Số 2/2021

TÓM TẮT
Sa nhân tím thuộc chi Sa nhân, họ Gừng, là loại dược liệu quý, có công dụng làm thuốc chữa bệnh, sử dụng trong công nghệ mỹ phẩm và dùng làm gia vị. Nghiên cứu được thực hiện tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Kết quả nghiên cứu cho thấy đặc điểm hình thái của Sa nhân tím trồng ở huyện Ba Vì cơ bản cũng giống đặc điểm hình thái Sa nhân tím trồng ở các khu vực khác về thân, lá, hoa và quả. Kích thước quả: dài 8,0-15,0mm, chiều rộng 5,0-12,0mm. Kích thước hạt: dài 1,2-1,5mm; chiều rộng 1,0-1,2mm. Một số đặc điểm sinh lý hạt giống như sau: khối lượng 1.000 hạt là 14,7g; độ thuần của hạt giống: 80,7%; tỷ lệ nảy mầm: 90,5%; thế nảy mầm: 70,0%; hàm lượng nước trong hạt: 27,4%; thời gian hạt bắt đầu nảy mầm: 23 ngày sau khi gieo; Thời gian hạt kết thúc nảy mầm: 45 ngày sau khi gieo. Thành phần ruột bầu tốt nhất cho sản xuất cây con Sa nhân tím gieo ươm từ hạt là: 94% đất + 5% phân chuồng hoai + 1% NPK.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá và so sánh đa dạng loài cây gỗ phục hồi sau canh tác nương rẫy tại huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Tổng số 50 ô tiêu chuẩn (OTC) tạm thời được thiết lập (mỗi ô có diện tích 400 m2 (20  20 m)) và thu thập số liệu cho toàn bộ cây có chiều cao vút ngọn từ 2 m trở lên và đường kính ngang ngực từ 6 cm trở lên. Kết quả cho thấy, với bộ phận cây rừng có HVN ≥ 2 m, các giá trị chỉ số đa dạng loài (gồm số loài, chỉ số Shannon-Wiener, chỉ số Simpson) cao nhất là ở giai đoạn phục hồi rừng sau 15 năm (với giá trị của các chỉ số này lần lượt là 24; 2,810; 0,866) và thấp nhất là ở giai đoạn phục hồi rừng sau 5 năm (12; 2,162; 0,847); theo hồ sơ đa dạng thì đa dạng nội tại của giai đoạn phục hồi sau 15 năm cao hơn so với hai giai đoạn phục hồi sau 10 năm và 5 năm. Với bộ phận cây rừng có D1,3 ≥ 6 cm, các giá trị về chỉ số đa dạng loài ở giai đoạn phục hồi rừng sau 10 năm lần lượt là 16; 2,184; 0,841, ở giai đoạn phục hồi rừng sau 15 năm đã tăng lên lần lượt là 21; 2,759; 0,879; theo hồ sơ đa dạng thì đa dạng nội tại của giai đoạn phục hồi sau 15 năm cũng lớn hơn so với giai đoạn phục hồi sau 10 năm. Nhìn chung, có sự khác biệt về mức độ đa dạng loài cây của những loài có chiều cao Hvn ≥ 2 m và của bộ phận cây rừng có đường kính D1,3 ≥ 6 cm theo thời gian phục hồi, thời gian phục hồi càng lâu thì mức độ đa dạng loài càng cao, Tuy nhiên, mức độ đa dạng loài cây của các giai đoạn phục hồi vẫn nhỏ hơn so với rừng tự nhiên (đối chứng).

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu đặc điểm tái sinh các loài cây gỗ của 5 kiểu rừng với 18 quần xã thực vật rừng (QXTV) đặc trưng trên núi đá vôi tại Vườn Quốc gia (VQG) Cát Bà. Ở khu vực vùng lõi, mật độ cây tái sinh các kiểu rừng dao động từ 6.833 – 15.000 cây/ha, trong đó mật độ cây tái sinh chiều cao >100 cm từ 1.833 – 3.500 cây/ha. Tổ thành loài dao động từ 7 – 17 loài trên các quần xã, trong đó có từ 5 – 9 loài tham gia vào công thức tổ thành. Ở khu vực vùng đệm, mật độ cây tái sinh tại các kiểu rừng dao động từ 5.500 – 8.333 cây/ha, trong đó mật độ cây tái sinh có chiều cao >100 cm dao động từ 1.500 – 2.500 cây/ha. Tổ thành loài dao động từ 7 – 12 loài và có từ 5 – 8 loài tham gia vào công thức tổ thành. Tỷ lệ cây tái sinh triển vọng dao động từ 9 – 23%. Về đa dạng sinh học, phát hiện được 75 loài cây gỗ. Chỉ số SI giữa thảm thực vật rừng thứ sinh bị tác động I.Đk1 và I.Np1 – 1 cao nhất (0,52) so với chỉ số SI giữa các kiểu rừng khác. Chỉ số Margalef (d1) dao động từ 13,60 – 33,59, chỉ số Menhinik (d2) dao động từ 1,41 – 2,10, chỉ số Simpson dao động từ 0,05 – 0,10, chỉ số Shanon dao động từ 2,47 – 3,21. So sánh các chỉ số này với kết quả nghiên cứu chỉ số Rẽnyi cho thấy các trạng thái I.Đk1, I.Np1 – 1, có độ đa dạng và đồng đều về số lượng cao hơn trạng thái I.Np1 – 2 (vùng lõi), I.Np1 – 2 (vùng đệm), I.Np2 – 1 và I.Np2 – 2. Trạng thái I.Đk1 có độ đa dạng và đồng đều giữa các loài thực vật cao nhất.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Kết quả nghiên cứu đặc điểm cấu trúc và tái sinh của cây Huỷnh ở một số trạng thái rừng tự nhiên ở các tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi cho thấy, mật độ cây Huỷnh phân bố trong các trạng thái rừng dao động từ 4 – 9 cây/ha, chiếm tỷ lệ từ 0,6 đến 1,2% tổng số cây, tương ứng với tiết diện ngang và trữ lượng Huỷnh trong các trạng thái rừng dao động từ G = 0,1 – 0,3 m2/ha và M = 0,1 – 2,4 m3/ha. Trong các trạng thái rừng tự nhiên, Huỷnh không tham gia vào công thức tổ thành và có chỉ số IVi% rất thấp từ 0,6 – 1,3%. Tầng cây cao thuộc các trạng thái rừng có Huỷnh phân bố đã hình thành 2 ưu hợp ở trạng thái rừng thường xanh giàu và trạng thái rừng thường xanh trung bình của tỉnh Quảng Ngãi. Mật độ cây tái sinh của các trạng thái rừng ở 2 khu vực nghiên cứu dao động từ 26 – 213 cây/ha, trong đó cây tái sinh có nguồn gốc từ hạt chiếm ưu thế và đạt chất lượng tốt đến trung bình. Số loài cây tái sinh dao động từ 30 – 55 loài và số loài cây tái sinh tham gia vào công thức tổ thành dao động 4 – 6 loài. Huỷnh tái sinh không tham gia vào công thức tổ thành và có chỉ số IVi% dao động từ 0,6 – 2,2%. Cây tái sinh của Huỷnh trong các trạng thái rừng tuân theo quy luật đào thải tự nhiên theo phân cấp chiều cao và cây tái sinh triển vọng Huỷnh có chiều cao lớn hơn 2 m trong các trạng thái rừng chiếm tỷ lệ rất ít.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Kết quả nghiên cứu lựa chọn loài cây bản địa có triển vọng cho trồng rừng ở Quảng Ninh đã xây dựng được bộ tiêu chí gồm 3 nhóm tiêu chí chính với tổng số 16 chỉ tiêu. Mỗi chỉ tiêu được chia thành 2 – 3 cấp độ với thang điểm khác nhau và có trọng số khác nhau tùy theo mức độ ảnh hưởng của chỉ tiêu đó đến khả năng trồng rừng cung cấp gỗ lớn của loài tại Quảng Ninh. Căn cứ vào bộ tiêu chí đã xác định được 10 loài cây lá rộng bản địa có triển vọng nhất cho trồng rừng gỗ lớn ở Quảng Ninh, có tổng số điểm đánh giá đạt cao nhất từ 53 – 68 điểm được xếp theo thứ tự ưu tiên đó là các loài: Giổi xanh, Sồi phảng, Vù hương, Trám trắng, Lát hoa, Mỡ, Xoan đào, Chò nâu, Dẻ đỏ, Lim xanh. Ngoài ra, trên cơ sở kế thừa các tài liệu, kết quả đã có đã xác định được thêm 3 nhóm loài cây khác với tổng số 22 loài có thể sử dụng để trồng rừng cung cấp gỗ lớn ở Quảng Ninh là: nhóm cây rộng bản địa và cây đa tác dụng gồm 13 loài; nhóm loài cây lá rộng nhập nội có thể trồng rừng cung cấp gỗ lớn gồm 2 loài và nhóm loài cây lá kim và cây mọc nhanh có thể trồng rừng cung cấp gỗ lớn ở Quảng Ninh là 7 loài.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Rễ cám (đường kính ≤ 2 mm) có chức năng hút nước và chất dinh dưỡng nuôi cây và đóng vai trò quan trọng đối với chu trình carbon và chu trình dinh dưỡng trong hệ sinh thái rừng. Kết quả nghiên cứu tại rừng lá rộng thường xanh Tây Nam Nhật Bản cho thấy, điều kiện tiểu lập địa như độ dày tầng đất và độ đá lẫn đóng vai trò quan trọng đối với sản sinh rễ cám, đến lượng rễ cám chết đi cũng như phân hủy trả lại dinh dưỡng cho đất. Trong thời gian 1 năm, tổng lượng rễ cám sản sinh tại lập địa tốt đạt 374,4 g m-2 trong khi đó tại lập địa xấu chỉ đạt 299,6 g m-2; lượng rễ cám chết đi tại lập địa tốt đạt 282,7 g m-2 trong khi đó tại lập địa xấu chỉ đạt 204,7 g m-2; và lượng rễ cám phân hủy tại lập địa tốt đạt 175,5 g m-2 trong khi đó tại lập địa xấu chỉ đạt 126,7 g m-2. Điều đó cho thấy, lượng dinh dưỡng trả lại cho đất từ rễ cám tại lập địa xấu là thấp hơn nhiều so với lập địa tốt; rễ cám khó có thể cải thiện dinh dưỡng đất tại lập địa xấu.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Keo tai tượng và keo lai là 2 loài cây trồng rừng chủ lực của tỉnh Quảng Ninh, với tổng diện tích đến năm 2019 là 167.215,4 ha, chiếm 67,5% tổng diện tích rừng trồng toàn tỉnh, trong đó Keo tai tượng chiếm trên 80% diện tích rừng trồng keo của tỉnh. Sau nhiều chu kỳ canh tác, chất lượng lập địa rừng trồng keo tại Quảng Ninh đã bị suy giảm, tầng đất mỏng (độ dày tầng đất 50 – 70 cm chiếm tới 86,9% tổng diện tích đất đồi núi toàn tỉnh), đất chua, nghèo dinh dưỡng đã làm giảm năng suất rừng trồng. Các loài keo tại Quảng Ninh được trồng với mật độ dao động từ 1.100 cây/ha đến hơn 4.000 cây/ha, trong đó mật độ trồng phổ biến là 2.000 – 2.500 cây/ha. Trữ lượng rừng trồng keo ở tuổi khai thác phổ biến (5 – 7 tuổi) có sự biến động lớn, từ 80,0 – 134,1 m3/ha, tương đương lượng tăng trưởng bình quân năm về trữ lượng dao động từ 14,2 – 23,3 m3/ha/năm, trung bình đạt 113,3 m3/ha đối với rừng trồng Keo tai tượng và 102,6 m3/ha đối với rừng trồng keo lai. Tỷ lệ số cây bị sâu, bệnh hại trong các rừng trồng Keo tai tượng trung bình chiếm 22,7% cao hơn nhiều so với rừng trồng keo lai chỉ là 6,4%. Tuy nhiên, mức độ sâu, bệnh hại rừng trồng keo ở Quảng Ninh chưa thực sự nghiêm trọng khi đa số cây bị hại trong các rừng trồng keo chỉ ở mức gây hại cấp 1 (tỷ lệ tán lá bị sâu, bệnh ≤ 25% hoặc tỷ lệ cành bị sâu, bệnh ≤ 10%).

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Kết quả nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật trồng rừng thâm canh Dẻ đỏ tại Phú Thọ góp phần bổ sung cơ sở khoa học cho trồng rừng cung cấp gỗ lớn phục vụ đề án tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Tại mô hình thí nghiệm bón phân 40 tháng tuổi, tỷ lệ sống của mô hình từ 90,91 – 94,95%. Sinh trưởng bình quân ở công thức bón thúc NPK lớn nhất với Do = 4,59 cm, Hvn = 459,1 cm. Tăng trưởng bình quân về đường kính ở mức tăng trưởng nhanh đạt 1,16 cm/năm. Tỷ lệ cây chất lượng tốt dao động từ 74,5 – 87,9%, cây chất lượng trung bình từ 12,1 – 15,5%, cây chất lượng xấu từ 0,0 – 12,3%. Tại thí nghiệm mật độ 30 tháng tuổi, tỷ lệ sống của mô hình mật độ từ 92,1 – 92,9%. Sinh trưởng bình quân đường kính gốc ở các công thức đạt Do = 2,93 cm, Hvn = 266,2 cm. Tăng trưởng bình quân về đường kính ở mức tăng trưởng nhanh với DD = 1,11 cm/năm. Tỷ lệ cây chất lượng tốt từ 80,3 – 82,2%, cây chất lượng trung bình từ 10,5 – 14,6%, cây chất lượng xấu từ 5,1 – 7,2%. Tại thí nghiệm tiêu chuẩn cây con 20 tháng tuổi, tỷ lệ sống từ 91,9 – 92,9%. Sinh trưởng đường kính gốc bình quân ở công thức tiêu chuẩn cây 18 tháng tuổi có sinh trưởng bình quân lớn nhất với Do = 2,95 cm, Hvn = 268,5 cm. Tăng trưởng bình quân về đường kính ở mức tăng trưởng nhanh với DD = 1,06 cm/năm. Tỷ lệ cây chất lượng tốt từ 79,4 – 81,3%, cây chất lượng trung bình từ 12,1 – 14,1%, cây chất lượng xấu từ 5,4 – 6,6%.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Trồng rừng theo hướng kinh doanh gỗ lớn là một trong những giải pháp quan trọng để thực hiện chiến lược tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Tính đến năm 2019, toàn tỉnh Quảng Trị có 3.687,7 ha rừng trồng keo theo hướng kinh doanh gỗ lớn, trong đó rừng do các hộ gia đình trồng là 914,5 (chiếm 24,8%). Kết quả đánh giá tình hình sinh trưởng các mô hình trồng rừng gỗ lớn ở địa bàn nghiên cứu (huyện Cam Lộ và huyện Hải Lăng) cho thấy: mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn (tuổi 5) có sinh trưởng cao hơn so với mô hình trồng rừng gỗ nhỏ. Rừng chuyển hóa gỗ nhỏ sang gỗ lớn ở tuổi 8 đã đạt trên 70% cây đứng có D1,3 từ 15 cm trở lên (đạt yêu cầu gỗ lớn đối với thị trường), các hộ gia đình đã bán rừng chuyển hóa ở tuổi 8 nhằm hạn chế được rủi ro do gió, bão và cháy rừng. Phát triển các mô hình trồng rừng keo lai cung cấp gỗ lớn ở quy mô hộ gia đình ở tỉnh Quảng Trị bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác nhau và được chia thành 4 nhóm nhân tố ảnh hưởng đến trồng rừng gỗ lớn: (i) Đặc điểm của khu đất trồng rừng (độ dốc, thiên tai); (ii) Năng lực của hộ gia đình (diện tích rừng trồng, nguồn vốn, chu kỳ kinh doanh, kỹ thuật trồng rừng gỗ lớn); (iii) Chính sách hỗ trợ của Nhà nước; và (iv) Thị trường. Việc ra quyết định trồng rừng gỗ lớn của hộ gia đình bị chi phối bởi 5 nhân tố: thiên tai, nguồn vốn, chu kỳ kinh doanh, giá gỗ và diện tích đất trồng rừng.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Hệ thống thiết bị sấy gỗ xẻ rừng trồng bằng năng lượng mặt trời (NLMT) có mái hình vòm lắp theo hướng Đông – Tây. Kết cấu mái gồm lớp polyme trong suốt. Lớp vật liệu hấp thụ NLMT và lớp dưới cùng là tôn lạnh để giữ các tấm hấp thụ nhiệt. Mái lò sấy có hệ số hấp thụ NLMT trên 90%; nhiệt độ không khí xung quanh lớp hấp thụ có thể đạt tới 70oC tùy thuộc vào thời tiết. Dung tích lò sấy được thiết kế đạt 120 m3. Công suất sấy: 40 m3 gỗ xẻ/1 mẻ sấy. Hệ thống tuần hoàn gồm 05 quạt gió có thiết kế đảo chiều quay được đặt ở giữa mái, để gió được thổi xuống hoặc hút lên. Hệ thống quạt hút ẩm ra môi trường bên ngoài gồm 04 chiếc đặt ở hai bên thành lò sấy. Thiết bị điều khiển lò sấy bán tự động LG-38 Helios ghi dữ liệu từ 02 đầu dò nhiệt độ (khô và ướt) của môi trường; 04 dây cảm biến đo độ ẩm gỗ và hẹn giờ đảo chiều quạt gió. Lò sấy gỗ bằng NLMT thích hợp với khu vực miền Trung và miền Nam.

Xem tóm tắt | Tải về

TÓM TẮT
Nghiên cứu này đã xác định được một số đặc điểm cấu tạo và độ rỗng của gỗ Keo tai tượng (Acacia mangium Willd.) 9 tuổi, được khai thác tại xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc làm cơ sở phân tích ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển ẩm và các hiện tượng khi sấy. Các mô tả được thực hiện khi quan sát ảnh hiển vi quang học (OM) và ảnh hiển vi điện tử quét (SEM) được chụp ở 3 mặt cắt ngang, xuyên tâm và tiếp tuyến. Kết quả cho thấy cấu tạo mạch phân tán và màng lỗ thông ngang trên các tế bào không có nút, luôn tồn tại các lỗ mở làm cho chênh lệch thấm dẫn giữa gỗ sớm – gỗ muộn và giữa các thành phần gỗ theo hướng xuyên tâm khi sấy là không có. Mạch đơn hoặc kép 2, kép 3 là điều kiện thuận lợi cho quá trình vận chuyển ẩm theo chiều dọc thớ. Lỗ mạch có đường kính theo hướng tiếp tuyến là 88 – 200 µm, có số lượng 5 – 8 lỗ/mm². Lỗ xuyên mạch đơn, có gờ mỏng tạo điều kiện thuận lợi cho ẩm vận chuyển dọc thớ. Tỷ lệ giữa đường kính ruột trên độ dày vách tế bào sợi gỗ là 4,09. Đây là lý do dẫn đến mức độ mo móp của gỗ Keo tai tượng khi sấy rất lớn. Cấu tạo tế bào mô mềm dọc và tia gỗ đã được xác định, chúng không ảnh hưởng nhiều đến vận chuyển ẩm nhưng là một cơ sở để giải thích các khuyết tật khi sấy. Chất tích tụ màu nâu đỏ trong ống mạch, trong tia gỗ và tinh thể hình lăng trụ nằm trong tế bào mô mềm dọc làm cản trở quá trình vận chuyển ẩm. Việc tính toán độ rỗng của sợi gỗ và lỗ mạch được thực hiện thông qua việc xác định diện tích lỗ rỗng trên diện tích ảnh bằng phần mềm ImageJ để dự đoán tốc độ sấy. Độ rỗng sợi gỗ 37,06 ± 3,96%, độ rỗng lỗ mạch 16,03 ± 1,23% và tổng độ rỗng 47,15% là một đặc điểm rất quan trọng ảnh hưởng đến tốc độ sấy của gỗ.

Xem tóm tắt | Tải về

Abstract
The goal of this study was to evaluate accelerated weathering performance of high-density polyethylene (HDPE) -wood flour (WF) composites. The wood flour was obtained from three different plantation species including Eucalyptus urophylla, Acacia mangium, and Pinus caribaea. The samples of WPC were exposed in a QUV accelerated weathering test for a total duration of 2000 h. The flexural strength, impact strength and surface color of the samples were tested. The weathered surface was characterized with Scanning electron microscopy (SEM) and Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy. The results indicate that: (1) the flexural strength and impact strength of the composites were decreased with increasing exposure time of weathering. The highest value of MOE, MOR and impact strength was seen in the Acacia mangium/HDPE composite; (2) The change of color and lightness of WPCs during weathering increased with increasing exposure time. The speed of change depends on wood species. WPC oxidation weather which is assessed by the concentration of carbonyl groups increased parallel with exposure duration. WPC filled with Acacia mangium wood flour had higher ∆E* and ∆L* values after weathering compared to those of filled with Eucalyptus urophylla and Pinus caribaea

Xem tóm tắt | Tải về