Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật gây trồng Trai lý, Vù hương, và Sưa nhằm phục hồi các trạng thái rừng nghèo kiệt tại Tây Bắc

Ths. Hà Văn Tiệp

Trung tâm Khoa học sản xuất Lâm nghiệp vùng Tây Bắc

TÓM TẮT

Trai lý (Garcinia fagraeoides A.Chev), Vù hương (Cinnamomum balanseae Lec) và Sưa (Dalbergia tonkinensis Prain) là các loài cây bản địa có giá trị cao về sinh thái và kinh tế tại vùng Tây Bắc, Việt Nam. Chúng đã bị khai thác kiệt trong rừng tự nhiên. Do vậy, mục tiêu của nghiên cứu này là xác định các biện pháp kỹ thuật nhân giống, gây trồng và biên soạn tài liệu hướng dẫn kỹ thuật gây trồng để trồng phục hồi rừng tự nhiên nghèo kiệt. Kết quả nghiên cứu cho thấy:Đối với loài Trai lý, hạt được ngâm trong nước ấm 40⁰C trong 12 giờ cho tỷ lệ hạt nảy mầm cao nhất đạt 84,8%. Che bóng 75% là phù hợp cho cây con sinh trưởng trong giai đoạn vườn ươm. Trạng thái rừng trồng phục hồi và mật độ trồng không ảnh hưởng rõ đến sinh trưởng của cây trồng trong thời gian theo dõi thí nghiệm. Thí nghiệm bón phân 0,2kg (NPK) có ảnh hưởng tích cực nhất đến sinh trưởng cây trồng.

Đối với loài Vù hương, sử dụng thuốc kích thích ABT1 nồng độ 1,5% cho tỷ lệ hom ra rễ cao nhất đạt 78,9%. Trạng thái rừng trồng phục hồi sau khai thác có ảnh hưởng tích cực nhất đến sinh trưởng. Mật độ cây trồng không ảnh hưởng đến sinh trưởng, nhưng lại ảnh hưởng đến tỷ lệ sống. Mật độ trồng 400 cây /ha cho tỷ lệ sống cao nhất đạt 93,75%. Công thức bón 3kg phân chuồng/hố có ảnh hưởng trội nhất đến sinh trưởng.

Đối với loài Sưa, hạt được ngâm trong nước ấm 40⁰C, trong 12 giờ cho tỷ lệ hạt nảy mầm cao nhất đạt 92,8%. Che bóng 50% là phù hợp cho cây con sinh trưởng trong giai đoạn vườn ươm. Trạng thái rừng trồng phục hồi sau khai thác có ảnh hưởng tích cực nhất đến sinh trưởng. Mật độ trồng 830c/ha có ảnh hưởng trội nhất đến chiều cao, nhưng mật độ 400c/ha lại có ảnh trội nhất đến sinh trưởng đường kính gốc. Bón 3 kg phân chuồng/hố có ảnh hưởng trội nhất đến sinh tưởng của cây trồng.

Đựa trên các kết quả thí nghiệm, đề tài đã xây dựng được ba hướng dẫn kỹ thuật gây trồng cho ba loài cây nghiên cứu.

Từ khóa: Trai lý, Vù hương, Sưa, Tây Bắc.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Trai lý (Garcinia fagraeoides A.Chev) thuộc họ Măng cụt (Clusiaceae Lindl), Vù hương hay còn gọi là Gù hương (Cinnamomum balanseae Lec) thuộc họ Long não (Lauraceae) và Sưa hay còn gọi là Trắc thối, đây là 3 loài cây bản địa, có giá trị cao về sinh thái và kinh tế tại vùng Tây Bắc. Hiện nay các loài cây này đã bị khai thác kiệt ngoài tự nhiên, khó có khả năng tự phục hồi, cả 3 loài này hiện nay đã có tên trong sách đỏ Việt Nam thuộc nhóm thực vật quý hiếm, cần phải bảo tồn. Do vậy, đề tài nghiên cứu này được triển khai nhằm góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho trồng phục hồi rừng nghèo kiệt tại vùng Tây Bắc bằng những loài cây bản địa có giá trị.

(Kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ giai đoạn 2006-2010, trang 181-186)