Hiệu quả phòng hộ của các đai rừng trên đất cát ven biển bắc trung bộ

Đất cát ven biển Việt Nam có 502.045 ha, chiếm 1.4% tổng diện tích tự nhiên toàn quốc, là vùng đất đang bị sa mạc hoá do điều kiện khí hậu cực kỳ khắc nghiệt, nạn cát bay, cát trôi xảy ra thường xuyên gây khó khăn cho phát triển kinh tế – xã hội. Vì vậy, công cuộc chống sa mạc hoá đang đặt ra cấp bách mà giải pháp hữu hiệu là phải xây dựng được các dải rừng phòng hộ để cải thiện khí hậu thuận lợi cho phát triển kinh tế – xã hội của vùng nói chung và canh tác nông lâm nghiệp có hiệu quả nói riêng.

Việc điều tra, đánh giá khả năng phòng hộ của các đai rừng hiện có để có hướng xây dựng hệ thống đai rừng phòng hộ vùng cát ven biển đã được đặt ra. Qua điều tra, khảo sát chúng tôi đã lựa chọn các đai rừng để nghiên cứu có đặc trưng sau: Hệ thống đai rừng tạo thành mạng lưới, đai chính vuông góc hoặc gần vuông góc với hướng gió hại chính và các đai rừng nằm kề nhau từ sát biển trở vào; cây trồng trong đai đến tuổi thành thục (> 10 tuổi), tán lá của đai rừng không bị vỡ, tạo thành đai rừng tương đối kín tán. Kết quả điều tra đã lựa chọn được các đai rừng phi lao (TL) ở Triệu Lăng- Triệu Phong – Quảng Trị, các đai rừng phi lao (HA) ở Hải An – Hải Lăng – Quảng Trị và keo lá tràm (QD) ở Quảng Lợi – Quảng Điền – Thừa Thiên Huế. Các đai rừng được chọn để nghiên cứu có các đặc trưng ghi ở biểu dưới đây:

1. Đặc trưng của các đai rừng nghiên cứu

Biểu 1: Đặc trưng của các đai rừng nghiên cứu khả năng phòng hộ

Ký hiệu đai	Loài cây	Mật độ (cây/ ha)	Đặc trưng sinh trưởng	Đặc trưng độ kín đai	Thảm khô (kg/m²)
D_1.3 (cm)	Hvn (m)	Hdc (m)	Dt (m)	Chiều rộng đai (m)	Độ tàn che	Độ kín dọc	Độ kín ngang	Mức độ đặc (m³)
TL1	Phi lao	1700	10,4	10,9	3,4	3,4	26	0,4	0,7	0,3	60	0,25
TL2	Phi lao	3450	8,8	8,3	1,9	3,0	7	0,8	1,3	0,7	53	0,33
HA1	Phi lao	2200	8,6	9,2	3,6	3,1	90	0,7	0,8	0,4	265	0,62
HA2	Phi lao	3625	7,4	7,9	2,3	2,7	4	0,7	1,2	0,5	19	0,50
QD	Keo lá tràm	3286	7,7	8,2	3,4	2,4	16	0,8	1,6	0,6	126	0,70