THÔNG TIN CHUNG
- Công nhận tại Quyết định số 105/QĐ-TCLN-KH&HTQT ngày 10 tháng 4 năm 2020 của Tổng cục Lâm nghiệp.
- Tác giả: Hà Văn Tiệp, Nguyễn Văn Hùng, Lê Anh Thanh, Lò Thị Kiều, Nguyễn Duy Khánh, Phạm Đức Sơn, Hoàng Diệp Linh và Đinh Công Trình.
| NỘI DUNG CHÍNH |
1. Kỹ thuật tạo cây làm gốc ghép
- Nguồn gốc hạt giống: Thu hái hạt từ cây mẹ có hình thái tán cây đối, không bị sâu bệnh, hình dạng quả cân đối vỏ sáng bóng. Thời vụ thu hái tháng 9-11 hàng năm.
- Xử lý hạt giống: Chọn những hạt mẩy, rửa sạch, hong khô nơi râm mát. Hạt được ngâm trong nước ấm 40 0C (2 sôi + 3 lạnh) để nguội dần trong 8 giờ. Sau đó vớt ra, rửa sạch và ủ hạt trong túi vải, rửa chua hằng ngày. Sau khi ủ 20-25 ngày hạt sẽ nảy mầm, tiến hành gieo hạt trên luống đất mịn. Rắc hạt đều trên luống và rải đều lớp đất mịn dày từ 0,5-1,0 cm trên mặt luống, hằng ngày tưới đủ ẩm. Sau khi gieo 12-15 ngày cây con có 2 cặp lá thật, chiều cao 5-6 cm, tiến hành bứng cây con để cấy vào bầu.
- Chăm sóc cây con: Cây sau khi cấy được chăm sóc ở tỷ lệ che sáng 50% từ khi cấy cây đến sau khi đảo bầu lần 1 khoảng 2 tuần, sau đó bỏ giàn che hoàn toàn. Hằng ngày tưới ẩm cho cây con. Làm cỏ và phá váng mặt bầu cây tháng/lần. Đảo bầu lần 1 khi cây 5-6 tháng tuổi và lần 2 khi cây con được 9-10 tháng tuổi. Sau đảo bầu lần 2, tối thiểu 2 tháng, mới tiến hành ghép cây. Những cây con đủ tiêu chuẩn được xếp sang luống riêng để tiến hành ghép, cây chưa đủ tiêu chuẩn gốc ghép được xếp lại thành luống và tiếp tục chăm sóc trong vườn ươm đến khi đủ tiêu chuẩn ghép.
- Tiêu chuẩn cây con làm gốc ghép: Tuổi cây con làm gốc ghép từ 11-12 tháng, đường kính gốc từ 0,5-1,0 cm, chiều cao từ 0,6 – 0,8 m, cây khỏe mạnh, không bị sâu, bệnh hại.
2. Kỹ thuật chọn cây lấy cành ghép và chuẩn bị cành ghép
- Cây lấy cành ghép: Cành ghép phải được lấy từ cây trội đã được công nhận.
- Kỹ thuật chuẩn bị cành ghép: Lựa chọn cành bánh tẻ phía mặt ngoài tán cây, đường kính cành ghép khoảng 0,5-1,0 cm để tương đồng với gốc ghép. Cắt cành ghép vào buổi sáng, trời khô ráo; dùng kéo cắt các cành ghép dài 20-30cm; sơ bộ loại bỏ lá trên cành ghép, bó thành từng bó khoảng 50- 60 cành ghép/bó; dùng khăn vải ẩm sạch bó kín cành ghép; đựng trong thùng xốp đậy nắp kín để hạn chế mất hơi nước.
3. Thời vụ ghép
Thời vụ ghép vào tháng 11 năm trước đến tháng 2 năm sau, tốt nhất ghép vào khoảng tháng 11-12 hằng năm khi cây Sơn tra bắt đầu rụng lá và trên cành cây có các chồi ngủ; ghép vào những ngày râm mát, không ghép vào những ngày có mưa hoặc sương mù.
4. Phương pháp ghép
Ghép hom cành (đoạn cành), kiểu ghép nối.
4. Kỹ thuật ghép
- Dùng kéo sắc cắt bỏ phần ngọn của cây làm gốc ghép, chiều cao gốc ghép còn lại khoảng 30 – 35 cm. Cắt bớt lá và cành cây ở gốc ghép, để lại một số lá và cành còn lại quang hợp nuôi gốc ghép và hom ghép.
- Dùng dao ghép cắt vát thật phẳng thân gốc ghép và hom ghép, độ dài vết cắt vát từ 2-3 cm. Áp chặt hom ghép vào gốc ghép và dùng dây nilông chuyên dùng quấn chặt vết ghép. Sau đó quấn trùm một lớp nilông lên hom ghép và đầu hom ghép để hạn chế sự mất nước của hom ghép và tránh nước mưa, nước tưới, bệnh hại nhiễm vào vết ghép.
5. Chăm sóc cây ghép
- Che sáng cho cây ghép với tỷ lệ 50%, tưới nước hằng ngày. Sau khi ghép 2 tháng, chồi ghép ra 2-3 cặp lá, dùng kéo cắt bỏ toàn bộ cành và lá trên gốc ghép để cây tập trung chất dinh dưỡng nuôi cành ghép.
- Sau 4 tháng ghép, vết ghép đã liền sẹo hoàn toàn, tiến hành dỡ bỏ giàn che để cây thích nghi hoàn toàn với điều kiện tự nhiên và chuẩn bị đem đi trồng. Làm cỏ, phá váng định kỳ 1 tháng/lần và phòng trừ sâu, bệnh hại.
6. Tiêu chuẩn cây hom đem trồng rừng
Cây ghép 5-6 tháng tuổi trở lên, đường kính chồi ghép ≥ 0,5cm, chiều cao chồi ghép > 60 cm, cây khỏe mạnh không bị sâu, bệnh hại có thể xuất vườn đem đi trồng.
| ĐỊA ĐIỂM ỨNG DỤNG |
Các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện về trang thiết bị vườn ươm, nguồn gốc xuất xứ hom ghép tại tỉnh Sơn La, Yên Bái và các tỉnh khác trong vùng Tây Bắc có điều kiện sinh thái phù hợp.
| ĐIỀU KIỆN ỨNG DỤNG |
Hom ghép phải được lấy từ cây Sơn tra (Táo mèo) trội đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận. Các tổ chức, cá nhân áp dụng tiến bộ kỹ thuật phải có vườn ươm và đầy đủ các thiết bị gồm: Khu gieo ươm gốc ghép, hệ thống tưới nước, các nhà lưới, nhà mái che nilon, khu huấn luyên cây con, khu ghép, v.v.
