để xây dựng mô hình dự báo năng suất. Nghiên cứu đã sử dụng phương pháp tương quan hồi quy đa biến để dự báo năng suất và được thử nghiệm 4 dạng mô hình tương quan trong đó biến định tính có thể dưới dạng mã hóa hoặc biến Dummy. Các dạng mô hình dự báo được xây dựng cho 2 phương thức trồng rừng và chung toàn khu vực nghiên cứu. Với 250 ô rừng dùng để xây dựng và 87 lô rừng được dùng để kiểm nghiệm mô hình, nghiên cứu đã kiểm nghiệm và xây dựng được 12 mô hình (4 mô hình dự báo chung, 4 cho quảng canh và 4 cho thâm canh). Kết quả cho thấy, mô hình có nhân tố độ dốc, độ cao được sử dụng như biến định lượng còn các nhân tố định tính khác sử dụng dưới dạng biến Dummy cho kết quả tốt nhất với hệ số tương quan hồi quy R lớn nhất là 0,92 và có sai số dự báo tương đối nhỏ nhất là 4,62%. Mô hình dự báo cụ thể là: Năng suất = 54,040 + 21,123 (T2) + 9,194 (Day5) – 14,230 (Day1) – 27,621 (DatE) – 0,322 (dodoc) – 0,022 (docao) – 2,884 (CG2) – 4,539 (Day2) + 3,518 (M3) – 8,989 (N3) – 6,649 (N4). Tuy nhiên, cần có các nghiên cứu phân tích sâu hơn cho các nhân tố ảnh hưởng khác và cho các rừng Keo lai lớn tuổi hơn.

Xem tóm tắt | Tải về

Mục tiêu của nghiên cứu là để đánh giá khả năng thích ứng, sinh trưởng và năng suất quả của cây Macadamia và biến dị về năng suất quả của các dòng vô tính với mục đích nhằm hỗ trợ phát triển bền vững loài cây này ở vùng Tây Bắc Việt Nam. Nghiên cứu được thực hiện tại bảy mô hình trồng Macadamia ở vùng Tây Bắc. Qua nghiên cứu, Macadamia được đánh giá có khả năng thích ứng tốt và sản lượng quả hợp lý tại các địa điểm khác nhau phân bố ở độ cao từ 300 – 700 mét so với mực nước biển. Tại huyện Mai Sơn, Sơn La, khảo nghiệm nghiên cứu các dòng vô tính được thực hiện đánh giá trên sáu dòng vô tính được lựa chọn, hai đối chứng cây con từ hạt và hỗn hợp cây hom các cây mẹ sai quả từ Ba Vì. Sản lượng quả hàng năm đã có sự khác biệt đáng kể trong hai năm 2011 – 2012. Dòng OC, 246 và 816 có sản lượng quả cao nhất trong số sáu dòng khảo nghiệm, đạt từ 2 đến 6kg mỗi cây. Sản lượng quả Macadamia trong năm 2011 cao hơn so với năm 2012. Dòng 246 và OC duy trì sản lượng quả cao và ổn định trong cả 2 năm. Dòng 842 đạt năng suất quả cao trong năm 2011 nhưng sản lượng lại giảm đáng kể trong năm 2012. Dòng 816 có năng suất quả ở mức trung bình và duy trì ổn định trong hai năm. Dựa vào những kết quả nghiên cứu, chúng tôi kiến nghị các dòng vô tính OC, 246 và 816 nên đưa vào trồng hỗn hợp để duy trì năng suất bền vững cũng như đảm bảo tối đa thụ phấn chéo. Khuyến nghị về điều kiện khí hậu thích hợp cho trồng Macadamia đã được trình bày, và các vấn đề quản lý các mô hình Macadamia đối với các điều kiện của vùng Tây Bắc cũng đã được thảo luận.

Xem tóm tắt | Tải về

Khảo nghiệm bổ sung kỹ thuật bón phân và mật độ trồng bạch đàn bằng các giống tiến bộ kỹ thuật PN10, PN46, PN47, PN3D, PN21, PN108 tại Yên Bái, Hòa Bình, Thanh Hóa, Đắk Nông, Lâm Đồng, Kiên Giang và các giống SM16, SM23, EF24, EF39, CU91, U6 tại Cà Mau. Các thí nghiệm bao gồm hai công thức phân bón: (1) 200g NPK (5 – 10 – 3) + 200g phân hữu cơ vi sinh Sông Gianh/cây, (2) 200g NPK (5 – 10 – 3) + 14g chế phẩm vi sinh MF1/cây và hai công thức mật độ trồng (1660 cây/ha và 1110 cây/ha). Sau ba năm, năng suất trung bình của các dòng bạch đàn ở các công thức bón MF1 vượt 18 – 41% so với bón phân hữu cơ vi sinh Sông Gianh tại Yên Bái, Hòa Bình và Thanh Hóa. Năng suất trung bình không có sai khác đáng kể giữa hai công thức phân bón tại Đắk Nông, Lâm Đồng, Cà Mau và Kiên Giang. Sinh trưởng đường kính và chiều cao của các dòng bạch đàn có sự sai khác rõ giữa hai công thức mật độ trồng tại Yên Bái, Hòa Bình và Thanh Hóa ở tuổi 2, nhưng ở giai đoạn tuổi 3, không có sai khác đáng kể giữa hai công thức mật độ tại tất cả các địa điểm thí nghiệm. Các dòng bạch đàn sinh trưởng tốt nhất ở công thức bón 200g NPK + 14g MF1/cây với mật độ trồng 1660 cây/ha tại Yên Bái, Hòa Bình và Thanh Hóa, năng suất tương ứng ở tuổi 3 đạt 38,6 m3/ha/năm, 36,2 m3/ha/năm và 23,6 m3/ha/năm.

Xem tóm tắt | Tải về

Rừng ngập mặn tự nhiên vùng ven biển xã Đông Long, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình có mức độ đa dạng về thành phần loài khá cao; hệ thực vật ngập mặn có 66 loài thuộc 33 họ, phân bố theo 7 nhóm quần xã. Quần xã rừng tự nhiên phát triển nhất với 8 loài thực vật bậc cao tại hai quần hợp là Trang (Kandelia obovata) – Ô rô (Acanthus ebrateatus) và Cỏ ngạn (Scirpus kimsonensis) – Cỏ cáy (Sporobolus virgicicus). Rừng tự nhiên cũng có mức độ quan hệ giữa các loài thực vật cao, cấu trúc rừng ổn định và các loài cây sinh trưởng tốt hơn so với các hệ sinh thái ngập mặn khác. Trong các đầm nuôi thủy sản thì hệ thực vật ngập mặn phát triển theo hướng diễn thế thoái hóa với 11 loài tại 2 quần hợp Trang – Sú (Aegiceras cornicudatum) và Ô rô – Sậy (Phragmites karka); hoặc chỉ gồm 1 kiểu quần hợp Trang – Bần (Sonneratia caseolaris) với 8 loài cây trong rừng trồng hỗn giao Trang và Bần hay quần hợp Trang với 3 loài cây trong rừng trồng thuần loài Trang trên các bãi bồi.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu sự đa dạng loài và giá trị kinh tế của thực vật ngập mặn (TVNM) ở Rú Chá. Kết quả nghiên cứu đã xác định được 27 loài TVNM thuộc 26 chi, 22 họ của 2 ngành Dương xỉ (Polypodiophyta) và ngành Ngọc lan (Magnoliophyta). Trong đó, có 10 loài cây ngập mặn chính thức và 17 loài cây ngập mặn tham gia. Đồng thời, so với danh lục thành phần loài của các tài liệu trước đây, nghiên cứu lần này đã bổ sung thêm 8 loài mới ở Rú Chá. TVNM ở Rú Chá có rất nhiều giá trị sử dụng như cây cho gỗ, củi đốt, làm thuốc, thực phẩm… Trong đó, nhóm cây làm thuốc có 18 loài; nhóm cây cho gỗ có 12 loài; nhóm cây làm cảnh có 5 loài; nhóm cây làm thực phẩm có 6 loài; nhóm cây cho sợi có 5 loài, nhóm cây cho tanin có 3 loài và nhóm cây cho công dụng khác có 3 loài. Giá trị kinh tế mà rừng ngập mặn Rú Chá mang lại ước tính khoảng 1,27 tỷ đồng/năm, trong đó có 84,2% giá trị sử dụng trực tiếp, 6,2% giá trị sử dụng gián tiếp và 9,6% giá trị phi sử dụng.

Xem tóm tắt | Tải về

Rừng tự nhiên thuộc 2 xã Mù Cả và Tà Tổng, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu là khu vực có hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài thực vật quý hiếm. Kết quả điều tra đã xác định được danh lục thực vật với 541 loài, 390 chi, 135 họ của 4 ngành thực vật bậc cao có mạch. Phân tích được tính đa dạng của hệ thực vật với 4 mức độ ngành, họ, chi và loài. Hệ thực vật ở Mường Tè so với một số khu bảo tồn và Vườn quốc gia khác tại miền Bắc Việt Nam khá đa dạng về thành phần loài, số lượng họ và chi. Đã xác định được 10 họ có mức độ đa dạng nhất và họ Thầu dầu (Euphorbiaceae) là họ có số loài nhiều nhất 31 loài. Trên cơ sở đó, đã xác định được 56 loài thực vật quý hiếm theo Sách Đỏ Việt Nam 2007, 5 loài theo tiêu chuẩn IUCN 2007, 7 loài theo Nghị định số 32/QĐ-CP, 22 loài đặc hữu và 6 loài đặc trưng cho Tây Bắc.

Xem tóm tắt | Tải về

Một loài Súm mới được đặt tên Adinandra hongiaoensis H.T. Son & L.V. Dung (họ Chè, Theaceae) phát hiện ở Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam đã được mô tả và minh họa trong bài báo này. Về mặt hình thái học, loài này khá giống với loài A. poilanei nhưng khác lá 35 – 45  8 – 12cm, dạng da là cơ bản, cuống ngắn, cánh hoa nhiều lông ở mặt phía ngoài.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo trình bày đặc điểm cấu trúc rừng trên cơ sở phân tích số liệu của 6 ô tiêu chuẩn định vị tại Khu bảo tồn thiên nhiên Hang Kia – Pà Cò. Đối tượng nghiên cứu là rừng tự nhiên lá rộng thường xanh, trạng thái IIIA3 và IIIB. Rừng đang trong giai đoạn có sự biến đổi mạnh về cấu trúc. Có sự thay đổi về cấu trúc tổ thành nhưng không đáng kể. Tỉ lệ tái sinh bổ sung và tỉ lệ chết đều ở mức cao, tái sinh bổ sung: 18%, tỉ lệ chết từ 0 – 12% tuỳ thuộc vào cỡ đường kính. Số cây chết tập trung chủ yếu ở lớp cây có đường kính nhỏ, mới tham gia tầng tán. Có thể dùng các hàm toán học để mô phỏng quá trình chết, tái sinh bổ sung, chuyển cấp của cây rừng. Trên cơ sở đó có thể dự đoán cấu trúc của rừng trong tương lai.

Xem tóm tắt | Tải về

Hiện nay, chu kỳ kinh doanh (tuổi khai thác) rừng trồng Keo lai thường được chọn là 5 hoặc 6 năm theo kinh nghiệm mà chưa dựa trên cơ sở đánh giá năng suất gỗ và phân tích tài chính, do vậy lợi nhuận thu được trên đơn vị diện tích rừng trồng thường thấp. Nghiên cứu này xác định năng suất, tỷ lệ các loại gỗ, phân tích một số chỉ tiêu tài chính và phân tích độ nhạy của rừng trồng Keo lai của Công ty Lâm nghiệp Lương Sơn ở 5 chu kỳ kinh doanh khác nhau (5,6,7,8 và 9 năm) làm cơ sở lựa chọn chu kỳ kinh doanh tối ưu về mặt kinh tế. Kết quả cho thấy chu kỳ kinh doanh có ảnh hưởng quyết định đến trữ lượng, năng suất, tỷ lệ các loại gỗ, và hiệu quả tài chính. Trữ lượng tăng dần từ tuổi 5 đến tuổi 9, và tuổi thành thục sản lượng vào 7,5 năm. Năng suất gỗ, tỷ lệ các loại gỗ có giá bán cao cũng tăng dần theo chu kỳ kinh doanh. Khi kéo dài chu kỳ kinh doanh, mức gia tăng và doanh thu nhanh và lớn hơn nhiều so với mức gia tăng về chi phí do sự gia tăng năng suất gỗ và tỷ lệ các loại gỗ có giá bán cao ở các chu kỳ kinh doanh dài. Ở các mức lãi suất vay thấp (8,5% và 10,0%/năm), các chỉ tiêu NPV và NPV/ha/năm đều có sự gia tăng rõ rệt theo chiều tăng của chu kỳ doanh; trong đó có sự gia tăng nhanh chóng về các chỉ tiêu này khi tăng chu kỳ kinh doanh lên 7 năm, sau đó tăng dần ở các chu kỳ dài hơn (8 và 9 năm). Ở các mức lãi suất cao hơn (12,0 đến 14,0%/năm), chu kỳ kinh doanh tối ưu về mặt tài chính là 7 năm. Để đảm bảo hiệu quả kinh doanh, chu kỳ kinh doanh Keo lai đề xuất là từ 7 năm, thay vì 5 hay 6 năm như hiện nay.

Xem tóm tắt | Tải về

Đất là đối tượng chính của xói mòn do mưa, lượng xói mòn nhiều hay ít lại phụ thuộc vào chính cấu trúc của đất và tình trạng bề mặt của chúng. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng: Đất có tình trạng bề mặt không bằng phẳng thì lượng xói mòn giảm và ngược lại, đất có tình trạng bề mặt bằng phẳng thì xói mòn tăng. Hơn nữa, bề mặt đất có lớp cỏ mọc sát thì lượng xói mòn giảm đáng kể. Mặt khác, các nhân tố cấu trúc của đất cũng ảnh hưởng lớn đến khả năng gây xói mòn. Các loại đất khác nhau có tính xói mòn khác nhau. Đề tài đã thử nghiệm biến kết hợp giữa tình trạng bề mặt đất (tỷ lệ đá mặt, đá lộ đầu – Đ, %) với độ xốp của đất (X, %) để phân tích và xây dựng phương trình dự báo xói mòn. Kết quả đạt được chứng minh việc thử nghiệm này là khả thi.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu được thực hiện tại xã Yên Bài, huyện Ba Vì, Hà Nội nhằm đánh giá tiềm năng đất đai phát triển cây Sa nhân tím trên đất vườn đồi. Kết quả nghiên cứu cho thấy dung trọng đất dao động từ 1,127 – 1,284g/cm3, do vậy đất đai tại khu vực nghiên cứu khá chặt; độ ẩm đất thấp dao động 23,11 – 27,65%. Đất có thành phần cơ giới từ thịt nhẹ đến thịt trung bình (hàm lượng hạt sét dao động từ 24,08 – 27,06%). Đất chua mạnh, pHKCl dao động 4,0 – 4,06. Đất đai còn tốt, thể hiện ở: hàm lượng N tổng số trung bình dao động 0,12 – 0,19% là thuộc mức trung bình đến khá; hàm lượng P2O5 tổng số trung bình dao động 0,15 – 0,2%, là ở mức giàu; hàm lượng K2O tổng số dao động 0,63 – 0,71%, là ở mức giàu; hàm lượng N dễ tiêu trung bình dao động 1,759 – 2,752mg/100g, ở mức rất nghèo đến nghèo; hàm lượng P2O5 dễ tiêu trung bình dao động 8,727 – 11,567mg/100g, là ở mức rất giàu; hàm lượng K2O dễ tiêu dao động 82,3 – 170,12mg/100g, là ở mức rất giàu. Nhìn chung đất đai còn tốt rất phù hợp với sự phát triển của cây Sa nhân tím. Tuy nhiên, khi trồng Sa nhân tím cần chú ý làm đất toàn diện kết hợp bón phân hữu cơ để tăng độ tơi xốp, tưới nước hoặc lựa chọn mùa vụ cho thích hợp để tăng độ ẩm đất, bón vôi để giảm độ chua của đất và bón lượng phân N hợp lý để tăng hàm lượng N dễ tiêu trong đất.

Xem tóm tắt | Tải về

Trong nhiên cứu này, các cá thể tắc kè nuôi thí nghiệm được theo dõi trong 2 năm: 2011 và 2012. Kết quả nghiên cứu cho thấy dấu hiệu rõ nhất để phân biệt giới tính của tắc kè là hai hàng lỗ chạy dọc 2 đùi tạo thành hình V và hai chấm dưới huyệt. Ở tắc kè đực, các dấu hiệu này thường nổi rõ và đậm hơn so với ở tắc kè cái. Từ kết quả theo dõi tiếng kêu, giải phẫu và quá trình đẻ trứng đã xác định mùa sinh sản của tắc kè bắt đầu từ cuối tháng 3 khi nhiệt độ môi trường ấm lên. Tắc kè sinh sản mạnh nhất vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 8 và kết thúc vào tháng 10 khi nhiệt độ môi trường xuống thấp. Mỗi tắc kè cái thường đẻ 2 quả trứng/lứa, đôi khi đẻ 1 hoặc 3 quả. Thời gian cần thiết để trứng nở trong mùa hè và mùa thu khoảng 90 – 100 ngày. Trứng tắc kè không cần ấp, chỉ cần bảo quản trong điều kiện khô ráo, tránh các tác động cơ giới là có thể nở con. Các biện pháp chăm sóc tắc kè sinh sản chủ yếu là cung cấp đầy đủ thức ăn, bố trí nhiều ống tre, hộp gỗ, thanh gỗ, bìa các – tông trong chuồng nuôi và theo dõi tắc kè thường xuyên trong giai đoạn sinh sản.

Xem tóm tắt | Tải về