Máy băm dăm gỗ cỡ nhỏ để tạo dăm làm ván

Đỗ Đình Bình

Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam

Trong ngành chế biến gỗ, lĩnh vực làm ván nhân tạo giữ vị trí quan trọng. ở lĩnh vực này việc sản xuất ván dăm chiếm tỷ lệ 50%. Nói đến sản xuất ván dăm, chúng ta liên tưởng đến một nhà máy lớn đồ sộ. Điều này rất đúng, vì các nhà máy ván dăm như Việt Trì ở phía Bắc hay các nhà máy ở các tỉnh phía Nam, khối lượng gỗ tròn mà nó tiêu thụ hàng năm đến hàng vạn mét khối.

Trong cơ chế kinh tế thị trường, kế hoạch trồng 5 triệu ha rừng là những tiền đề thúc đẩy các cơ sở sản xuất nhỏ phát triển. Đó là các cở sở chế biến hoặc các trang trại mang tính nông lâm kết hợp. Quy mô sản xuất tuỳ nguyên liệu, tuỳ nhu cầu tiêu thụ, đặc biệt tuỳ khả năng tài chính của từng địa phương. Hướng cơ khí nhỏ là đúng đắn, phù hợp với xu thế chung. Trong dây chuyền sản xuất ván dăm, máy tạo dăm là quan trọng nhất. ở nước ta hiện nay chưa có máy tạo dăm cỡ nhỏ, vì vậy phòng Nghiên cứu Cơ khí Lâm nghiệp thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam đã đi sâu vào nghiên cứu và chế tạo chiếc máy tạo dăm cỡ nhỏ này. Từ nhỏ nói ở đây đúng về kích thước, trọng lượng, năng suất . . . so với máy lớn, nhưng vẫn đảm bảo tính hiện đại của các cơ cấu thuỷ lực-điện như các máy lớn.

Máy nhỏ được chọn có năng suất từ 2 ¸2,5m³/ca như vậy năng suất giờ đạt 0,25 đến 0,3m³ gỗ tròn. Kích thước dăm, nằm ở tiêu chuẩn chung là:

– Dài 20mm

– Rộng 5 ¸10mm

– Dầy 0,5 ¸1mm

Dựa vào số liệu trên, chúng tôi đã chọn và tính toán các thông số cơ bản của máy như sau:

– Đường kính trống dao: 250mm.

– Chiều dài trống dao: 160mm.

– Tốc độ quay của trống dao: 900v/phút

– Số lưỡi dao: 6 cái

– Dạng lưỡi dao: Răng lược

– Hướng lưỡi dao so với trục trống:0⁰

– Cơ cấu đẩy máng: Xi lanh thuỷ lực

– Cơ cấu kẹp gỗ: Xi lanh thuỷ lực

– Công suất động cơ điện:

+ Động cơ chính: 15kw/1460

+ Động cơ thuỷ lực: 2kw/1440

– Đường kính gỗ băm cho phép:

+ Lớn nhất: 200mm

+ Nhỏ nhất: 60mm

– Trọng lượng máy: 1000kg

– Điều khiển hoạt động của máy: Điện – thuỷ lực

– Chế độ hoạt động: Tự động hoàn toàn hoặc điều khiển tay từng công đoạn.

Máy băm gỗ cỡ nhỏ gồm các bộ phận chínhlà đầu cắt, máy nạp liệu, cơ cấu điều khiển và khung.

Bộ phận đầu cắt là một trống dao được lắp trên trục có hai gối đỡ. Trống dao quay 900v/phút nhờ bộ truyền dây đai đưa từ động cơ điện có công suất 15kw.

Trên trống lắp 6 lưỡi dao dạng răng lược đặt so le nhau. Lưỡi dao cắt kề nhau, các phần cắt của lưỡi dao so le nhau. Lưỡi dao lắp vào trống dao như kiểu lắp của lưỡi bào cuốn, nghĩa là có rãnh dao, dao, tấm ốp và bu lông xiết.

Bộ phận nạp liệu là một máng quay, trên máng có lắp hệ thống kẹp gỗ. Máng có thể chuyển động lên xuống được. Hệ thống kẹp gỗ hoạt động nhờ các xi lanh thuỷ lực. Cây gỗ dài được băm thành từng đoạn bằng chiều dài trống dao cho đến khi hết. Tóm tắt các công đoạn như sau: khi máng ở vị trí thấp nhất, gỗ được tự do lao xuống đầu máng. Xi lanh kẹp sẽ kẹp chặt gỗ lại, sau đó xi lanh nâng sẽ nâng máng có gỗ kẹp lên, gỗ được đầu dao băm một đoạn bằng chiều dài dao. Khi lên đến điểm trên cùng, gặp công tắc hành trình, máng và gỗ được hạ xuống. Tới gần điểm dưới cùng, kẹp gỗ được nhả ra để gỗ tự do lao xuống đầu máng, sau đó gỗ được kẹp lại và chu kỳ cắt đoạn gỗ tiếp theo được lắp lại.

Điều khiển hoạt động của cơ cấu nạp liệu là hệ thống thuỷ lực có động cơ, bơm thuỷ lực, xi lanh thuỷ lực dưới sự trợ giúp của hệ thống điện có các công tắc đóng, mở, công tắc hành trình các rơ le. Tốc độ nâng máng – tốc độ đẩy gỗ – có thể điều chỉnh phù hợp với tốc độ cắt của trống dao.

Chế độ làm việc của máy có thể đặt hoặc ở chế độ điều khiển bằng tay từng công đoạn hoặc ở chế độ hoàn toàn tự động. Hệ thống thuỷ lực – điện được thiết kế gọn, nhẹ dễ điều khiển.

Khung máy gồm các thanh thép định hình [W⁰10 chắc, khoẻ, tạo dáng cứng vững.

Sau khi chế tạo xong, máy được chạy thử và tiến hành băm thử. Chúng tôi nhân thấy rằng: máy chạy êm, không dao động, không rung, dao cắt ngọt, các đoạn gỗ được cắt hết. Hệ thống điện thuỷ lực làm việc tin cậy, bảo đảm các công đoạn dứt khoát, dễ chỉnh, dễ điều khiển. Các chế độ làm việc tự động hoàn toàn và điểu khiển tay đều đảm bảo tốt.

Chỉ tiêu đánh giá quan trọng nhất là chất lượng dăm. Về kích thước, đạt yêu cầu đề ra (dài 20mm, rộng 6mm, dầy 0,5-0,6mm), tỉ lệ thành phẩm đạt 90-95%. Về năng suất, đạt từ 0,25 đến 0,32m³/h.

Máy băm gỗ cỡ nhỏ để tạo dăm làm ván phù hợp với kinh tế đồi rừng, trang trại quy mô hộ gia đình. Nó cũng chứng minh khả năng chế tạo ở trong nước của ngành cơ khí.

Hy vọng, chiếc máy băm gỗ cỡ nhỏ này sẽ là điều quan tâm của nhiều người muốn làm ván dăm.

Tài liệu tham khảo

1. Katalô máy băm của Trung Quốc

2. Thông tin KHKT Lâm nghiệp số 1/2000.

3. Các máy băm của Van – sư – Kốp, 1970.

The coming into being of a small-sized wood-chips production machine serving the production of particle board

The forest engineering research division of the Forest Science Institute of Viet Nam has just introduced a newly – manufactured small – sized wood chips production machine for wood chips production serving the production of particle board.

The machine serves the particle board production units of small – scale with the capacity of 1,000-1,200m³ round wood annually. The machine is neat, light, and run by 15kw electric motor. The machine is 1,000kg in weight and works by a electro – hydraulic system and can be totally automatic.

The coming into existence of this machine proves the ability of the forest mechanics branch to make home – made machines.

***************************************