Số 4/2012

EcHB1 là gen mã hóa protein liên quan đến cơ chế làm tăng chiều dài sợi gỗ. Trong bài báo này chúng tôi đã tiến hành tạo dòng và xác định trình tự gen EcHB1 từ bạch đàn Eucalyptus grandis. Kết quả cho thấy gen được phân lập và có kích thước 759bp mã hóa cho 252 amino acid. Khi so sánh với trình tự gen trên ngân hàng gen cho thấy có một nucleotide sai khác ở vị trí 112(A và G) của đoạn gen. Tuy nhiên, sự sai khác này không ảnh hưởng đến sự sai khác trong trình tự amino acid của đoạn gen mã hóa. Plasmids mang gen EcHB1được sử dụng làm nguyên liệu cho các nghiên cứu tiếp theo về chuyển gen vào loài bạch đàn tại Việt Nam.

Xem tóm tắt | Tải về

Kết quả nghiên cứu khả năng nảy mầm của hạt giống Thông ôcarpa thu hái từ rừng trồng tại Lang Hanh (Lâm Đồng) cho thấy: thời điểm thu quả cho sản lượng cao nhất từ tháng 1 – 2; chiều dài hạt dao động từ 0,40 – 0,75cm, kích thước hạt từ 0,40 – 0,50cm chiếm 32% và từ 0,50 – 0,75cm chiếm 68%; chiều rộng hạt biến động từ 0,20 – 0,35cm; số lượng hạt trung bình/quả đạt 49,3 hạt và số hạt chắc là 8,3 hạt; số lượng hạt kiểm nghiệm là 88.800 hạt/kg và số hạt sạch là 82.700 hạt/kg. Hạt giống xử lý tốt nhất trong nước ấm 40°C (2 sôi 3 lạnh) trong 24 giờ và ủ trong túi vải ở nhiệt độ 33°C trong tủ ấm, tỷ lệ nảy mầm cao nhất đạt 90,34% và giá trị nảy mầm là 61,43%. Tốc độ nảy mầm tăng dần theo thời gian đạt cao nhất là 8,82 vào ngày thứ 9 và giảm dần đến ngày thứ 23.

Xem tóm tắt | Tải về

Ba nhóm tuổi của quần thể Lan lưỡi ngựa lá thuôn được thu thập ở vùng núi Lang Bian, Lâm Đồng, Việt Nam để phân tích đa dạng di truyền. Trong nghiên cứu này, chỉ thị RAPD được sử dụng để khảo sát biến động di truyền ở 30 cá thể từ quần thể đó. Có 28 band được ghi nhận từ 11 mồi nhận diện đặc trưng. Tỷ lệ đa hình ở mức độ loài là thấp (Pt = 76,92%); tỷ lệ đa hình giữa các nhóm trong quần thể cũng được ghi nhận là thấp, dao động từ 59,23% đến 64,61%, trong đó nhóm tuổi 1 có tỷ lệ đa hình là cao nhất. Tính dị hợp tử ở mức độ loài là thấp (HEt = 0,269), tuy nhiên ở mức độ quần thể có sự khác nhau giữa các nhóm tuổi, trong đó nhóm 1 là cao nhất (HE1 = 0,296 đối với nhóm tuổi 1; HE2 = 0,190 đối với nhóm tuổi 2; HE3 = 0,1893 đối với nhóm tuổi 3). Mức độ biệt hóa gene giữa các quần thể là thấp (GST = 0,2125). Khoảng cách di truyền giữa nhóm tuổi 1 và nhóm tuổi 2 là: D12 = 0,49; giữa quần thể 1 và quần thể 3 là: D13 = 0,51 và giữa quần thể 2 và nhóm tuổi 3 là: D23 = 0,48. Kết quả về phân tích lập nhóm theo phương pháp UPGMA hình thành 4 nhóm tuổi khác nhau (gồm nhóm 1, 2, 3 và kết hợp giữa các nhóm tuổi khác nhau).

Xem tóm tắt | Tải về

Hoàng đằng (Fibraurea tinctoria Lour) là loài dây leo thân gỗ, có giá trị cả về kinh tế và khoa học, được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền để chữa các chứng viêm tấy, sốt da vàng, bệnh về đường tiêu hóa… Trong tự nhiên, loài cây này trước đây rất phong phú nhưng do khai thác không bền vững nên hiện nay có nguy cơ bị tuyệt chủng. Vì vậy, việc nghiên cứu nhân giống nhằm bảo tồn và phát triển loài Hoàng đằng là cần thiết, có ý nghĩa cả về khoa học và thực tiễn.
Kết quả nghiên cứu cho thấy nhân giống vô tính bằng phương pháp giâm hom sử dụng hai chất điều hoà sinh trưởng là IBA và IAA với nồng độ 1.500ppm đã cho tỷ lệ ra rễ, số rễ một hom và chiều dài rễ đạt cao nhất, với tỷ lệ ra rễ của hai loại thuốc đạt các giá trị tương ứng là 57,8% và 58,9%, số rễ mỗi hom đạt 6,3 và 6,1 rễ, chiều dài rễ đạt 3,6cm và 3,8cm. Thấp nhất là công thức đối chứng (không sử dụng chất điều hoà sinh trưởng) với tỷ lệ ra rễ đạt 33,3%, số rễ trung bình mỗi hom đạt 4,2 rễ và chiều dài rễ đạt 3,1cm. Cây hom ở công thức sử dụng IBA và IAA nồng độ 1.500ppm sau 12 tháng có tỷ lệ sống đạt 87,5%, đường kính gốc (D00) ≥0,5cm và chiều cao cây (H) ≥35cm có thể xuất vườn đi trồng.
Nhân giống hữu tính với 3 phương pháp xử lý hạt khác nhau cho tỷ lệ nảy mầm của hạt đạt cao nhất ở 2 phương pháp xử lý là ngâm hạt trong nước ấm 400C trong 10 giờ và gieo hạt ngay trên cát ẩm và đều đạt 82,2%, ngâm hạt trong nước lã 10 giờ cho tỷ lệ nảy mầm thấp nhất, chỉ đạt 78,9%.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu nhân giống cây Bương mốc bằng chiết cành và giâm hom cành cho thấy chiết cành chét là phương thức nhân giống thích hợp nhất, tuổi cây lấy cành chiết và nồng độ IBA có ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng ra rễ của loài cây này. Chiết cành chét lấy từ cây 1 năm tuổi bằng xử lý IBA 1500 ppm sau 7 ngày có tỷ lệ ra rễ 96,67%, sau 14 ngày có tỷ lệ ra rễ 100% và có chất lượng rễ tốt nhất. Chiết cành chét lấy từ cây 2-3 năm tuổi bằng IBA 2.000 ppm sau 21 ngày có tỷ lệ ra 75,56%, sau 28 ngày có tỷ lệ ra rễ 80%. Trong khi công thức giâm hom cành lấy từ cây 1 năm tuổi và cây 2-3 năm tuổi tốt nhất là xử lý IBA 2.000 ppm sau 50 ngày có tỷ lệ ra rễ tương ứng là 70% và 42,2%.

Xem tóm tắt | Tải về

Tống quá sủ (Alnus nepalensia) là cây mọc khá nhanh, lấy gỗ xẻ, làm bột giấy, làm nguyên liệu để nuôi trồng Mộc nhĩ, trồng làm băng xanh cản lửa, làm cây che bóng cho cây lâm sản ngoài gỗ như Thảo quả,..
Thí nghiệm nhân giống hom Tống quá sủ được thực hiện năm 2008-2010 tại Ba Vì – Hà Nội. Kết quả cho thấy nhân giống hom Tống quá sủ trên giá thể cát vàng thích hợp vào vụ Hè và Thu. Sử dụng cành bánh tẻ, lấy hom ngọn và sát ngọn để nhân giống hom Tống quá sủ là phù hợp. Xử lý hom bằng chất điều hòa sinh trưởng NAA với nồng độ 1,0-1,5% cho tỷ lệ hom ra rễ cao hơn cả. Phun tưới hom với thời gian 10 giây / lần theo thời gian giãn cách 1-2 giờ / lần tùy tình hình thời tiết. Tỷ lệ hom Tống quá sủ ở công thức thí nghiệm ra rễ đạt cao là 56,7-60%.

Xem tóm tắt | Tải về

Sao đen (Hopea odorata Roxb.) và Dầu rái (Dipterocarpus alatus Roxb.) là 2 loài cây họ Dầu (Dipterocarpaceae) được gây trồng phổ biến ở nước ta. Việc cung cấp vật liệu trồng rừng chất lượng cao là một trong những khâu hết sức quan trọng quyết định khả năng sinh trưởng và phát triển cũng như hiệu quả kinh tế của rừng trồng. Thành phần ruột bầu là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng có ý nghĩa đến tăng trưởng của cây con trong giai đoạn vườn ươm. Trong thí nghiệm thành phần ruột bầu, nghiệm thức 1 (đất mặt), 2 (88% đất mặt + 10% phân chuồng + 2% super lân) và 3 (73% đất mặt + 15% chất nhiễm mùn + 10% phân chuồng + 2% super lân) cho cây con Dầu rái sinh trưởng tốt, đạt chiều cao hơn 77cm và đường kính hơn 6mm; cây con Sao đen sinh trưởng tốt ở nghiệm thức 2 và 3, đạt chiều cao hơn 86cm và đường kính hơn 4,6mm khi cây 12 tháng tuổi. Chất lượng đất mặt là một trong yếu tố quan trọng cần chú ý trong sản xuất cây giống Dầu rái và Sao đen.

Xem tóm tắt | Tải về

Trồng thử nghiệm 10 lô hạt giống bạch đàn, gồm 4 lô hạt Bạch đàn nâu (E. urophylla); 5 lô hạt Bạch đàn lai ba giữa E. urophylla x E. pelita x E. grandis, E. urophylla x E. pelita x E. urophylla; và 1 lô hạt Bạch đàn E. pellita tại Chiềng Đen – Thành phố Sơn La ở độ cao 790m so với mực nước biển.
Kết quả sau khi trồng 39 tháng cho thấy: trong số 10 lô hạt giống bạch đàn được trồng thử nghiệm thì cây trồng của 3 lô hạt đạt chỉ tiêu tăng trưởng trữ lượng rất triển vọng (trên 20 m3/ha/năm), chất lượng thân cây ở mức tốt hoặc khá là Uro Ba Vì, 24xPG, 69xPG; 2 lô hạt đạt tăng trưởng trữ lượng triển vọng (15-20 m3/ha/năm), chất lượng thân cây ở mức tốt hoặc khá là 24xPM và 24xPUX; 5 lô hạt còn lại đạt tăng trưởng trữ lượng trung bình (9,1-11,6 m3/ha/năm), chất lượng thân cây ở mức khá hoặc kém hơn.

Xem tóm tắt | Tải về

Lâm sản ngoài gỗ không những góp phần quan trọng về kinh tế xã hội mà còn có giá trị to lớn đối với sự giàu có của hệ sinh thái và sự đa dạng sinh học của rừng. Mục tiêu của nghiên cứu này là điều tra thực trạng về thành phần loài và đề xuất giải pháp phát triển LSNG tại 2 xã Hồ Sơn và Đại Đình. Nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp kế thừa tài liệu, phỏng vấn trực tiếp người dân địa phương và phương pháp đánh giá nhanh có sự tham gia PRA (Participatory Rapid Appraisal). Kết quả nghiên cứu cho thấy số loài cây cho LSNG được gây trồng là đa dạng và phong phú với 43 loài và được phân thành 5 nhóm theo công dụng là: nhóm cung cấp dược liệu, nhóm thực phẩm, làm cảnh, nhóm các sản phẩm cho sợi và nhóm cây đa tác dụng. Hoạt động khai thác LSNG bao gồm từ gây trồng và lấy ngoài tự nhiên diễn ra mạnh mẽ tùy theo công dụng của từng loài: Nhóm cây dược liệu có khoảng 10-15 loài cây được khai thác, nhóm cây lương thực, thực phẩm có 20 loài cây, nhóm cây cảnh có 17 loài cây, nhóm LSNG cho sợi được khai thác chủ yếu có khoảng 5-6 loài. Thị trường tiêu thụ diễn ra theo các kênh tiêu thụ khác nhau tập trung ở 3 nhóm chính là nhóm cây dược liệu, nhóm cây thực phẩm và nhóm cây cảnh. Các giải pháp về quy hoạch, kỹ thuật, quản lý và giải pháp về thị trường đã được đề xuất trong nghiên cứu để bảo tồn và phát triển các loài cây LSNG tại khu vực nghiên cứu.

Xem tóm tắt | Tải về

Thông 2 lá dẹt (Pinus krempfii H.Lec ) là loài thông đặc hữu của Việt Nam và có phân bố tự nhiên tập trung ở Cao nguyên Langbian. Trong vùng phân bố, Thông 2 lá dẹt thường hiện diện trong kiểu rừng hỗn giao cây lá rộng và lá kim, với các đặc điểm chính: mật độ bình quân lâm phần 853cây/ha; chiều cao trung bình Hvn = 17,2m và đường kính ngang ngực bình quân D1.3 = 23,6cm. Các lâm phần Thông 2 lá dẹt rất đa dạng về thành phần loài với khoảng 100 loài, 62 chi thuộc 35 họ thực vật thân gỗ. Số liệu quan sát từ 45 ÔTC tạm thời 2.500m2 cho thấy số lượng cá thể Thông 2 lá dẹt trong lâm phần thường thấp Ntb = 21cây/ha, đa phần ở trạng thái thành thục và quá thành thục với đặc trưng đường kính trung bình và chiều cao vút ngọn trung bình lớn, tương ứng là D1.3tb = 62,7cm và Hvntb = 24,5m. Thông 2 lá dẹt là 1 trong 10 loài ưu thế trong sinh thái quần thể với IV% = 5,2%. Thông 2 lá dẹt có quan hệ tương hỗ với Thông 5 lá (Pinus dalatensis de Ferre), quan hệ bài xích với Dẻ xanh (Lithocarpus pseudosundaicus (Hick. & Cam.) A. Cam.) và có quan hệ ngẫu nhiên với các loài Cáp mộc Bidoup (Craibiodendron heryi W.W.Smith var bidoupensis Smith&Phamh), Trâm đỏ (Syzygium zeylanicum (L.) DC), Trâm trắng (Syzygium wightianum Wall. ex Wight et Arn), Cáp mộc Việt Nam (Craibiodendron vietnamense Judd), Kha thụ nhím (Castanopsis echidnocarpa Miq), Côm cuống dài (Elaeocarpus lanceifolius Roxb.) và Pơ mu (Fokienia hodginsii (Dunn) A.Henry & H.H.Thomas).

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu được thực hiện tại những lâm phần có loài Dẻ yên thế phân bố tự nhiên ở 4 huyện Lục Nam, Lục Ngạn, Lạng Giang và Sơn Động. Kết quả cho thấy Dẻ yên thế là loài cây chiếm ưu thế về mật độ ở tầng cây cao trong hầu hết ÔTC tại những địa điểm nghiên cứu (11/19 ÔTC = 57,9%). Chỉ số IV dao động từ 20,7 đến 97,7%; mật độ lâm phần dao động từ 380 cây/ha đến 688 cây/ha, trong đó mật độ Dẻ yên thế dao động từ 92 cây/ha đến 540 cây/ha. Số loài có mặt trong các ô tiêu chuẩn (ÔTC) biến động từ 3 đến 41 loài, nhưng nhiều nhất cũng chỉ có 6 loài tham gia vào tổ thành trong các lâm phần. Hàm phân bố Weibull phù hợp để mô phỏng qui luật phân bố số cây theo cấp chiều cao và cấp đường kính. Quan hệ giữa Hvn và D1.3 của lâm phần khá chặt (R ≥ 0,53) theo 2 dạng phương trình chủ yếu là hàm bậc 2 và bậc 3.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo trình bày các kết quả nghiên cứu về phản ứng của Du sam (Keteleeria evelyniana Masters) đối với các yếu tố khí hậu tại huyện Đức Trọng, Lâm Đồng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các điều kiện khí hậu của những tháng có ảnh hưởng rõ ràng đến tăng trưởng vòng năm của cây Du sam. Để giải quyết vấn đề nghiên cứu, tác giả đã sử dụng phương pháp phân tích biến động chỉ số vòng năm với những biến động của những yếu tố khí hậu. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng chuỗi bề rộng vòng năm và chỉ số bề rộng vòng năm của Du sam không những có hiện tượng tự tương quan và tính nhạy cảm rất cao mà còn thay đổi theo chu kỳ từ 21 đến 60 năm. Phản ứng tăng trưởng vòng năm của Du sam phụ thuộc chặt với nhiệt độ không khí tháng 12, lượng mưa tháng 3, độ ẩm không khí trung bình tháng 8 và tháng 9, số giờ nắng của tháng 1 và hệ số thủy nhiệt tháng 3, 8, 9 và 11. Tăng trưởng bề rộng vòng năm của Du sam có thể được dự đoán dựa theo nhiệt độ không khí trung bình tháng 12, lượng mưa tháng 3 và độ ẩm không khí trung bình tháng 8. Từ các kết quả nghiên cứu này đã đề xuất bảng biên độ điều kiện khí hậu thuận lợi và bất lợi đối với sinh trưởng của Du sam tại Đức Trọng, Lâm Đồng.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu về phản ứng của Bạch tùng (Darcrycarpus imbricatus) đối với những yếu tố khí hậu ở khu vực Núi Ông, tỉnh Bình Thuận. Mục tiêu nghiên cứu là xác định những yếu tố khí hậu của những tháng có ảnh hưởng rõ rệt đến tăng trưởng bề rộng vòng năm của Bạch tùng. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, tác giả đã sử dụng phương pháp khí hậu – thực vật. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chuỗi bề rộng vòng năm và chuỗi chỉ số bề rộng vòng năm của Bạch tùng không chỉ có hiện tượng tự tương quan và tính nhạy cảm rất cao, mà còn thay đổi theo chu kỳ từ 11 đến 21 năm. Tăng trưởng bề rộng vòng năm của Bạch tùng phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ không khí trung bình tháng 1, 1-4, 5-10 và 11-3, lượng mưa tháng 4 và 1-4, độ ẩm không khí trung bình tháng 1 và 10, số giờ nắng tháng 1 và 9.

Xem tóm tắt | Tải về

Sau 3-4 năm trồng, các thí nghiệm trồng rừng ngập mặn (RNM) trên một số dạng lập địa tại Thái Bình và Thanh Hóa, cây trồng sinh trưởng tốt nhất là các công thức CT1-3; CT2-2; CT3-2. Hiệu quả chắn sóng của các công thức thí nghiệm đã thể hiện rõ rệt, các công thức cho sinh trưởng tốt nhất cũng cho hiệu quả cản sóng tốt nhất, trên thí nghiệm ngập triều sâu (Thái Bình), công thức có hệ số cản sóng tốt nhất là CT1-3 với 83,69%, thấp nhất tại CT1-2 với 76,18%. Tại thí nghiệm trồng trên đất cát dính sóng to gió lớn địa hình trống trải (Thanh Hóa) thì khi trồng Bần chua thuần loài, mật độ 3200 cây/ha có tác dụng cản sóng tốt hơn so với trồng hỗn giao với Đước (87,51% so với 84,49%). Công thức có hệ số cản sóng tốt nhất tại thí nghiệm trồng trên đất cát dính (Thái Bình) là CT2-2 với 89,60% và thấp nhất là CT2-1 (85,63%). Khi không có RNM thì chiều cao sóng chỉ giảm được 28,3%. Các chỉ tiêu sinh trưởng về Hvn, Doo và Dt có quan hệ thuận chiều với khả năng chắn sóng, cây càng cao, đường kính gốc và đường kính tán càng lớn thì khả năng làm giảm biên độ sóng càng cao. Trong đó, sinh trưởng đường kính tán có khả năng làm giảm biên độ sóng lớn nhất, tiếp đến là chiều cao vút ngọn và thấp nhất sinh trưởng đường kính gốc.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu “Phân tích chi phí cơ hội (CPCH) khuyến khích chuyển đổi sử dụng đất (SDĐ) giàu các bon tiềm năng tại Bắc Kạn” được thực hiện trên địa bàn các huyện có đa dạng các loại hình sử dụng đất, gồm huyện Ba Bể, huyện Pắc Nặm và huyện Na Rì. Nghiên cứu đã sử dụng những chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh tế như NPV, BCR, IRR với mức chiết khẩu r= 12%/năm và ước tính trữ lượng các bon để đánh giá hiệu quả kinh tế và CPCH cho 3 nhóm SDĐ chủ yếu: (1) Rừng trồng sản xuất (RTSX); (2) Canh tác trên đất dốc; và (3) Khoanh nuôi phục hồi rừng tự nhiên (RTN) nghèo kiệt. So sánh mức độ giảm phát thải và tích lũy các bon của các loại hình SDĐ với canh tác Ngô độc canh trên đất dốc.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, để khuyến khích người dân chuyển đổi từ mô hình trồng Ngô độc canh sang mô hình Nông Lâm kết hợp (NLKH) Mỡ + Ngô thì CPCH cho 01 tấn các bon tích lũy là 986.453 đồng/tấn C; chuyển đổi từ Ngô sang Keo + Ngô là 409.071 đồng/tấn C; chuyển đổi từ Ngô sang Xoan + Ngô là 824.327 đồng/tấn C.

Xem tóm tắt | Tải về

Gỗ Bồ đề và Keo lai được xử lý bằng một số công thức hóa chất trên cơ sở boric axit và natri silicat để đánh giá khả năng chống cháy. Chỉ số chính để xem xét khả năng chống cháy là phần trăm khối lượng mẫu gỗ mất mát do cháy. Gỗ được xử lý bằng dung dịch boric axit đơn giản hoặc dung dịch sol của silicat đều nâng cao khả năng chống cháy rõ rệt so với mẫu đối chứng. Với các công thức dung dịch boric axit có bổ sung các glycol, hiệu quả chống cháy giảm đi rất nhiều. Sự kết hợp boric axit và natri silicat bước đầu cho thấy khả năng chống cháy cho gỗ tẩm rất cao, đồng thời cũng cho thấy những ưu điểm nổi trội hơn khi sử dụng đơn thuần từng hóa chất, hay lắng đọng silica.

Xem tóm tắt | Tải về