Đánh giá khả năng sử dụng hình số tự nhiên để xác định thể tích cho một số loài cây rừng tự nhiên khai thác chủ yếu ở vùng Tây Nguyên

Phùng Nhuệ Giang, Vũ Tiến Hinh

Trường Đại học Lâm nghiệp

TÓM TẮT

Phương pháp tính thể tích thân cây đứng dựa vào hình số tự nhiên đã được ứng dụng phổ biến ở Việt Nam. Tuy vậy, riêng đối tượng rừng tự nhiên ở Tây Nguyên việc nghiên cứu sử dụng hình số tự nhiên f₀₁ để lập biểu thể tích nói riêng và tính thể tích cây đứng nói chung còn ít được đề cập. Từ số liệu điều tra của 1556 cây ngả thuộc 29 loài cây ở Vùng Tây Nguyên, qua phân tích số liệu, thu được một số kết quả chính sau: Hình số tự nhiên f₀₁ của các loài cây nghiên cứu về cơ bản không phụ thuộc vào đường kính, chiều cao và tuân theo luật chuẩn. Giữa đường kính đo ở vị trí một phần mười chiều cao thân cây và đường kính ngang ngực có mối liên hệ theo dạng tuyến tính ở mức rất chặt. Khi xác định thể tích thân cây trên cơ sở hình số tự nhiên f₀₁ thì sai số tổng thể tích của từng loàilớn nhất bằng 3,93%, trung bình là 1,75%, sai số bình quân về thể tích ở cây đơn lẻ nhỏ hơn 10% và sai số lớn nhất về thể tích ở cây đơn lẻ không vượt 10%.

Từ khóa: Hình số tự nhiên, Thể tích cây đứng, Sai số thể tích, Phân bố chuẩn.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Khi lập biểu thể tích cây đứng cho đối tượng rừng trồng và rừng tự nhiên, ngoài phương pháp dựa vào phương trình thể tích, phương pháp dựa vào các nhân tố cấu thành thể tích cũng hay được vận dụng. Các nhân tố cấu thành thể tích bao gồm: đường kính, chiều cao và hình số, trong đó hình số tự nhiên được vận dụng phổ biến nhất so với các loại hình số khác.Việc xác định thể tích thân cây đứng thông quahình số tự nhiên f₀₁ đã được ứng dụng rộng rãi và nổi bật là các công trình nghiên cứu của Đồng Sĩ Hiền (1974) [1] về lập biểu thể tích và biểu độ thon cây đứng cho đối tượng rừng tự nhiên Việt Nam, Vũ Nhâm (1988) [4] về lập biểu sản phẩm gỗ mỏ cho rừng Thông mã vĩ vùng Đông Bắc Việt Nam, Nguyễn Ngọc Lung, Đào Công Khanh (1999) [ 3]về lập biểu sản phẩm cho rừng Thông ba lá, Vũ Tiến Hinh (2000) [2] về lập biểu sản lượng rừng Quế ở Văn Yên, Yên Bái. Riêng đối tượng rừng tự nhiên ở Tây Nguyên việc nghiên cứu sử dụng hình số tự nhiên f₀₁ để lập biểu thể tích nói riêng và tính thể tích cây đứng nói chung còn ít được đề cập. Xuất phát từ thực tế đó, nghiên cứu được tiến hành nhằm đánh giá khả năng sử dụng hình số tự nhiên f₀₁ để tính thể tích cho một số loài cây khai thác chủ yếu ở vùng Tây Nguyên.