Số 2/2010

Khi canh tác trên đất lâm nghiệp, LHM phải thực hiện các công việc trong điều kiện địa hình và đất đai phức tạp, những yếu tố này đã làm giảm khả năng bám, di chuyển của máy kéo, tăng chi phí năng lượng và giảm năng suất của LHM. Kết quả nghiên cứu đã xác định được các các thông số và đại lượng có liên quan: Pcx, Pcz, Mbs, nbs, V, δ… từ đó xây dựng được đặc tính kéo bám của LHM thí nghiệm trên đất lâm nghiệp, đây là (cơ sở) đặc tính kỹ thuật để đánh giá, lựa chọn máy kéo đưa vào sử dụng trong lâm nghiệp. Hiệu suất kéo cực đại ηk max = 60% tại δ = 0,27. Đặc tính kéo bám thực nghiệm của máy kéo Komatsu D65-A-8 liên hợp với cày ngầm làm việc trên đất lâm nghiệp là cơ sở khoa học quan trọng để thiết kế, chế tạo hệ thống máy công tác kèm theo và nghiên cứu tối ưu chế độ làm việc của các LHM có bộ phận di động cùng loại.

Xem tóm tắt | Tải về

Với tài trợ của tổ chức Oxfam Anh, nhóm nghiên cứu đã tiến hành đánh giá việc triển khai các chính sách có liên quan đến quản lý rừng cộng đồng (QLRCĐ) tại tỉnh Lào Cai. Kết quả cho thấy. (1) Tỉnh chưa thực hiện giao đất lâm nghiệp, giao rừng cho cộng đồng dân cư theo Luật bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 (ngoại trừ 19,3ha ở huyện Văn Bàn). (2) Các hình thức QLRCĐ chủ yếu theo truyền thống, cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng, và quản lý bảo vệ rừng theo nhóm hộ. (3) Quy ước quản lý bảo vệ rừng cộng đồng (RCĐ) đã được xây dựng cho tất cả các thôn bản có rừng trong tỉnh. Các quy ước này ít kế thừa các luật tục tốt của cộng đồng. (4)Nguồn ngân sách hỗ trợ cho QLRCĐ trên địa bàn tỉnh chưa được phân bổ từ nguồn ngân sách địa phương. (5) Chia sẻ lợi ích từ QLRCĐ chưa công bằng. (6)Đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực QLRCĐ được lồng ghép vào các chương trình đào tạo phát triển nông lâm nghiệp. (7) Quỹ bảo vệ và phát triển rừng cộng đồng chưa được thành lập. Tuy nhiên, hầu hết các bản vùng cao, đồng bào dân tộc thiểu số hàng năm đều đóng góp tiền hoặc hiện vật cho quỹ bản phục vụ lễ “ăn thề” bảo vệ rừng. (8)Giám sát, đánh giá QLRCĐ thông qua hệ thống quản lý lâm nghiệp trên địa bàn là Kiểm Lâm, UBND xã và Ban quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH). Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất các khuyến nghị thúc đẩy QLRCĐ bền vững tại tỉnh Lào Cai.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo đã đề cập tới việc xác định nhanh tuổi cây Mây nếp, một loài cây lâm sản ngoài gỗ có giá trị kinh tế cao và có triển vọng gây trồng trên quy mô lớn ở Việt Nam. Bằng các phương pháp nghiên cứu thực nghiệm phù hợp, trong khoảng thời gian từ tháng 3/2008 đến tháng 3/2010, dựa vào các chỉ tiêu hình thái bên ngoài dễ nhận biết và dễ đo đếm, có tính ổn định cao, ít thay đổi theo điều kiện sống và chế độ chăm sóc, công trình đã xác định được một số chỉ tiêu hình thái bên ngoài và số lóng dùng để xác định nhanh tuổi cây Mây nếp với độ tin cậy có thể chấp nhận được. Có thể nói, đây là công trình đầu tiên ở Việt Nam đề cập tới phương pháp xác định tuổi cho Mây nếp nói riêng và Mây song nói chung. Mặc dù cần kiểm nghiệm trên phạm vi rộng hơn, nhưng bài báo đã thu được những kết quả ban đầu, cho phép đặt niềm tin cho các nghiên cứu tiếp theo có liên quan tới việc xác định tuổi mây song.

Xem tóm tắt | Tải về

Bài báo đã đề cập tới đặc điểm phân bố và dự báo nguy cơ tuyệt chủng loài cây Pơmu (Fokienia hodgisii) ở Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên. Đây là loài cây có giá trị kinh tế cao và là loài cây có tên trong sách đỏ Việt Nam. Pơmu mọc tự nhiên trên đất mùn núi cao trên 800m so với mực nước biển và thường đi kèm với các loài Bách xanh, Vù hương, Dẻ tùng sọc trắng,… Pơ mu tái sinh kém ngoài tự nhiên. Thực trạng quần thể Pơmu đây đang bị đe doạ nghiêm trọng (cấp V) cả về mặt cá thể loài và quần thể sinh sống của chúng, cần phải xây dựng các phương án bảo tồn và phát triển bền vững loài thực vật quý hiếm này.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu ảnh hưởng của N, P và K đến sinh trưởng cây Kháo vàng giai đoạn 1-2 năm tuổi được tiến hành tại vườn ươm của Trung tâm Nghiên cứu Sinh thái và Môi trường rừng ở Hà Nội và Hòa Bình. Kết quả cho thấy, giai đoạn 1 năm tuổi, Kháo vàng có chiều cao, đường kính, tốc độ tăng trưởng tương đối và hàm lượng N, P2O5 và K2O trong lá lớn nhất ở các công thức bón 57,3 mg N/kg ruột bầu, 76,3 mg P2O5 /kg ruột bầu và 34,4 mg K2O/kg ruột bầu; giai đoạn 2 năm tuổi, các chỉ tiêu sinh trưởng cũng như hàm lượng các chất dinh dưỡng trong lá cây lớn nhất ở các công thức bón 76,3 mg N/kg ruột bầu, 114,5 mg P2O5 /kg ruột bầu và 45,8 mg K2O/kg ruột bầu.

Xem tóm tắt | Tải về

Nghiên cứu tác động của tỉa thưa tới phát triển đường kính, tác động của tỉa cành tới giảm khuyết tất gỗ và tác động của phân lân tới sinh trưởng của Keo lai tại Quảng Bình và Quảng Trị đã chỉ ra rằng: (1) tỉa thưa có thể cải thiện sinh trưởng đường kính của Keo lai; (2) Tỉa cành cũng làm giảm tỷ lệ khuyết tất ở gỗ đánh kể; (3) Bón lót 10g lân nguyên tố /cây (tương đương 143g supe phốt phát/cây) là đủ để tạo ra sự khác biệt về sinh trưởng chiều cao Keo lai tại giai đoạn đầu tại Quảng Trị. Trong trồng rừng Keo gỗ xẻ, Keo tai tượng, Keo lá tràm, Keo lá liềm và Keo lai là những loài Keo phù hợp. Keo lá liềm là loài có triển vọng ở trên một số dạng đất có vấn đề như cát nội đồng ở miền Trung. Keo tai tượng phù hợp với các vùng thấp ở miền Bắc. Trong khi, Keo lá tràm được ưu truộng hơn ở miền Nam. Keo lai có thể trồng trên nhiều dạng lập địa từ Bắc vào Nam. Các nguồn giống cung cấp cho sản xuất là các dòng quốc gia và TBKT của Keo lá tràm và Keo lai, và các nguồn hạt giống từ vườn giống và rừng giống của Keo tai tương và Keo lá liềm.

Xem tóm tắt | Tải về

Bước đầu điều tra thành phần loài và giá trị sử dụng của tre trúc và song mây ở Lâm Đồng cho thấy có 6 chi và 13 loài, trong đó nhóm tre trúc có 4 loài thuộc 3 chi và nhóm song mây 9 loài thuộc 3 chi được người dân sử dụng cũng như để trao đổi và buôn bán. Bộ phận sử dụng chính của tre trúc song mây là thân, ngoài ra măng của 2 loài là lồ ô (Bambusa procera) và Le (Gigantochloa sp.) ăn rất ngon nên ngoài việc sử dụng trong gia đình còn được chế biến để buôn bán. Công dụng và sản phẩm của tre trúc và song mây rất đa dạng nhưng có thể chia thành hai nhóm chính là nhóm sử dụng hàng ngày như làm khung nhà, đan sọt, làm tăm, tăm nhang, đũa…; nhóm sử dụng làm đồ mỹ nghệ như bàn, ghế, chén, tủ….

Xem tóm tắt | Tải về

Hiện nay, Mây nếp được gây trồng khá phổ biến theo 2 phương thức: Trồng trong vườn hộ và dưới tán rừng. Mây nếp trồng làm hàng rào quanh vườn hộ ở xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn sau 4,5 năm có tỷ lệ sống đạt 91-95%, cho sinh trưởng về chiều cao 220-455cm, sinh trưởng về đường kính là 0,7-1cm, 100% Mây nếp đã có 2 nhánh trở lên; trong đó mô hình 6 (trồng mây theo rạch, đặt bầu cách nhau khoảng 2-3cm, 10-12bầu/m) có chiều cao trung bình cao nhất, đạt 455cm. Mây nếp trồng dưới tán rừng ở vườn quốc gia Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn sau 3,5 năm tuổi có tỷ lệ sống 85-90%, sinh trưởng về chiều cao đạt 52-67cm, sinh trưởng về đường kính là 0,9-1,1cm, tỷ lệ đẻ nhánh từ 24,9 đến 43,2%; trong đó mô hình 1 (250 cụm/ha, mỗi cụm 3 hố, mỗi hố trồng 1 cây) cho sinh trưởng về chiều cao là lớn nhất, đạt 108cm (ở khu Trung tâm) và 58cm (ở khu Đồn Đèn.

Xem tóm tắt | Tải về

Qua điều tra thực tế đã xác định được 238 loài cây thuốc thuộc 182 chi, 80 họ thực vật được đồng bào Thái ở xã Châu Lý, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An sử dụng. Trong đó có 11 họ đa dạng nhất, nổi bật là Thầu dầu (Euphorbiaceae) 14 loài, Cúc (Asteraceae) 13 loài, Cà phê (Rubiaceae) 10 loài, và 9 chi giàu loài nhất chiếm 4,95% tổng số chi và chiếm 13,45 % tổng số loài của cả hệ, nổi bật là chi Ficus có 5 loài và chi Solanum có 5 loài. Cây thuốc thuộc 4 dạng sống chính như: cây thân thảo (28,99%), cây thân gỗ (26,89%), dây leo (22,69%) và ít nhất là cây bụi (21,43%) tổng số loài. Cây thường phân bố ở các sinh cảnh như rừng râm, rừng thưa, rừng tái sinh, ở vườn nhà, nương rẫy, ven đường, ven bản và ở khe suối. Trong các bộ phận được sử dụng làm thuốc thì lá và cả cây được sử dụng nhiều nhất. Đã xác định được 15 nhóm bệnh khác nhau được chữa trị bằng thuốc dân tộc. Nhóm bệnh đường tiêu hóa có nhiều loài cây nhất (16,47%), chữa bệnh ngoài da (15,69%), bệnh về thời tiết (10,19%), bệnh về phụ nữ (8,63%) và bồi bổ cơ thể (14,12%) trong tổng số các loài nghiên cứu.

Xem tóm tắt | Tải về

Bốn loại môi trường (Sabouraud, Sabouraud bổ sung bột vỏ tôm, Sabouraud bổ sung bột vỏ cua, Sabouraud bổ sung cazein) đã được thử nghiệm để nghiên cứu khả năng sinh trưởng, sinh bào tử trần (BTT), sinh enzyme của 3 chủng vi nấm Metarhizium M1, M2, M5. Kết quả cho thấy, trên môi trường Sabouraud bổ sung 0,5% bột vỏ tôm 3 chủng vi nấm sinh trưởng, sinh BTT, sinh enzyme tốt nhất. Bào tử trần, sinh khối, dịch nuôi cấy của 3 chủng vi nấm thu được từ môi trường tối ưu được nhiễm bệnh trên mối để đánh giá hiệu lực diệt mối Odontotermes angustinathus trong điều kiện phòng thí nghiệm. Cả 3 chủng Metarhizium M1, M2, M5 đều có hiệu lực diệt mối Odontotermes angustinathus bằng BTT và dịch nuôi cấy. Chủng M1 có hiệu lực diệt mối cao hơn chủng M2, M5.

Xem tóm tắt | Tải về

Gỗ Hông (Paulownia fortunei(seem) Hemse), Thông mã vỹ (Pinus masoniana Lamb) và Bạch đàn trắng (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) được nghiên cứu sử dụng để tạo ván ghép thanh. Kết quả nghiên cứu đã xác định được số liệu về gỗ nguyên liệu; đề xuất các giảp pháp công nghệ xử lý ẩm để giảm nứt vỡ cho gỗ Bạch đàn trắng, luộc gỗ làm giảm lượng nhựa cho gỗ Thông mã vỹ để tăng cường khả năng dán dính của gỗ; giải pháp xử lý bảo quản để tăng cường độ bền sinh học cho gỗ; xây dựng các chế độ sấy; tổng hợp kết quả nghiên cứu đã đề xuất được công nghệ tạo ván ghép thanh từ gỗ Hông, Thông mã vỹ, Bạch đàn trắng làm nguyên liệu sản xuất đồ mộc văn phòng phục vụ tiêu dùng trong nước.

Xem tóm tắt | Tải về

Đước (Rhizophora apiculata) là loài cây gỗ rừng ngập mặn, tập trung chủ yếu ở Cà Mau, Bến Tre và TP. Hồ Chí Minh. So với gỗ rừng trồng khác (keo, bạch đàn, thông), gỗ Đước có nhiều tính chất cơ lý tốt hơn. Tuy nhiên, hơn 70% tổng sản lượng gỗ khai thác chỉ được sử dụng để hầm than nhiên liệu. Than gỗ Đước sản xuất theo phương pháp truyền thống có nhiệt lượng 28.000KJ/Kg, hàm lượng Cacbon khoảng 70% có thể nghiên cứu để sản xuất than hoạt tính sử dụng trong công nghệ tẩy màu, khử mùi, lọc nước, lọc khí…
Để xây dựng quy trình công nghệ sản xuất than hoạt tính từ than gỗ Đước, đề tài đã tiến hành nghiên cứu xác định 3 thông số chủ yếu ảnh hưởng đến chất lượng than hoạt tính: nhiệt độ, thời gian và tác nhân hoạt hoá. Chỉ số phân tích cho thấy rằng than hoạt tính gỗ Đước có khả năng hấp phụ tốt tương đương với các loại than có chất lượng cao trên thị trường hiện nay như than hoạt tính từ gáo Dừa Trà Bắc, than Novis của Hà Lan.

Xem tóm tắt | Tải về

Trấu và vụn chỉ xơ dừa là 2 loại phế liệu nông nghiệp chưa được sử dụng hết, đang có nguy cơ gây ô nhiễm sông rạch ở đồng bằng sông Cửu Long. Hai vật liệu này có thể làm nguyên liệu để sản xuất ván dăm, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho nông dân, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Vì đây là nguyên liệu mới để sản xuất ván dăm nên cần nghiên cứu công nghệ. Các thông số công nghệ cần nghiên cứu gồm: Tỷ lệ keo, tỷ lệ chất đóng rắn (NH4Cl); Tỷ lệ phối trộn nguyên liệu; Nhiệt độ, thời gian, áp suất ép. Kết quả nghiên cứu cho thấy có thể sản xuất ván dăm phối trộn trấu/vụn chỉ sơ dừa (tỷ lệ 6/4), đạt tiêu chuẩn 04TCN-1999. Tỷ lệ keo sử dụng cho lớp mặt 15% và lớp lõi 12% của trọng lượng ván, tỷ lệ NH4Cl 0,4% của trọng lượng keo. Chế độ ép ván dày 18mm là nhiệt độ ép 150oC, thời gian ép 17 phút, áp suất ép 20 kG/cm2. Sản xuất ván dăm từ vỏ trấu-vụn chỉ xơ dừa phải tốn keo và thời gian ép nhiều hơn ván dăm gỗ.

Xem tóm tắt | Tải về