Số 4/2011

Khảo nghiệm 4 xuất xứ Giổi xương (Michelia baillonii) tại Hoành Bồ, Quảng Ninh và 5 xuất xứ, 30 gia đình Cáng lò (Betula alnoides) tại Chiềng Bôm, Sơn La. Sau 4 năm khảo nghiệm tại Hoành Bồ, Quảng Ninh, Giổi xương thuộc xuất xứ Menghai có sinh trưởng vượt trội so với 3 xuất xứ khác là Puwen, Jingcheng và Jinghong, đạt 8,4m về chiều cao và 8,4cm về đường kính ngang ngực. Xuất xứ Jinghong sinh trưởng kém nhất, đường kính chỉ đạt 3,7cm và chiều cao đạt 2,8m.
Đối với Cáng lò, xuất xứ Menghai có sinh trưởng về chiều cao và đường kính ngang ngực cao nhất, theo thứ tự là 4,4m và 3,5cm so với 4 xuất xứ khác là Chiềng Bôm, Cò Mạ, Coheng và Lingyun. Có sự khác nhau đáng kể về đường kính và chiều cao giữa 30 gia đình, Các gia đình sinh trưởng tốt nhất là 2625 (thuộc xuất xứ Coheng), CB9 (xuất xứ Chiềng Bôm), 2711, 2705 (xuất xứ Menghai) 1525 (xuất xứ Lingyun) với đường kính / chiều cao của các gia đình theo thứ tự là 4,4cm/5,5m, 4,3cm/5,3m, 3,7cm/4,6m, 3,1cm/4,4m và 3,0cm /4,4m sau 36 tháng tuổi khảo nghiệm tại Chiềng Bôm, Sơn La.
Kết quả nghiên cứu này là cơ sở để tuyển chọn nguồn gen 2 loài cây bản địa phục vụ trồng rừng gỗ lớn và làm giàu rừng ở Việt Nam.

Xem tóm tắt | Tải về

Trà hoa vàng (Camellia spp) là loài cây quý hiếm, có nhiều giá trị như làm thuốc, làm cảnh, làm đồ uống… nhưng loài cây này chưa được quan tâm nghiên cứu đúng mức. Do đó, việc nghiên cứu tình hình sinh trưởng, điều kiện sống và khả năng tái sinh của Trà hoa vàng có ý nghĩa lớn về khoa học và thực tiễn. Kết quả nghiên cứu ở 5 khu vực (Tam Đảo, Ba Chẽ, Cúc Phương, Sơn Động, Ba Vì) cho thấy Trà hoa vàng là cây gỗ nhỏ, sống thích nghi dưới tán rừng có chiều cao 10-15m, độ tàn che 0,55-0,7. Đây là loài thường phân bố ở các thung lũng, ven khe suối, ở nơi có độ cao 200-500m so với mặt biển. Mật độ trung bình của Trà hoa vàng cao nhất tại Sơn Động, kế tiếp là Cúc Phương, Ba Chẽ, Ba Vì và thấp nhất là Tam Đảo tương ứng 346 cây/ha, 320 cây/ha, 223 cây/ha, 210 cây/ha và 150 cây/ha. Trà hoa vàng có tái sinh chồi tốt hơn tái sinh hạt. Khả năng tái sinh ước tính ở Sơn Động và Cúc Phương là 210 cây/ha, tiếp đến là Ba Chẽ, Tam Đảo và Ba Vì tương ứng 70, 60 và 56 cây/ha. Hiện nay Trà hoa vàng chỉ còn lại với số lượng rất ít, mọc rải rác trong rừng, do bị khai thác bừa bãi sử dụng vào các mục đích khác nhau.

Xem tóm tắt | Tải về

Thực hiện dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, giai đoạn 1998-2010 các tỉnh vùng Trung tâm (Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái và Phú Thọ) đã nâng độ che phủ của rừng từ 38,56% năm 1998 lên 56,40% năm 2010; tạo thu nhập từ rừng cho khoảng 29% dân số trong toàn vùng; khoán quản lý bảo vệ rừng 653.428 ha/năm; trồng mới 406.432 ha rừng tập trung; khoanh nuôi xúc tiến tái sinh 118.867 ha rừng. Tổng vốn đầu tư cho các hoạt động của dự án 2.078.266 triệu đồng, trong đó 44% là vốn từ ngân sách Trung ương, còn lại là vốn từ ngân sách địa phương và các nguồn huy động khác.
Tổng sản lượng gỗ rừng trồng sản xuất hàng năm là 12.220.731m3. Giá trị kinh tế tính cho khai thác từ gỗ là 9.996.385 triệu đồng, từ LSNG là 1.671.311 triệu đồng và từ khai thác dịch vụ và các hoạt động lâm nghiệp là 239.694 triệu đồng.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu được thực hiện trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác giữa Trung tâm Nghiên cứu Nông Lâm thế giới (ICRAF) và Trung tâm Nghiên cứu Sinh thái và môi trường rừng (RCFEE) về “Giảm phát thải từ các loại hình sử dụng đất, REALU”. Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá tiềm năng giảm phát thải từ quản lý đất than bùn ở Việt Nam. Nghiên cứu thực hiện tại tỉnh Kiên Giang và Cà Mau, chủ yếu là vườn Quốc gia U Minh Thượng và U Minh Hạ. Ứơc tính phát thải từ sử dụng đất than bùn tập trung vào các nguồn phát thải: cháy sinh khối (cháy rừng, than bùn), ô xy hóa than bùn, sản xuất nông nghiệp và khai thác than bùn. Tính toán phát thải được thực hiện theo hướng dẫn của IPCC (IPCC 2006). Nguồn số liệu sử dụng là các số liệu thống kê về cháy rừng, thay đổi sử dụng đất và số liệu khảo sát điển hình.
Kết quả nghiên cứu cho thấy trong vòng 33 năm (1976-2009), diện tích than bùn giảm 530 ha/năm và trữ lượng than bùn giảm 6,59 triệu tấn/năm (tương đương 3,29 triệu tấn C/năm). Các loại hình sử dụng đất than bùn phổ biến hiện nay là đất than bùn được bảo tồn (được phân bố chủ yếu ở Vườn quốc gia U Minh Thượng và Vườn quốc gia U Minh Hạ), trồng rừng (chủ yếu là rừng tràm), sản xuất nông nghiệp (trồng cây Thuốc cá Deris elliptical) và khai thác than bùn sản xuất phân bón quy mô nhỏ. Tổng phát thải từ sử dụng đất than bùn ở 2 tỉnh là 12,76 triệu tấn CO2/năm, trong đó lượng phát thải do cháy rừng (cháy sinh khối và cháy than bùn) là lớn nhất, khoảng 12 triệu tấn CO2/năm, chiếm tới 95% tổng phát thải năm. Lượng phát thải do oxy hóa than bùn là khoảng 0,6 triệu tấn CO2/năm, chiếm 4,7%, phát thải do khai thác sản xuất phân bón là không lớn, khoảng 107 tấn CO2/năm. Phát thải từ đất than bùn ở tỉnh Cà Mau là 8,01 triệu tấn CO2/năm, chiếm 63 % tổng lượng phát thải của 2 tỉnh.

Xem tóm tắt | Tải về

Với mục tiêu nghiên cứu là đánh giá hiệu quả hấp thụ các bon rừng trồng, đặc biệt chú trọng những loài cây cung cấp gỗ lớn. Đối tượng nghiên cứu là rừng trồng của 9 loài cây: Trám trắng, Huỷnh, Lát hoa, Thông caribê, Tếch, Giổi xanh, Dầu rái, Sao đen và Xà cừ tại 6 tỉnh thuộc 4 vùng sinh thái lâm nghiệp: Quảng Ninh (vùng Đông Bắc); Thanh Hóa, Quảng Bình (vùng Bắc Trung Bộ); Gia Lai, Lâm đồng (vùng Tây nguyên) và Bình Phước (vùng Đông Nam Bộ). Sử dụng phương pháp điều tra theo ô tiêu chuẩn điển hình có diện tích 500m2, nghiên cứu đã điều tra trên các rừng có tuổi từ 5-30 tuổi. Các chỉ tiêu điều tra gồm sinh trưởng và sinh khối rừng. Phương pháp giá cả thị trường và chi phí thay thế được áp dụng để phân tích hiệu quả môi trường của rừng. Kết quả nghiên cứu cho thấy xu hướng chung là giá trị hấp thụ các bon tăng dần khi tuổi rừng tăng. Điều này có nghĩa là các lợi ích môi trường của rừng trồng luân kỳ dài cung cấp gỗ lớn là rất đáng kể.

Xem tóm tắt | Tải về

Nước ta có diện tích rừng trồng bạch đàn lớn và trồng nhiều luân kỳ. Rừng bạch đàn đang gây hại về mặt sinh thái cho các loài thực vật bản địa. Trồng bạch đàn nhiều luân kỳ còn làm thiếu hụt dinh dưỡng khoáng, thay đổi độ axit của đất, làm đất khô do việc sử dụng quá mức lượng nước trong đất, ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ vi sinh vật đất.Vì thế cần bón các vi sinh vật vào đất, để cải tạo chất lượng đất và tăng năng suất cây trồng. Sau 8 tháng bón phân vi sinh và trồng cây che phủ, chất lượng của đất sau luân kỳ bạch đàn đã thay đổi đáng kể. Độ pH dần đất trở lại trung tính, hàm lượng mùn tăng từ 2 đến 3 lần, hàm lượng lân tổng số tăng gần gấp 2 lần, lượng đạm tổng số tăng 3 lần. Tăng 4 chủng vi sinh vật cố định Nito với mật độ bào tử tăng từ 2 x 102 đến 6 x 104 CFU/1 gam đất. Vi sinh vật phân giải lân tăng 2 chủng với mật độ bào tử tăng từ 2 x 102 đến 8 x 104 CFU/1 gam đất. Mật độ bào tử chủng vi nấm tăng từ 8 x 102 đến 6 x 105 CFU/1 gam đất, với số lượng tăng 3 chủng. Các chủng xạ khuẩn tăng 3 chủng với mật độ bào tử tăng từ 1,3 x 102 đến 8 x 105 CFU/1 gam đất. Tăng 7 chủng vi khuẩn với mật độ bào tử tăng từ 1 x 103 đến 2,5 x 107 CFU/1 gam đất. Bón lót 20g vi sinh + trồng cốt khí, cho đường kính 1,3m tăng 22% chiều cao vút ngọn của cây keo lai tăng khoảng 12%, tỷ lệ sống đạt 98%.

Xem tóm tắt | Tải về

Keo lá tràm (Acacia auriculiformis) là một trong những loài cây đang được nghiên cứu gây trồng để cung cấp gỗ lớn phục vụ cho các chương trình sản xuất các sản phẩm đồ mộc tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Bệnh phấn hồng do nấm Corticium salmonicolor và bệnh héo lá do nấm Ceratocystis sp. là những bệnh gây hại chính đối với Keo lá tràm. Xác định các hợp chất có hoạt tính ức chế nấm gây bệnh có trong cây chủ làm cơ sở cho công tác chọn giống kháng bệnh là rất cần thiết.
Mẫu lá được thu thập từ cây sinh trưởng nhanh đại diện cho mỗi gia đình trên khu khảo nghiệm của 66 gia đình Keo lá tràm trồng tại Bình Điền, Thừa Thiên – Huế năm 2008 để chọn các gia đình sinh trưởng nhanh, kháng bệnh. Khối lượng cặn dịch chiết của dung môi MeOH và CH2Cl2 thu được có sự chênh lệch khá lớn giữa các mẫu. Trên tổng số 66 gia đình khảo nghiệm tại Bình Điền, Thừa Thiên – Huế có 50 gia đình có hợp chất ức chế nấm gây bệnh ở mức độ mạnh và rất mạnh. Trong tổng số 50 gia đình có khả năng ức chế nấm gây bệnh ở mức mạnh và rất mạnh thì chỉ có 2 gia đình có hoạt tính ức chế cả hai loại nấm gây bệnh ở mức độ rất mạnh (A10 và A15), 17 gia đình có hoạt tính ức chế cả hai loại nấm gây bệnh ở mức độ mạnh (A4, A6, A9, A11, A12, A18, A25, A26, A32, A38, A40, A41, A42, A44, A49, A53 và A54).

Xem tóm tắt | Tải về

Loài sâu trắng gây u bướu thân, cành ở rừng Đước tuổi 3, 4 và 5 tại rừng ngập mặn Cần Giờ, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây, thậm chí làm chết cây. Tên khoa học của loài sâu hại này được xác định là loài Xyleutes sp., thuộc họ Cossidae, bộ Cánh vẩy Lepidoptera. Đây là loài lần đầu tiên được mô tả và ghi nhận gây hại ở rừng ngập mặn Việt Nam. Sâu trưởng thành cánh có màu ánh kim, cánh trước có nhiều chấm đen, râu đầu hình sợi chỉ, mắt kép có màu xám; trứng hình bầu dục; sâu non màu trắng có 3 đôi chân ngực và 5 đôi chân bụng, đầu và đuôi của sâu non có mảnh sừng; nhộng màu nâu sẫm, đuôi nhộng có móc nhỏ. Sâu trưởng thành có tính xu quang, sau khi giao phối đẻ trứng rải rác thành đám nhỏ ở vỏ thân cây và gốc cành; một năm có 3 thế hệ, thế hệ 1 bắt đầu từ giữa tháng 12 của thế hệ 3 năm trước đến cuối tháng 3 năm sau, thế hệ 2 xuất hiện cuối tháng 3 đến cuối tháng 7, thế hệ 3 xuất hiện đầu tháng 8 đến giữa tháng 12.
Thử nghiệm 3 loại thuốc hóa học trong phòng thí nghiệm cho thấy 2 loại thuốc Ofatox 400EC với nồng độ 0,25% và Trebon 10EC với nồng độ 0,25% có hiệu lực diệt sâu trắng cao nhất, sau 24 giờ phun thuốc tỷ lệ sâu trắng chết 100%.

Xem tóm tắt | Tải về

Keo lai trồng thuần loài ở xã Nông Thịnh, huyện Chợ Mới tỉnh Bắc Kạn có khả năng sinh trưởng tốt, mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân, tạo được công ăn việc làm, góp phần vào việc phủ xanh đất trống đồi trọc, cải thiện môi trường. Trồng rừng Keo lai đã tạo ra nguồn nguyên liệu phục vụ cho ngành công nghiệp giấy, ván dăm và phục vụ xuất khẩu. Sau 7 năm trồng, trữ lượng rừng của 9 ô rừng khảo sát đạt từ 127,1 – 201,58m3/ha, doanh thu được từ 62,68 – 98,79 triệu đồng/ha chưa trừ chi phí và lãi suất Ngân hàng, Lợi nhuận ròng dao động từ 21,62 – 43,54 triệu đồng/ha, trung bình là 33,48 triệu đồng/ha. Tỷ suất thu hồi vốn IRR của các lô rừng khảo sát đạt khá, cao hơn lãi suất ngân hàng thấp nhất đạt 23%, cao nhất là 33,6%, trung bình là 29%. Tác giả phân tích hiệu quả kinh tế rừng trồng Keo lai ở Bắc Kạn, nhằm giúp các nhà hoạch định chính sách, người dân lựa chọn loài cây trồng rừng, phát triển kinh tế ở địa phương.

Xem tóm tắt | Tải về

Việt Nam là nước nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa châu Á có một hệ thực vật rất phong phú và đa dạng trong đó có các loài tre trúc. Theo công bố mới nhất thì Việt Nam có 216 loài tre trúc thuộc 25 chi. Tre trúc là loài dễ trồng, sinh trưởng nhanh, sớm cho khai thác và khai thác nhiều lần. Nghiên cứu về tre trúc ở Việt Nam đã được bắt đầu từ khá lâu, tập trung chủ yếu vào phân loại, trữ lượng, sản lượng, biện pháp kỹ thuật trong trồng, chăm sóc, khai thác và gần đây những nghiên cứu cơ bản về cấu tạo, tính chất của một số loài tre trúc thông dụng đã được tiến hành.
Dùng phấn, Hóp đá, Là ngà, Mai ống, Vầu ngọt là 5 loài tre có giá trị kinh tế cao và hiện đang được ưa chuộng gây trồng rộng rãi ở miền Bắc đã được chọn để nghiên cứu tính chất vật lý và cơ học. 5 loài tre trên sau khi đã khô tự nhiên trong không khí co rút ít nên trong quá trình chế biến và sử dụng ít xảy ra hiện tượng nứt, thay đổi kích thước. Thân cây Vầu ngọt, Là ngà, Mai ống khá to, vách thân dầy, khối lượng thể tích trung bình, khả năng chịu nén dọc trung bình, uốn tĩnh trung bình nên có thể dùng làm cột chống, xà, cầu. Hai loài Vầu ngọt và Mai ống rất dễ bị mọt, cần bảo quản ngay sau khi khai thác. Thân cây Hóp đá nhỏ nhưng vách thân dầy, khối lượng thể tích và một số tính chất cơ học, vật lý ở mức trung bình nên có thể sử dụng làm đòn tay, sào chống, sào phơi, sàn nhà, cây nhỏ dùng làm dàn leo. Đường kính thân cây Dùng phấn không lớn, vách tương đối mỏng nhưng khối lượng thể tích và một số tính chất cơ vật lý khác ở mức trung bình và cao nên có thể sử dụng trong các công việc cần chịu uốn, kéo tốt.

Xem tóm tắt | Tải về

Xử lý nâng cao cao tính chất gỗ bằng silicat mới được quan tâm nghiên cứu trong thời gian gần đây. Các kết quả nghiên cứu đã xác định sự lắng đọng silica trong gỗ sau xử lý không nâng cao hiệu quả phòng chống mối phá hoại gỗ, nó chỉ có tác dụng phòng chống côn trùng cánh cứng như xén tóc và nấm mục. Silicat có khả năng nâng cao hiệu quả chống cháy nhưng lại làm giảm một phần khả năng ổn định kích thước gỗ vì silica có khả năng hút ẩm. Các nghiên cứu cũng chỉ ra một xu hướng nghiên cứu xử lý gỗ bằng silicat là bổ sung các hóa chất bảo quản, hoặc tẩm vật liệu silica biến tính, dùng các tác nhân kỵ nước … để nâng cao tính chất gỗ.

Xem tóm tắt | Tải về

Cây tràm (Melaleuca sp) là loài cây trồng rừng chủ lực trên vùng đất phèn vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tiềm năng nguồn nguyên liệu gỗ tràm ở vùng ĐBSCL rất lớn: trữ lượng gỗ tràm ở độ tuổi từ 1-5 năm, ước tính đạt xấp xỉ 13 triệu m3; trên tổng diện tích 132 262 ha rừng trồng sản xuất. Do mục đích sử dụng làm cừ tràm là chủ yếu nên mật độ trồng rừng khá cao, chu kì kinh doanh rừng trồng sản xuất hiện nay quá ngắn (6 năm/chu kì) vì thế gỗ tràm có các thông số hình học không đạt yêu cầu làm nguyên liệu sản xuất gỗ xẻ.
Các nghiên cứu về gỗ tràm cho thấy các đặc điểm về cấu tạo và tính chất vật lí, cơ học của gỗ tràm tương đương các loại gỗ keo và bạch đàn. Gỗ tràm có khối lượng thể tích ở độ ẩm 12% là 610 kg/m3. Độ bền uốn tĩnh của gỗ 100,8 MPa; độ bền nén dọc 465 MPa; độ pH của gỗ 6,0-6,5. Cường độ bám dính với keo PVAc đạt 6,7 MPa. Ván dăm từ hỗn hợp gỗ tràm và gỗ keo lai có các tính chất vật lí và cơ học đạt được cao hơn so với yêu cầu của ván dăm không chịu tải làm việc trong điều kiện ẩm (theoTCVN-P3). Gỗ tràm có thể sử dụng làm nguyên liệu sản xuất bột giấy, sản xuất ván sợi và sản xuất than chất lượng cao cho xuất khẩu. Để nâng cao giá trị rừng tràm, sản phẩm gỗ tràm cần được sử dụng cho sản xuất gỗ xẻ. Muốn vậy phải áp dụng các biện pháp lâm sinh, cải thiện giống nhằm nâng cao chất lượng gỗ tròn cũng như lựa chọn các công nghệ chế biến cho phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Xem tóm tắt | Tải về

Chế độ hóa mềm dăm trong công đoạn phân ly sợi ảnh hưởng rất lớn đến tỷ suất thu hồi sợi, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng MDF. Khi phân ly sợi gỗ Tràm (Melaleuca cajuputi), ở nhiệt độ hóa mềm dăm là 160, 180, 2000C; thời gian hóa mềm dăm là 4, 8, 12 phút, gỗ Tràm đều có khả năng phân ly sợi tốt . Thời gian hóa mềm dăm là 8 phút, nhiệt độ hóa mềm dăm là 1800C thì các chỉ số của MDF như cường độ kéo vuông góc với mặt ván, cường độ uốn tĩnh đều đạt giá trị tốt nhất trong miền khảo sát.

Xem tóm tắt | Tải về

Gỗ Thông mã vĩ (Pinus massoniana Lamb) được nghiên cứu xử lý bảo quản chống mốc bằng thuốc XM5, LN5, Cislin, kết quả khảo nghiệm hiệu lực đã xác định thuốc XM5, LN5 có hiệu lực tốt đối với nấm mốc gây hại gỗ Thông mã vĩ ở nồng độ dung dịch 5%, 7% khi xử lý gỗ theo phương pháp nhúng 15 phút và phương pháp ngâm thường 24 giờ. Thuốc LN5 phù hợp hơn khi sử dụng bảo quản cho nguyên liệu gỗ Thông mã vĩ để sản xuất đồ mộc.

Xem tóm tắt | Tải về

Trong sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ từ song mây, vấn đề chống mốc, mọt gây hại cho nguyên liệu, sản phẩm là yêu cầu cần thiết. Bằng phương pháp thực nghiệm, nghiên cứu hiệu lực của một số loại chế phẩm bảo quản lâm sản XM5, LN5, Cislin đã xác định được LN5, Cislin với nồng độ, chế độ xử lý bảo quản phù hợp, ảnh hưởng không đáng kể tới cơ lý, màu sắc, sơn phủ sản phẩm. Ảnh hưởng của chế phẩm bảo quản lâm sản tới môi trường không đáng kể, nằm trong giới hạn cho phép. Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lâm sản ngoài gỗ, tạo thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân nông thôn.

Xem tóm tắt | Tải về